Hydro xanh đang được xem là một giải pháp chiến lược giúp giảm phát thải carbon trong các ngành khó chuyển đổi như công nghiệp nặng, vận tải và phát điện. Tại hội thảo Hydro Việt Nam – Hàn Quốc 2025 diễn ra tại TP.HCM ngày 16/7, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về tiềm năng và thách thức của hydro xanh trong việc hỗ trợ Việt Nam đạt mục tiêu giảm phát thải carbon.

Hydro xanh được sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và năng lượng gió, là một nguồn năng lượng sạch và thân thiện với môi trường. Theo ông Nguyễn Ánh Tâm, Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Hydro ASEAN Việt Nam (VAHC), hydro xanh đóng vai trò then chốt trong hành trình hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 của Việt Nam. Tính đến tháng 5/2024, đã có ít nhất 74 quốc gia xây dựng chiến lược phát triển hydro sạch.

tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển năng lượng hydro đến năm 2030, tầm nhìn 2050 (Quyết định 165/QĐ-TTg), đặt mục tiêu sản xuất từ 100.000–500.000 tấn hydro sạch mỗi năm vào năm 2030, và tăng lên 10–20 triệu tấn vào năm 2050. Mục tiêu này không chỉ giúp giảm phát thải carbon mà còn góp phần vào việc đa dạng hóa nguồn năng lượng và giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng vẫn còn một khoảng trống chính sách đáng kể khi các cơ chế hỗ trợ như giá mua điện cố định (FiT), hợp đồng chênh lệch (CfD), tín dụng carbon… chưa được hoàn thiện. TS. Nguyễn Hữu Lương, Viện Dầu khí Việt Nam, chỉ ra 4 nhóm thách thức chính mà Việt Nam đang gặp phải: công nghệ, chi phí đầu tư cao, thiếu cơ sở hạ tầng và chính sách chưa đồng bộ.

Để phát triển hydro xanh, các chuyên gia đề xuất cần sớm ban hành các tiêu chuẩn kỹ thuật, cơ chế định giá carbon và thiết lập các quỹ xanh hỗ trợ nghiên cứu, chuyển giao công nghệ và triển khai các dự án thí điểm. Về phía doanh nghiệp, cần tích hợp mục tiêu hydro vào chiến lược giảm phát thải, tối ưu quy trình và đẩy mạnh hợp tác quốc tế.

Bà Claire Rosseler, Tổng Giám đốc tập đoàn năng lượng Air Liquide (Pháp) tại Việt Nam, khẳng định hydro xanh và hydro carbon thấp là giải pháp tiềm năng cho các ngành công nghiệp nặng vốn khó khử carbon. Để phát huy tiềm năng này, Việt Nam cần tháo gỡ ba nút thắt chính: hành lang pháp lý, hợp tác công – tư và chính sách ưu đãi đối với nguồn vốn đầu tư.

Air Liquide đánh giá cao cam kết của Việt Nam khi công bố Chiến lược phát triển hydro vào đầu năm 2024 và đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Với kinh nghiệm triển khai các dự án hydro tại nhiều quốc gia, Air Liquide tin rằng Việt Nam hoàn toàn có cơ hội trở thành trung tâm sản xuất hydro xanh của khu vực, giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch và nâng cao vị thế năng lượng quốc gia.

Việc phát triển hydro xanh không chỉ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu giảm phát thải carbon mà còn mở ra những cơ hội mới cho sự phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng. Tuy nhiên, để hiện thực hóa những mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các bên liên quan trong việc xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ phù hợp.

Trong bối cảnh hiện nay, hydro xanh đang trở thành một trong những giải pháp quan trọng giúp các quốc gia đạt được mục tiêu giảm phát thải carbon và chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh. Việt Nam cũng không ngoại lệ, với tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo, Việt Nam có cơ hội trở thành một trong những trung tâm sản xuất hydro xanh hàng đầu của khu vực.

Nhìn chung, hydro xanh là một giải pháp chiến lược quan trọng giúp giảm phát thải carbon và hỗ trợ Việt Nam đạt được mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Tuy nhiên, để phát triển hydro xanh, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các bên liên quan trong việc xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ phù hợp.

Hiện nay, mục tiêu giảm phát thải carbon không chỉ còn là một vấn đề môi trường, mà còn là một bài toán tài chính và quản trị dài hạn đối với các doanh nghiệp. Trên phạm vi toàn cầu, không chỉ các nhà máy xi măng hay sắt thép thải khói đen nghịt cần giảm phát thải, mà du lịch và nông nghiệp cũng bị áp chuẩn phát thải để tiến tới mục tiêu Net Zero toàn cầu, trong đó Việt Nam cam kết đạt được vào năm 2050.

Xu hướng “xanh hóa” trong ngành du lịch đang ngày càng gia tăng, khi các khách sạn, đặc biệt là khách sạn 4-5 sao, đang đối mặt với yêu cầu trung hòa carbon theo công bố của châu Âu và các hiệp hội liên quan. Từ năm 2027, nếu các khách sạn không trở thành khách sạn xanh (Green Hotel), họ có thể bị loại khỏi danh sách của nhiều nền tảng đặt phòng như Agoda, Booking và các nền tảng du lịch lớn khác.

Một khảo sát của nền tảng đặt phòng nổi tiếng Booking.com cho thấy, 93% du khách ưu tiên lựa chọn dịch vụ du lịch xanh, nghĩa là thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc giảm thiểu chất thải nhựa. Điều này cho thấy xu hướng du lịch xanh đang tăng mạnh và khách sạn buộc phải chuyển đổi xanh nếu muốn tồn tại.

Ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Net Zero Carbon, cho biết rằng việc chuyển đổi sang vận hành xanh mang lại nhiều lợi ích cho các khách sạn, như giảm chi phí dài hạn nhờ tiết kiệm điện, nước và tối ưu hóa quản lý tài nguyên. Ngoài ra, doanh nghiệp còn tăng sức hút với du khách khi đáp ứng xu hướng du lịch bền vững; đồng thời tăng uy tín thương hiệu và cơ hội hợp tác với đối tác quốc tế.

Ông Nguyễn Huỳnh Thanh Phong, Giám đốc bộ phận bền vững tại Bureau Veritas Việt Nam, cũng cho biết rằng báo cáo năm ngoái của Booking.com cho thấy 76% du khách quốc tế muốn lựa chọn dịch vụ thân thiện với môi trường và 43% sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho trải nghiệm bền vững. Các nền tảng đặt phòng lớn như Booking.com đã bắt đầu áp dụng nhãn “Travel sustainable” để giúp khách du lịch nhận biết những cơ sở lưu trú áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Để đạt mục tiêu Net Zero năm 2050, doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ từ tiết kiệm năng lượng, quản lý rác thải đến bù đắp carbon. Đây là gánh nặng không nhỏ với các khách sạn vừa và nhỏ vốn hạn chế về nguồn lực và công nghệ.

Không chỉ ngành du lịch, ngành nông nghiệp cũng đang đối diện với bài toán giảm phát thải khí metan. Ông Tiến cho biết rằng với mô hình trồng lúa ướt – khô xen kẽ, nông dân vừa tăng năng suất, vừa giảm chi phí đầu vào. Lượng phân bón có thể giảm 10-20%, thuốc trừ sâu giảm 50%, thậm chí một số vụ giảm đến 70% thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, lượng khí metan phát thải cũng giảm đáng kể vì thời gian ngập nước chỉ còn 60 ngày, bởi lúa được luân phiên xen kẽ 15 ngày nước, 15 ngày khô.

Trong bối cảnh nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính ngày càng cấp thiết, “công viên carbon” do ông Tiến cùng các doanh nghiệp khác tổ chức được ra đời với chiến lược hướng đến trung hòa carbon cho các doanh nghiệp đồng hành cùng mục tiêu Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam. Công viên carbon được xây dựng không chỉ nhằm giải quyết bài toán phát thải của từng doanh nghiệp, mà còn mở ra một cộng đồng hợp tác.

Tóm lại, giảm phát thải carbon không chỉ là một vấn đề môi trường, mà còn là một bài toán tài chính và quản trị dài hạn đối với các doanh nghiệp. Việc “xanh hóa” khách sạn và giảm thải metan trong ngành nông nghiệp là những bước đi cần thiết để tiến tới mục tiêu Net Zero toàn cầu.

Ngày 16 tháng 8, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp ông Yukihito Honda, Tổng Giám đốc Tập đoàn Sumitomo và Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, ông Ito Naoki.

Trong buổi tiếp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao mối quan hệ Việt Nam – Nhật Bản đang phát triển tốt đẹp và nhấn mạnh cần tận dụng lợi thế này để thúc đẩy các dự án đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả hơn. Thủ tướng cũng nhấn mạnh sự quan tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là từ Nhật Bản, nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Ông Yukihito Honda, Tổng Giám đốc Sumitomo, bày tỏ lòng biết ơn đối với Chính phủ và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã luôn hỗ trợ tập đoàn hoạt động hiệu quả tại Việt Nam trong nhiều năm qua. Ông Honda nhấn mạnh dự án Thành phố Thông minh Bắc Hà Nội, do Sumitomo hợp tác với Tập đoàn BRG của Việt Nam, sẽ là biểu tượng cho mối quan hệ hai nước. Dự án này đang hoàn tất thủ tục và dự kiến khởi công xây dựng vào ngày 19/8 tới đây.

Ông Honda cũng cho biết, trong tương lai, Sumitomo muốn phát triển thành phố thông minh theo hướng xanh, sạch, đẹp, hiệu quả, sử dụng năng lượng sạch và trung hòa carbon, đồng thời ứng dụng công nghệ cao và mô hình chăm sóc sức khỏe, phúc lợi xã hội theo tiêu chuẩn Nhật Bản. Thủ tướng Phạm Minh Chính và ông Yukihito Honda thảo luận về dự án Thành phố Thông minh Bắc Hà Nội. Ảnh: TTXVN

Về dự án này, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn hình thành một đô thị mang đậm nét văn hóa Nhật Bản và yêu cầu các bên triển khai dự án bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam. Ông cũng mong muốn Sumitomo phối hợp với Việt Nam để triển khai nghiêm túc dự án, bảo đảm lợi ích hài hòa và rủi ro chia sẻ.

Ông Honda cho biết, liên quan đến các hoạt động đầu tư của Sumitomo tại Việt Nam, tập đoàn đã phát triển các khu công nghiệp tại Hà Nội, Quảng Trị, thu hút hơn 6 tỷ USD vốn đầu tư, chủ yếu từ các công ty Nhật Bản, và tạo việc làm cho 90 nghìn lao động. Thủ tướng Phạm Minh Chính ủng hộ các dự án đang triển khai của Sumitomo và đề nghị tập đoàn cần tích cực vận động nguồn vốn của Nhật Bản để đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt là trong khuôn khổ Chương trình Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng 0 (AZEC).

Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, Ito Naoki, chúc mừng Việt Nam được UNESCO công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản Văn hóa thế giới. Đại sứ cũng hy vọng dự án Thành phố Thông minh Bắc Hà Nội sẽ nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ tích cực từ hai Chính phủ để triển khai dự án, trong đó có thể bao gồm tuyến tàu điện kết nối sân bay Nội Bài về Hà Nội và đi qua dự án.

https://ttxvn.chinhphu.vn

Kết thúc buổi tiếp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản không có giới hạn và mong muốn Tập đoàn Sumitomo tiếp tục đầu tư mạnh hơn nữa vào Việt Nam trong thời gian tới.