Thiết kế đô thị – Nghệ thuật kiến tạo không gian sống nhân văn
Trong các thành phố lớn, việc tạo ra những con đường, quảng trường và không gian công cộng hấp dẫn trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình phát triển đô thị. Đó là kết quả của ngành Thiết kế đô thị, một lĩnh vực còn tương đối mới mẻ nhưng đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng của mình trong việc tạo dựng nền tảng cho sự phát triển đô thị bền vững.
Ngành Thiết kế đô thị không chỉ đơn thuần tập trung vào việc vẽ đường, quy hoạch phố mà còn hướng đến việc kiến tạo trải nghiệm sống trong từng mét vuông không gian đô thị. Tại Việt Nam, nơi đang đô thị hóa nhanh chóng, ngành này đang đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những không gian đô thị không chỉ đáp ứng nhu cầu về nhà ở mà còn mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn cho cư dân.
Thiết kế đô thị thực chất là nghệ thuật sắp đặt đô thị theo cách con người cảm nhận, tương tác và gắn bó. Người làm nghề này cần có tư duy đa chiều, từ thiết kế không gian, phân tích hành vi cư dân, đến hiểu biết về lịch sử, văn hóa địa phương và biến đổi khí hậu. Họ phải tìm ra lời giải cho những câu hỏi như: Làm sao để người già có thể đi bộ ra công viên một cách dễ dàng? Làm sao để trẻ em có thể tự chơi một cách an toàn ngay dưới chân nhà?
Hiện nay, tại Khoa Quy hoạch đô thị và nông thôn, ngành Thiết kế đô thị được giảng dạy với tinh thần liên ngành – đổi mới – sát với thực tiễn. Sinh viên không chỉ được trang bị kiến thức lý thuyết về quy hoạch, kiến trúc, cảnh quan, mà còn được tiếp cận với các môn học về tâm lý đô thị, hành vi cộng đồng, quản lý không gian công cộng.
Sinh viên ngành Thiết kế đô thị sau khi tốt nghiệp có thể làm việc ở nhiều lĩnh vực, từ các công ty tư vấn quy hoạch, kiến trúc, thiết kế cảnh quan đến các ban quản lý phát triển đô thị, phòng quy hoạch của các quận/huyện. Đặc biệt, trong bối cảnh các thành phố lớn đang hướng tới ‘thành phố đáng sống, thành phố thông minh, thành phố vì con người’, vai trò của người thiết kế đô thị ngày càng được đánh giá cao.
Chọn ngành Thiết kế đô thị là chọn cách sống có ý nghĩa, dung hòa giữa sáng tạo và trách nhiệm. Đây không phải là ngành học đi tìm cái tôi nghệ thuật riêng lẻ, mà là nơi người học phải kết nối với xã hội, lắng nghe đời sống, và giải quyết vấn đề không gian bằng sự nhạy cảm và tri thức chuyên môn.
