TP.HCM đang lên kế hoạch chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện cho các tài xế công nghệ và giao hàng, với mục tiêu giảm thiểu tác động môi trường và cải thiện chất lượng không khí. Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thành dự thảo ‘Đề án Chuyển đổi xe hai bánh từ xe xăng sang điện cho tài xế công nghệ và giao hàng tại TP.HCM’. Dự kiến, đề án này sẽ được trình lên UBND thành phố trong tuần này trước khi đi qua các bước góp ý và thẩm định tính pháp lý cho các đề xuất chính sách.
Theo ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế thuộc HIDS, mỗi tài xế công nghệ tại TP.HCM di chuyển trung bình 80-120 km mỗi ngày, gấp 3-4 lần so với người dân thông thường. Điều này đồng nghĩa với việc chuyển đổi một chiếc xe máy chạy xăng của tài xế công nghệ sang xe máy điện có tác động giảm phát thải lớn gấp nhiều lần so với xe hai bánh cá nhân khác. HIDS kiến nghị TP.HCM đề xuất Trung ương miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế VAT đối với xe máy điện do tài xế công nghệ đứng tên khi mua mới, áp dụng trong toàn bộ giai đoạn triển khai từ tháng 1/2026 đến tháng 12/2029.
Đồng thời, đơn vị nghiên cứu này cũng kiến nghị thiết lập cơ chế cho vay vốn ưu đãi lãi suất thấp, lãi suất trần khoảng 6%/năm, giúp tài xế dễ tiếp cận nguồn vốn mua xe điện. Đề án của HIDS đưa ra 4 giai đoạn thực hiện. Từ tháng 1/2026, bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi và ngừng cấp phù hiệu mới cho xe máy xăng. Từ tháng 1/2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1/2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12/2029, cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.
Theo HIDS, giá trị trung bình năm của hàm lượng bụi mịn PM2.5 ở TP.HCM cao gấp từ 2,5 đến 4,7 lần so với ngưỡng do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị. Hoạt động giao thông vận tải được xem là một trong những nguồn phát thải chính làm ô nhiễm không khí tại TP.HCM. Việc chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện là một giải pháp quan trọng để giảm thiểu tác động môi trường và cải thiện chất lượng không khí tại thành phố.
Trước đó, TP.HCM đã có nhiều nỗ lực để cải thiện chất lượng không khí, bao gồm việc áp dụng các tiêu chuẩn khí thải cho xe máy và ô tô, cũng như khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng và xe đạp. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu giảm thiểu tác động môi trường và cải thiện chất lượng không khí, TP.HCM cần có các giải pháp quyết liệt và đồng bộ hơn. Việc chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện là một giải pháp quan trọng và cần được triển khai nhanh chóng.
HIDS hy vọng rằng đề án này sẽ được UBND TP.HCM chấp thuận và triển khai trong thời gian tới. Đồng thời, đơn vị nghiên cứu này cũng hy vọng rằng các tài xế công nghệ và giao hàng sẽ hỗ trợ và tích cực tham gia vào chương trình chuyển đổi xe hai bánh từ xăng sang điện, nhằm góp phần cải thiện chất lượng không khí và bảo vệ môi trường tại TP.HCM.
