Chuyển dịch năng lượng đang là một thách thức lớn đối với ngành điện khí Việt Nam. Tại diễn đàn dầu khí và năng lượng thường niên 2025 với chủ đề “Chuyển dịch năng lượng – tầm nhìn và hành động”, ông Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hiệp hội Dầu khí Việt Nam, đã đưa ra nhận định rằng việc huy động điện khí tại các nhà máy nhiệt điện khí LNG đang gặp khó khăn do giá cao.

Ông Thập dẫn chứng rằng Nhà máy điện khí Nhơn Trạch 1 và dự án điện khí Lan Tây đang có mức độ huy động thấp hơn rất nhiều so với khả năng cung ứng. Tương tự, hai dự án nhiệt điện khí Nhơn Trạch 3 và 4, với quy mô lên đến hàng tỷ USD, đã hoàn thành và sẵn sàng phát điện, nhưng việc huy động điện vẫn còn nhiều thách thức.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là nhà mua tất cả các nguồn điện để bán cho khách hàng, với thứ tự ưu tiên là giá thấp đến cao. Điện khí LNG có mức giá cao, do đó không phải là nguồn điện được ưu tiên trong huy động hệ thống điện.

Ông Thập cũng cho biết rằng Nghị định 100 của Chính phủ về cơ chế phát triển các dự án nhiệt điện khí đã đưa ra các cơ chế như chuyển ngang giá khí sang giá điện. Tuy nhiên, trong thực tế, vẫn còn nhiều vướng mắc trong vận hành các nhà máy và thu hút đầu tư nhiệt điện khí.

Ông Nguyễn Duy Giang, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam (PV Power), cho rằng một trong những vướng mắc lớn nhất là cơ chế chuyển ngang giá khí vào giá điện. Ông Giang đề xuất cần có cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa nhà phát điện và nhà mua điện để đảm bảo bao tiêu sản lượng dài hạn.

Ông Giang cũng cho biết rằng các nhà đầu tư vẫn mong muốn có tỉ lệ bao tiêu sản lượng điện tối thiểu dài hạn không thấp hơn mức 80-90% trong thời gian 15-20 năm.

Để giải quyết bài toán bao tiêu sản lượng, ông Thập cho rằng cần nhìn nhận thị trường đầu ra của điện khí LNG không phải là thị trường bình dân, mà đó là các hộ tiêu thụ công nghiệp, hộ tiêu thụ lớn mong muốn có cam kết dài hạn. Cần phải có cơ chế mua bán điện trực tiếp, bên phát điện đàm phán trực tiếp với bên mua điện, áp dụng với cả các dự án điện khí LNG và các nhà máy năng lượng tái tạo.

Nhu cầu chuyển dịch năng lượng lên tới 135 tỉ USD, nhưng nguồn lực Nhà nước có hạn, do đó việc có cơ chế để thu hút tư nhân là yêu cầu đặt ra. Tuy nhiên, các chính sách phát triển điện khí vẫn chưa đủ hấp dẫn nhà đầu tư, khi chưa có cơ sở bảo lãnh Chính phủ để bảo lãnh vay vốn các dự án của Nhà nước, chưa có cơ chế bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ.

Tình hình này đòi hỏi sự thay đổi và cải thiện trong chính sách và cơ chế để hỗ trợ ngành điện khí Việt Nam trong việc chuyển dịch năng lượng và thu hút đầu tư.

Iran đang trải qua một đợt nắng nóng kỷ lục từ đầu năm, với nhiệt độ tại nhiều nơi vượt quá 50 độ C. Cơ quan Khí tượng quốc gia nước này đã ghi nhận tuần qua là tuần nóng nhất từ đầu năm. Tình hình thời tiết cực đoan này diễn ra trong bối cảnh Iran đang phải đối mặt với hạn hán kéo dài 5 năm liên tiếp và lượng mưa năm nay thấp hơn mức trung bình.

Hệ thống đập thủy điện của Iran, được xây dựng từ thập niên 1950, đang gặp phải tình trạng suy giảm sản lượng nghiêm trọng do hạn hán. Cùng với đó, hạ tầng đang xuống cấp và đợt nắng nóng hiện tại đã gây ra tình trạng mất điện diện rộng. Chính phủ Iran đã phải tuyên bố ngày 23/7 là ngày nghỉ ở khu vực thủ đô Tehran để giảm tiêu thụ điện và nước.

Người phát ngôn chính phủ Fatemeh Mohajerani cho biết quyết định này được đưa ra do tình hình nắng nóng kéo dài và nhu cầu cần thiết phải tiết kiệm điện nước. Người dân thủ đô Tehran đang phải đối mặt với thời tiết oi bức. Một số khu vực ở Tehran đã bị cắt nước luân phiên, khiến người dân gặp khó khăn trong sinh hoạt.

Chuyên gia khí hậu Maximiliano Herrera cho biết một số khu vực ở Iran đã ghi nhận nhiệt độ rất cao, trong đó TP Shabankareh ở Tây Nam Iran đạt 52,8 độ C vào cuối tuần qua. Tình trạng hồ chứa cạn kiệt cũng đang là một vấn đề nghiêm trọng. Đập Karaj, nguồn cấp nước chính cho tỉnh Tehran, đang ở mức thấp kỷ lục.

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã cảnh báo về tình trạng khủng hoảng nước nghiêm trọng và yêu cầu hành động khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Người dân Iran đang rất lo lắng về tình trạng cắt điện và nắng nóng. Một số người dân cho biết họ đã trải qua những ngày tháng rất khó khăn do tình trạng thiếu nước và mất điện.

Khủng hoảng nước đang trở thành một vấn đề lớn nhất ở Iran và cần có những giải pháp khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Để biết thêm thông tin về tình hình thời tiết và khủng hoảng nước tại Iran, vui lòng truy cập https://www.irna.ir/ hoặc https://tehrantimes.com/ .