Thế hệ trẻ Trung Quốc đang từ chối kế thừa đế chế gia đình: Sự thay đổi về quan điểm thừa kế

Một xu hướng mới đang xuất hiện trong các gia đình doanh nghiệp tại Trung Quốc, khi thế hệ trẻ từ chối kế thừa đế chế gia đình do cha mẹ họ xây dựng. Thay vào đó, họ chọn lối đi riêng, rời xa con đường được định sẵn bởi cha mẹ. Zhan, 30 tuổi, con trai cả của một nhà sáng lập tập đoàn công nghệ, là một trong số những người trẻ này.

Lớn lên trong cảnh cha thường xuyên vắng nhà vì công việc, Zhan không có những ký ức đẹp về bữa ăn quây quần hay kỳ nghỉ cùng cha. Từ khi còn học phổ thông, anh đã chịu áp lực kế nghiệp do gia đình kỳ vọng. Tuy nhiên, đến mùa hè năm hai đại học, anh nhận ra cần sống theo lựa chọn của mình. Tốt nghiệp, anh thi công chức và làm việc ở thành phố khác, hoàn toàn rời xa công việc kinh doanh của gia đình.

Việc chọn làm trong môi trường nhà nước, theo Zhan, không chỉ là hướng đi ổn định mà còn giúp anh thoát khỏi con đường được định sẵn và bắt đầu sống theo ý mình. Anh cho rằng, bố từng mong mình nối nghiệp, tận dụng các mối quan hệ và nguồn lực sẵn có để phát triển doanh nghiệp gia đình, nhưng anh không cần tài sản của cha.

Những người như Zhan được gọi là “chang’erdai” – thế hệ thứ hai sinh ra trong sự thịnh vượng do cha mẹ tạo dựng. Phó giáo sư Ji Yingying ở Đại học Thượng Hải đã thực hiện nghiên cứu về các “chang’erdai”. Kết quả cho thấy đa số họ duy trì mối quan hệ gia đình tương đối ổn định, không có ác cảm với công việc kinh doanh nhưng cũng không xem việc kế thừa là bắt buộc.

Từ giữa những năm 2010, khi thế hệ doanh nhân tư nhân đầu tiên tại Trung Quốc bắt đầu bước vào giai đoạn chuyển giao, câu hỏi có nên tiếp quản doanh nghiệp gia đình trở thành một trong những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tương lai của khu vực kinh tế tư nhân. Ở Chiết Giang, nơi có 2,5 triệu doanh nghiệp nhỏ vào năm 2020, phần lớn thuộc sở hữu tư nhân, chỉ còn khoảng một thập kỷ để thế hệ tiếp theo quyết định có kế thừa hay không.

Một khảo sát năm ngoái cho thấy chỉ 40% thế hệ thứ hai trên toàn quốc sẵn sàng tiếp quản doanh nghiệp gia đình, cho thấy sự thay đổi đáng kể về quan niệm thừa kế. Ở Trung Quốc, Zhan được xem là người thừa kế truyền thống vì là con trai cả, nhưng anh không nhận mình là con cả vì còn có chị gái, người từng được gửi đi nuôi nhờ đến năm ba tuổi.

Từ bỏ cơ nghiệp gia đình, Zhan cho biết làm việc trong cơ quan công quyền giúp anh bớt áp lực chứng minh năng lực như nhiều chang’erdai. Nhịp độ ổn định cũng giúp anh tránh lối sống bận rộn, không có thời gian cho gia đình của bố.

Trong khi đó, Shan lớn lên trong một gia đình giàu có sở hữu doanh nghiệp vật liệu xây dựng. Chị gái không mặn mà với kinh doanh, hiện làm nội trợ toàn thời gian. Em trai theo học võ thuật, ước mơ trở thành vận động viên sinh viên. Shan đang làm quản lý kiêm thiết kế ở công ty nhỏ. Cô cho biết cha mẹ chưa từng ép buộc hay kỳ vọng ba chị em tiếp quản cơ nghiệp.

Phó giáo sư Ji Yingying cho biết, các nghiên cứu quốc tế cho thấy Gen Z ngày càng có ý thức cá nhân rõ nét và cần sự hài lòng trong đời sống tinh thần. Để đạt được, họ thậm chí từ bỏ quyền thừa kế. Mặt khác, nhiều chang’erdai không đồng thuận với cách cha mẹ định hình vai trò kế thừa. Một số không xem cha mẹ là chỗ dựa, mà muốn tự tạo dựng con đường riêng.

Điều này đặt ra câu hỏi, liệu sự kế thừa có thực sự bắt đầu từ việc chuyển giao tài sản hay từ mối quan hệ cảm xúc được nuôi dưỡng qua thời gian. Theo ghi nhận từ các nghiên cứu, nếu thế hệ cha mẹ bớt đặt kỳ vọng thừa kế và chú trọng hơn vào kết nối cảm xúc với con cái, doanh nghiệp có thể vẫn được duy trì trong gia đình, dù dưới hình thức khác.

Trong thế giới thời trang hiện đại, sự kết hợp giữa tôn giáo và phong cách ăn mặc đã trở thành một xu hướng đáng chú ý. Từ thời trung cổ, trang phục tôn giáo đã mang tính nghi lễ cao, với màu sắc, chất liệu và hình dáng được mã hóa chặt chẽ. Những bộ trang phục của tu sĩ, áo lễ linh mục, khăn trùm đầu của nữ tu… không chỉ mang ý nghĩa về chức năng mà còn truyền đạt hệ giá trị thiêng liêng.

Các nhà thiết kế thời trang hiện đại đã lấy cảm hứng từ tôn giáo để tạo ra những bộ sưu tập đặc biệt. Haute Couture Pháp và các thương hiệu xa xỉ Mỹ đã phát triển một hệ thống biểu tượng song song, nơi mỗi bộ sưu tập mang hơi hướng một “nghi lễ trình diễn”. Riccardo Tisci, trong thời kỳ lãnh đạo Givenchy, đã đưa Gothic Công giáo vào thời trang cao cấp với ren đen, mạng che mặt, thánh giá, và bầu không khí nhà nguyện Tây Ban Nha thế kỷ XV. Những thiết kế này không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với tôn giáo mà còn thể hiện sự sáng tạo và đổi mới của nhà thiết kế.

Không chỉ Riccardo Tisci, nhiều nhà thiết kế khác cũng đã lấy cảm hứng từ tôn giáo để tạo ra những bộ sưu tập độc đáo. Jean Paul Gaultier đã khiến thế giới dậy sóng khi đưa hình ảnh Madonna theo cả nghĩa ca sĩ và Đức Mẹ lên sàn diễn. Trong bộ sưu tập Thu – Đông 2007 Couture của Gaultier, áo giáp hiệp sĩ thời Trung Cổ kết hợp với vòng hào quang ánh kim, mạng che mặt như nữ tu sĩ, cùng áo chẽn gợi cảm như một sự hòa trộn giữa sự sùng kính và phản nghịch.

Gần đây, Met Gala 2018 mang chủ đề “Heavenly Bodies” đã trở thành một cơn địa chấn văn hóa. Các nhà mốt từ Pháp, Ý, Mỹ đồng loạt thắp sáng một đêm catwalk bằng hình ảnh của Giáo hoàng, thánh đường, linh mục và nữ tu. Sự kiện này đã thể hiện sự quan tâm của giới thời trang đối với tôn giáo và văn hóa.

Thom Browne, nhà thiết kế Mỹ nổi tiếng với chủ nghĩa hậu hiện đại, đã trình diễn một bộ sưu tập lấy cảm hứng từ tôn giáo. Những chiếc áo chùng, giày hình cột đá, váy tang trắng với kết cấu điêu khắc, tất cả khiến người xem có cảm giác thời gian và sự yên lặng đều trở thành chất liệu thiết kế. Sự sáng tạo của Browne đã thể hiện sự đa dạng và phong phú của thời trang hiện đại.

Sau sự kiện Met Gala 2018, hashtag #HeavenCore đã bùng nổ trên Instagram, tràn ngập thánh giá, vầng hào quang, áo tu sĩ biến tấu thành crop top. Gen Z coi trang phục là sự cứu rỗi dưới góc nhìn hậu hiện đại. Sự trỗi dậy của thời trang hoài cổ đang phản ánh sự tìm kiếm ý nghĩa của Gen Z và Millennials “với sự bấp bênh mà nhiều người trẻ đã trải qua”. Giới thời trang đang theo đuổi “sự khác biệt” trong giới hạn nghiêm ngặt của những chân trời quen thuộc.

Các nhà thiết kế như Dior, Valentino và Dolce & Gabbana đã dựng cả nhà nguyện trong show, biến runway thành giáo đường. Bộ sưu tập Alta Sartoria dành cho nam giới của Dolce & Gabbana cũng mang đến sự kết hợp tuyệt vời giữa đức tin và nghệ thuật thủ công. Sự kết hợp giữa tôn giáo và thời trang đã tạo ra những bộ sưu tập độc đáo và ấn tượng, thể hiện sự sáng tạo và đổi mới của giới thời trang hiện đại.

Hiện tượng “Gen Z stare” – Ánh mắt vô cảm gây tranh cãi trong ngành bán lẻ và dịch vụ khách hàng – đang trở thành một chủ đề nóng trong xã hội hiện đại. Đây là một dạng giao tiếp phi ngôn ngữ phản ánh sự mâu thuẫn sâu sắc giữa các thế hệ trong cách họ tương tác và hiểu nhau.

Qua phân tích và nghiên cứu, các chuyên gia tâm lý cho rằng ánh mắt này xuất phát từ sự khác biệt về giá trị, hoàn cảnh sống và môi trường trưởng thành của thế hệ Gen Z. Lớn lên trong thời đại Internet và trải qua đại dịch COVID-19, Gen Z đã quen với việc giao tiếp gián tiếp qua màn hình điện thoại hay laptop. Điều này đã dẫn đến cách họ tương tác và giao tiếp trực tiếp có sự khác biệt so với các thế hệ trước.

Các nhà tâm lý học cho rằng “Gen Z stare” không phải lúc nào cũng là sự thiếu tôn trọng, mà có thể là dấu hiệu của sự quá tải cảm xúc và lo âu xã hội trước vô vàn kỳ vọng. Trong một thế giới mà áp lực và kỳ vọng xã hội ngày càng tăng, thế hệ Gen Z đang phải đối mặt với những thách thức mà các thế hệ trước chưa từng trải qua.

Thế hệ Gen Z, những người sinh từ cuối những năm 1990 đến đầu những năm 2010, đã lớn lên trong một thế giới hoàn toàn khác biệt. Internet và mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của họ. Việc giao tiếp qua màn hình đã trở thành thói quen, và điều này đã ảnh hưởng đến cách họ tương tác trực tiếp.

Đại dịch COVID-19 cũng đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành cách giao tiếp của Gen Z. Sự cô lập và hạn chế giao tiếp trực tiếp đã khiến họ phải dựa vào giao tiếp trực tuyến để duy trì mối quan hệ và kết nối với thế giới bên ngoài.

Vì vậy, khi Gen Z tương tác trực tiếp, họ có thể sẽ có vẻ vô cảm hoặc không mấy quan tâm. Điều này không có nghĩa là họ không quan tâm đến người khác, mà là họ đang phải đối mặt với những thách thức trong việc giao tiếp trực tiếp.

Thay vì phán xét, chúng ta cần hiểu và đồng cảm với những thách thức mà thế hệ trẻ đang phải đối mặt. Bằng cách tạo ra một môi trường cởi mở và hỗ trợ, chúng ta có thể giúp Gen Z cảm thấy thoải mái hơn khi giao tiếp trực tiếp và xây dựng mối quan hệ lành mạnh hơn.

Tìm hiểu thêm về hiện tượng “Gen Z stare” và cách nó đang ảnh hưởng đến ngành bán lẻ và dịch vụ khách hàng.