Trung Quốc đã chính thức khởi động dự án xây dựng một con đập khổng lồ trên cao nguyên Tây Tạng, với tham vọng biến nó trở thành một trong những cơ sở thủy điện lớn nhất trên thế giới. Thủ tướng Trung Quốc, ông Lý Cường, đã chủ trì lễ khởi công vào ngày 19 tháng 7 tại thành phố Nyingchi, thuộc khu tự trị Tây Tạng.
Dự án này nằm ở hạ lưu sông Yarlung Tsangpo, dòng sông huyết mạch chảy qua Tây Tạng trước khi trở thành sông Brahmaputra, chảy qua Ấn Độ và Bangladesh. Được lên kế hoạch từ năm 2020, dự án này là một phần trong kế hoạch phát triển 5 năm nhằm khai thác tối đa tiềm năng thủy điện của cao nguyên Tây Tạng. Sau khi được phê duyệt vào tháng 12 năm ngoái, dự án đã sẵn sàng để bắt đầu triển khai.
Con đập này dự kiến sẽ có công suất sản xuất lên đến 300 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, gấp ba lần công suất của đập Tam Hiệp, hiện là một trong những công trình thủy điện lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, dự án này đã gây ra những lo ngại tại Ấn Độ và Bangladesh về việc ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước và lương thực, cũng như việc di dời dân cư và các tác động tiềm ẩn đối với môi trường.
Trung Quốc đã khẳng định rằng dự án đã trải qua các đánh giá khoa học nghiêm ngặt và sẽ không gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sinh thái, ổn định địa chất cũng như quyền sử dụng nguồn nước của các quốc gia hạ lưu. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng cho biết rằng dự án có thể đóng góp vào công tác phòng chống thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các khu vực hạ lưu.
Dự án bao gồm 5 nhà máy thủy điện bậc thang, với tổng mức đầu tư ước tính khoảng 1.200 tỷ nhân dân tệ (tương đương 167 tỷ USD). Dự án này chủ yếu sẽ cung cấp điện ra ngoài Tây Tạng, đồng thời cũng đáp ứng nhu cầu sử dụng điện trong khu vực.
Tập đoàn China Yajiang, một doanh nghiệp nhà nước mới được thành lập, sẽ là chủ đầu tư của dự án này. Động thái này đã thúc đẩy Ấn Độ đẩy nhanh tiến độ các dự án thủy điện của riêng mình trên sông Brahmaputra tại Arunachal Pradesh, trong nỗ lực nhằm khẳng định quyền sử dụng nguồn nước.
Đập thủy điện này không chỉ có ý nghĩa về mặt năng lượng mà còn là một phần trong chiến lược phát triển bền vững và đảm bảo an ninh năng lượng của Trung Quốc. Tuy nhiên, dự án cũng đặt ra thách thức lớn về mặt kỹ thuật, môi trường và xã hội, đòi hỏi sự cân nhắc và quản lý cẩn thận để đảm bảo lợi ích lâu dài cho tất cả các bên liên quan.
