Đêm biên giới A Lưới, thuộc thành phố Huế, là điểm đến lý tưởng cho du khách muốn trải nghiệm ẩm thực độc đáo của đồng bào dân tộc Tà Ôi. Không gian ấm áp của ánh lửa, cùng với men rượu cần và rượu đoak nồng nàn, tiếng trống chiêng ngân vang, tạo nên một không gian văn hóa đặc sắc, mời gọi du khách khám phá cánh cửa văn hóa của đại ngàn phía Tây.

Tại không gian A Roàng, xã A Lưới4, du khách có thể trải nghiệm và tìm hiểu về văn hóa ẩm thực Tà Ôi, nơi các homestay và nhà cộng đồng chào đón những đoàn khách đầu tiên. Người Tà Ôi tại đây giới thiệu những món ăn truyền thống gắn liền với rau rừng, thịt khô gác bếp, cá suối nướng, và cơm lam, tất cả đều thể hiện mối giao hòa sâu sắc giữa con người và thiên nhiên.

Trong kho tàng ẩm thực của người Tà Ôi, hai món bánh truyền thống là a quát (bánh sừng trâu) và a deep man (bánh nếp vừng) đã gây ấn tượng mạnh với du khách. A quát được xem như biểu tượng của tình yêu và sự thủy chung, với chiếc lớn đại diện cho chàng trai và chiếc nhỏ tượng trưng cho cô gái. Còn a deep man, làm từ xôi nếp giã nhuyễn trộn với mè rang, được cắt thành miếng dày và xếp tròn như hai bàn tay ghép lại.

Rau rừng, thành phần không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của người Tà Ôi, được tuyển chọn kỹ lưỡng và tươi ngon. Từ rau tàu bay giòn, môn thục trộn mỡ nướng trong ống tre, đến rau rớn giòn chát xào hoặc trộn gỏi, lá trưng để cuốn thịt nướng, và rau chua nấu canh cá suối, mỗi loại rau đều kết hợp với gia vị dân dã như muối, ớt, và các thảo mộc địa phương, tạo nên hương vị vừa quen thuộc, vừa mới mẻ.

Thức uống đặc trưng không thể thiếu là rượu cần, với nước gạo đục, chua nhẹ, và ngọt hậu, ủ từ nhiều ngày, tạo nên sự quyến rũ và gắn kết giữa con người với văn hóa Tà Ôi.

Viên Đăng Phú, một hướng dẫn viên du lịch trẻ của Tà Ôi, đã trở thành cầu nối văn hóa, không chỉ giới thiệu về cảnh sắc A Lưới mà còn tự tay học hỏi và trình bày các món ăn đặc sản của vùng. Anh thường dẫn du khách vào rừng hái rau, bắt cá suối, và trải nghiệm homestay với bữa ăn thuần Việt trên cao nguyên.

Nhiều du khách, trong đó có cả du khách quốc tế, đã thể hiện sự quan tâm và yêu thích đối với sản phẩm văn hóa và ẩm thực của Tà Ôi. Sự đón nhận này tiếp thêm động lực cho Viên Đăng Phú và những người như anh trong việc quảng bá và bảo tồn văn hóa bản địa.

Du lịch ẩm thực đã trở thành một phần quan trọng trong việc thúc đẩy kinh tế tại A Lưới. Qua các hoạt động du lịch và homestay, nhiều bà con dân tộc thiểu số đã có việc làm và thu nhập ổn định. Hạ tầng nông thôn cũng được cải thiện với đường sá, điện, trường học, bệnh xá, và các homestay được đầu tư khang trang.

Ông Hồ Văn Khởi, Phó Chủ tịch UBND xã A Lưới4, nhấn mạnh rằng việc giữ chân du khách không chỉ dừng lại ở việc họ trải nghiệm nét đẹp của thiên nhiên, con người, và văn hóa, mà còn giúp thúc đẩy ngành công nghiệp không khói phát triển, tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người dân địa phương.

Rau ngũ gia bì hương – một loại rau được xem như ‘nhân sâm rừng’ – đã trở thành một phần quan trọng trong ẩm thực Việt Nam nhờ vào những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Loại cây này không chỉ được sử dụng làm nguyên liệu chế biến nhiều món ăn phổ biến mà còn được trồng rộng rãi ở các vùng cao để lấy lá và ngọn non làm rau.

Ngũ gia bì hương là loại cây bụi mọc trong rừng, thường được tìm thấy ở các tỉnh thành miền Bắc như Tuyên Quang, Lào Cai, Phú Thọ, Sơn La. Trong vài năm gần đây, loại rau này đã trở nên phổ biến hơn và được trồng để thu hoạch ngọn và lá non làm rau, sau đó phân phối đến các nhà hàng, quán ăn hoặc chợ.

Quá trình trồng và chăm sóc rau ngũ gia bì hương tương đối đơn giản. Anh Trọng Phúc, chủ một vườn rau ngũ gia bì hương ở xã Quản Bạ, tỉnh Tuyên Quang, cho biết loại rau này có thể được trồng bằng cách giâm cành, tốn ít công chăm sóc nhưng cho thu hoạch quanh năm. Vào mùa, đặc biệt là những ngày trời mưa, ngọn và lá non của cây ngũ gia bì hương mọc lên nhanh chóng, người dân có thể thu hái và bán kiếm thêm thu nhập.

Rau ngũ gia bì hương có đặc điểm là có gai nhọn nhưng phần ngọn non lại giòn và mềm, được sử dụng như một loại rau sạch và có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. Loại rau này có thể ăn sống, nhúng lẩu hoặc xào, nấu canh, và phổ biến nhất là xào với trứng.

Công đoạn sơ chế rau ngũ gia bì hương cũng tương đối đơn giản. Người ta chỉ cần nhặt phần ngọn non có độ dài khoảng 5-7cm, rồi đem rửa sạch là có thể chế biến thành các món ăn khác nhau. Loại rau này cũng có thể dùng để nhúng lẩu hoặc ăn sống, chấm với tóp mỡ chưng cà chua đều ngon.

Chị Thanh Hà, ở Hà Nội, người đã sử dụng rau ngũ gia bì hương trong vài năm qua, nhận xét loại rau này có vị đắng nhẹ, ngọt hậu và hơi cay. Khi ăn, chị nhận thấy có mùi thơm thoang thoảng, kích thích vị giác.

Rau ngũ gia bì hương ngày càng được ưa chuộng và xuất hiện trong thực đơn của nhiều nhà hàng, quán ăn địa phương. Theo cuốn sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, ngũ gia bì hương có vị cay, đắng, tính ôn, có tác dụng khử phong thấp, cường gân cốt, bổ gan thận.

Với những lợi ích sức khỏe mà rau ngũ gia bì hương mang lại, không khó hiểu khi loại rau này ngày càng được ưa chuộng và trở thành một phần quan trọng trong bữa cơm của nhiều gia đình. Sự phổ biến của loại rau này cũng góp phần vào việc quảng bá và bảo tồn các loại cây thuốc truyền thống của Việt Nam.

Tìm hiểu thêm về rau ngũ gia bì hương và các công dụng của nó trong ẩm thực và y học.