Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến mới đây đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế nước nhà. Trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của cả nước đã đạt mức cao kỷ lục với 62,5 tỷ USD, tăng 18,7% so với năm 2023. Trung Quốc tiếp tục là thị trường tiêu thụ hàng nông sản và thủy sản lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, vấn đề then chốt hiện nay là phải tổ chức sản xuất, chế biến và xuất khẩu một cách bền vững và lâu dài.

Gần đây, việc Trung Quốc đưa ra các quy định khắt khe về nhập khẩu sầu riêng đã dẫn đến việc từ chối nhập khẩu nhiều lô sầu riêng của Việt Nam, khiến giá sầu riêng giảm sâu. Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có những biện pháp ứng phó cụ thể. Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, vào cuối tháng 5/2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã trực tiếp làm việc với Hải quan Trung Quốc. Hai bên đã thống nhất về việc củng cố ngành hàng và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu sầu riêng một cách bền vững. Phía Trung Quốc đã phê duyệt bổ sung thêm gần 1.000 mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói.

Về lâu dài, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang đẩy mạnh nghiên cứu và chuyển giao ứng dụng công nghệ mới, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ, quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc sầu riêng. Bộ cũng đang rà soát các phòng thí nghiệm ở các vùng miền và vùng trọng điểm sản xuất nông nghiệp để kiểm tra chất lượng hàng nông sản.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng cho biết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang rà soát toàn bộ quy trình canh tác theo chuỗi của nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Bộ sẽ làm việc từ khâu chọn giống, trồng trọt, thu hoạch, thu mua, đóng gói, chế biến… và kiểm tra gắt gao các loại chất cấm trong phân bón và thuốc bảo vệ thực vật sản xuất trong nước và nhập khẩu.

Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Công điện số 71/CĐ-TTg về một số nhiệm vụ thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững. Thủ tướng yêu cầu ngành nông nghiệp, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và người trồng sầu riêng phải rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về quản lý và sử dụng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, bảo đảm công khai, minh bạch, khả thi, thống nhất và phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện thực tiễn của Việt Nam.

Huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hòa, đang bước vào mùa cao điểm của vụ sầu riêng. Loại trái cây đặc sản nổi tiếng của địa phương này đang thu hút sự quan tâm của nhiều doanh nghiệp, cả trong và ngoài tỉnh. Tuy nhiên, để có thể vươn ra xuất khẩu chính ngạch, ngành nông nghiệp Khánh Sơn cần một chiến lược phát triển bền vững, gắn với việc liên kết sản xuất, kiểm soát chất lượng và quy hoạch vùng trồng rõ ràng.

Hiện tại, mặc dù đang vào mùa thu hoạch chính vụ, việc tiêu thụ sầu riêng ở Khánh Sơn vẫn gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc thiếu cơ sở đóng gói tại chỗ và đầu ra bền vững. Điều này khiến cho việc xuất khẩu sầu riêng của địa phương gặp nhiều thách thức. Để tháo gỡ những khó khăn này, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp đang tích cực làm việc để tìm kiếm giải pháp.

Trong mùa thu hoạch sầu riêng năm nay, các doanh nghiệp đang tích cực tìm kiếm nguồn hàng để phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Sự quan tâm của các doanh nghiệp đối với sầu riêng Khánh Sơn không chỉ dừng lại ở thị trường nội địa mà còn hướng đến xuất khẩu. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, việc phát triển thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn bền vững là một yêu cầu tất yếu.

Để xây dựng thương hiệu sầu riêng bền vững, đòi hỏi sự chung tay của cả chính quyền địa phương và người dân trong việc xây dựng quy trình sản xuất, thu hoạch và xuất khẩu chuyên nghiệp. Việc áp dụng các quy trình sản xuất tốt, kiểm soát chất lượng từ khâu trồng trọt đến thu hoạch sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, từ đó tăng khả năng cạnh tranh của sầu riêng Khánh Sơn trên thị trường quốc tế.

Một yếu tố quan trọng khác là việc liên kết giữa các bên liên quan trong chuỗi cung ứng sầu riêng. Sự liên kết chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và chính quyền địa phương sẽ giúp tạo ra một chuỗi cung ứng hiệu quả, giảm thiểu rủi ro và tăng lợi ích cho tất cả các bên. Đồng thời, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng, như cơ sở đóng gói và bảo quản, cũng là một yếu tố quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh của sầu riêng Khánh Sơn.

Tóm lại, mặc dù đang đối mặt với nhiều thách thức, nhưng với sự chung tay của cả chính quyền địa phương và người dân, ngành sầu riêng Khánh Sơn hoàn toàn có thể xây dựng thương hiệu bền vững và vươn ra xuất khẩu chính ngạch. Việc phát triển này không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho địa phương mà còn góp phần quảng bá giá trị của sầu riêng Khánh Sơn đến với thị trường quốc tế.

Liên kết với các doanh nghiệp để xuất khẩu sầu riêng chính ngạch là một bước đi quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của ngành sầu riêng Khánh Sơn. Qua đó, địa phương hy vọng sẽ tìm được đầu ra ổn định cho sản phẩm sầu riêng đặc sản của mình, đồng thời mở ra nhiều cơ hội hợp tác kinh tế với các đối tác quốc tế.

Xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam đã trải qua nửa đầu năm 2025 với sự tăng trưởng đáng kể. Theo số liệu thống kê từ Cục Hải quan, trong tháng 6, xuất khẩu rau quả đạt 807 triệu USD, tăng gần 31% so với tháng trước đó và tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là tháng đầu tiên ngành rau quả ghi nhận mức tăng trưởng dương trong năm nay sau chuỗi 5 tháng liên tiếp sụt giảm.

Đóng góp vào sự tăng trưởng này là sự quay trở lại của sầu riêng, một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm, sầu riêng đông lạnh đã ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc với 388 lô xuất khẩu, đạt 14.282 tấn, tăng hơn 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, giá trị xuất khẩu sầu riêng đông lạnh sang thị trường Thái Lan cũng tăng mạnh.

Tuy nhiên, trước áp lực sầu riêng khó xuất khẩu do Trung Quốc siết chặt quản lý hàm lượng Cadimi và chất vàng O, các doanh nghiệp và vùng trồng đã thận trọng hơn trong việc chăm sóc và kiểm tra chất lượng. Các chuyên gia đánh giá rằng hiện nay các vùng trồng sầu riêng đang kiểm soát tốt về chất lượng, nhất là hàm lượng Cadimi và dự báo sẽ có kết quả tốt trong vụ thu hoạch này.

Bên cạnh đó, tính theo yếu tố chu kỳ, nhu cầu nhập khẩu rau quả thường tăng vào các mùa lễ hội như dịp Trung thu tới đây và dịp Tết Nguyên đán của Trung Quốc sẽ tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu. Người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng quan tâm đến các sản phẩm rau quả chế biến do tính tiện lợi và giá trị gia tăng.

Hiện người tiêu dùng Trung Quốc chiếm tới 90% giá trị xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam, điều này đòi hỏi các doanh nghiệp cần chủ động mở rộng thị trường. Các thị trường như Arab Saudi, châu Âu, Trung Đông, và các nước Halal,.. được coi là những thị trường tiềm năng cho sầu riêng tươi và đông lạnh.

Tính đến tháng 6, Việt Nam đã có 1.396 mã số vùng trồng và 188 cơ sở đóng gói sầu riêng được cấp mã, đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc. Toàn bộ dữ liệu đã được số hóa, tích hợp vào hệ thống truy xuất nguồn gốc quốc gia, góp phần tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả quản lý.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường dự báo xuất khẩu sầu riêng có khả năng phục hồi từ quý III/2025, đặc biệt vào mùa vụ chính từ tháng 8 đến tháng 10. Tuy nhiên, mức phục hồi vẫn phụ thuộc lớn vào việc doanh nghiệp và nông dân có duy trì được điều kiện an toàn thực phẩm như đã cam kết.