Căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ dường như chưa gây ra tác động rõ rệt đến hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 6 vừa qua. Theo số liệu mới công bố, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng 5,8% so với cùng kỳ năm trước, đạt mức tăng trưởng vững chắc. Trong 6 tháng đầu năm, xuất khẩu của Trung Quốc duy trì tốc độ tương đương năm trước, góp phần giúp nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tiến gần mục tiêu tăng trưởng Tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm nay.

Tuy nhiên, tình hình này có thể sẽ không kéo dài. Các doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc đang phải đối mặt với những thách thức lớn khi căng thẳng thương mại với Mỹ leo thang. Việc Mỹ và Trung Quốc đạt được thỏa thuận tạm hoãn áp thuế vào tháng 5 vừa qua đã giúp giảm bớt căng thẳng, nhưng nhiều mặt hàng Trung Quốc khi xuất khẩu sang Mỹ vẫn phải chịu thuế suất trên 50%.

Một số doanh nghiệp Trung Quốc đã tìm cách lách luật bằng cách tái phân loại hàng hóa đã hoàn thiện thành nguyên liệu thô để giảm giá trị khai báo xuất khẩu. Tuy nhiên, xu hướng đáng chú ý nhất là sự chuyển hướng thị trường xuất khẩu của các doanh nghiệp Trung Quốc. Tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ của Trung Quốc đã giảm từ khoảng 15% trong năm ngoái xuống còn 12% trong nửa đầu năm nay. Thay vào đó, xuất khẩu của Trung Quốc sang Đông Nam Á tăng mạnh.

Các chuyên gia dự báo rằng sức ép sẽ gia tăng trong nửa cuối năm. Hạn chót ngày 12/8 để hoàn tất vòng đàm phán thương mại giữa Trung Quốc với Mỹ đang đến gần. Nếu đàm phán thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ không đạt kết quả, khả năng cao là thuế quan sẽ bị nâng lên. Ngay cả khi giữ nguyên mức hiện tại, hoạt động ‘xuất hàng sớm’ cũng sẽ chững lại, khiến nhu cầu yếu đi vì hàng đã được đẩy mạnh xuất khẩu từ trước.

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào mới đây cho biết chính phủ nước này đã chuẩn bị các biện pháp và có trong tay ‘nhiều công cụ’ để tránh khả năng sụt giảm kinh tế trong nửa cuối năm. Dữ liệu chính thức công bố mới đây cho thấy tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đạt 5,2% trong quý II/2025, vượt nhẹ so với mức dự báo 5,1% theo khảo sát của hãng tin Reuters và trên ngưỡng mục tiêu tăng trưởng cả năm 5% mà Chính phủ Trung Quốc đề ra.

Tuy nhiên, các nhà phân tích đã cảnh báo rằng cần phải có thêm nhiều biện pháp để thúc đẩy tiêu dùng nội địa vốn đang trì trệ, trong bối cảnh xuất khẩu phải đối mặt với các tác động dây chuyền từ những bất ổn thương mại toàn cầu. Thuế quan cũng đang tạo ra những tác động dây chuyền ngày càng rõ rệt. Xuất khẩu từng là điểm sáng của nền kinh tế Trung Quốc trong những năm gần đây. Nhưng cuộc chiến thuế quan với Mỹ có thể khiến ánh sáng đó dần bị lu mờ.

Tuần từ ngày 14 đến 20/7/2025 vừa qua đã chứng kiến một loạt sự kiện và thông tin kinh tế đáng chú ý trên toàn cầu. Dưới đây là bản tóm tắt chi tiết về những diễn biến này.

Xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 6 đã tăng trưởng ấn tượng, đạt mức tăng 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này vượt xa mức dự báo tăng 5% của các chuyên gia kinh tế. Tuy nhiên, xuất khẩu của Trung Quốc sang thị trường Mỹ lại giảm tháng thứ ba liên tiếp, với mức giảm 11,6% trong tháng 6. Điều này cho thấy sự ảnh hưởng của căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ đối với hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây tuyên bố có thể áp thuế quan 100% đối với các quốc gia nhập khẩu hàng hóa của Nga nếu chiến tranh ở Ukraine không sớm chấm dứt. Ông đưa ra thời hạn 50 ngày để Nga đi đến một thỏa thuận kết thúc cuộc chiến này. Đây là một động thái cứng rắn trong chính sách ngoại thương của Mỹ dưới sự lãnh đạo của ông Trump.

Liên minh châu Âu (EU) đã đạt thỏa thuận về gói trừng phạt thứ 18 đối với Nga liên quan tới cuộc chiến tranh ở Ukraine. Gói trừng phạt này bao gồm các biện pháp mới nhằm vào ngành công nghiệp dầu khí của Nga. Những biện pháp trừng phạt này thể hiện sự đoàn kết của các quốc gia châu Âu trong việc phản đối hành động của Nga tại Ukraine.

Kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng tốt hơn kỳ vọng trong quý 2 vừa qua, với tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng 5,2% so với cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, các nhà kinh tế dự báo đà tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc có thể sẽ suy yếu trong thời gian tới do sự bấp bênh gia tăng xung quanh chính sách thuế quan của Mỹ. Sự không chắc chắn trong quan hệ thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế của Trung Quốc.

Mỹ đã đạt thỏa thuận thương mại với Indonesia, theo đó mức thuế quan 19% của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Indonesia sẽ được giảm từ mức 32% mà ông Trump công bố trong kế hoạch thuế quan đối ứng. Thỏa thuận này cho thấy nỗ lực của Mỹ trong việc đàm phán lại các thỏa thuận thương mại với các quốc gia khác.

Lạm phát của Mỹ có dấu hiệu nóng lên, với CPI tháng 6 tăng 0,3% so với tháng trước và tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước. Các số liệu này khiến thị trường lo ngại hơn về tác động đối với lạm phát từ các kế hoạch áp thuế quan của ông Trump. Việc tăng thuế quan có thể làm tăng chi phí cho người tiêu dùng và đẩy lạm phát lên cao hơn.

Ông Trump cũng tỏ ra cứng rắn trong đàm phán thuế quan với Nhật Bản, cho biết Washington sẽ giữ nguyên thuế quan với hàng hóa nhập khẩu từ Nhật Bản ở mức 25% như đã thông báo hồi đầu tháng này. Điều này cho thấy sự quyết tâm của ông Trump trong việc bảo vệ lợi ích kinh tế của Mỹ thông qua các công cụ thương mại.

Thông tin về khả năng Chủ tịch Fed bị sa thải đã gây ra sự lo lắng trên thị trường, nhưng ông Trump nhanh chóng bác bỏ thông tin trên. Sự ổn định trong lãnh đạo của Fed là yếu tố quan trọng để duy trì sự tin tưởng của thị trường vào chính sách kinh tế của Mỹ.

Đàm phán thương mại Mỹ – châu Âu vẫn chưa mang lại kết quả, với ông Trump nâng cao các yêu cầu của Mỹ trong đàm phán thương mại với Liên minh châu Âu (EU). Sự khác biệt về quan điểm và lợi ích giữa Mỹ và châu Âu đang tạo ra thách thức lớn cho các cuộc đàm phán thương mại.

Cuối cùng, thu thuế quan của Mỹ đã lập kỷ lục, đạt 27,2 tỷ USD trong tháng 6 vừa qua, tăng gấp 4 lần so với cùng kỳ năm ngoái và là mức cao kỷ lục. Điều này cho thấy tác động lớn của chính sách thuế quan đối với ngân sách của Mỹ.

Tóm lại, tình hình kinh tế toàn cầu đang diễn ra trong bối cảnh nhiều thách thức và bất ổn. Các chính phủ và tổ chức kinh tế quốc tế đang phải đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp, từ chiến tranh thương mại đến khủng hoảng kinh tế. Những diễn biến gần đây cho thấy sự cần thiết của hợp tác quốc tế và các giải pháp sáng tạo để giải quyết những thách thức này.