Luật Đất đai 2024 đã giới thiệu một điểm mới quan trọng, cho phép sử dụng đất nông nghiệp theo hướng đa mục đích mà không cần phải chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Theo khoản 1 Điều 218 của Luật Đất đai 2024, các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức và cộng đồng dân cư được phép sử dụng đất nông nghiệp để kết hợp sản xuất nông nghiệp với sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp mà không làm mất đi mục đích sử dụng chính của đất nông nghiệp.

Điều này đánh dấu một sự thay đổi lớn so với các quy định trước đây, vốn yêu cầu người dân phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích khi muốn sử dụng đất nông nghiệp cho các hoạt động khác. Việc cho phép này tạo điều kiện cho người dân phát huy sáng kiến, tối ưu hiệu quả sử dụng đất. Thay vì chỉ trồng trọt đơn thuần, người dân có thể kết hợp các mô hình khác như trồng cây dược liệu, làm homestay, xây dựng kho bãi nông sản, nhà kính, xưởng sơ chế…

Điều này không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn giúp giữ gìn không gian xanh và văn hóa nông thôn. Tuy nhiên, việc sử dụng đất phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường và không gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất khác.

Để chính sách này đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, rất cần sự phối hợp chặt chẽ giữa người dân, chính quyền địa phương và cơ quan quản lý quy hoạch. Khi đó, đất nông nghiệp không chỉ là tư liệu sản xuất, mà còn trở thành nền tảng cho những mô hình kinh tế sáng tạo, hiện đại và giàu bản sắc.

Bộ Tài chính vừa có Công văn 10380/BTC-KTĐP ngày 10/7/2025, trả lời kiến nghị phát sinh trong việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 02 cấp. Theo đó, Bộ Tài chính đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, hỗ trợ, giải quyết dứt điểm các khó khăn, vướng mắc tại địa phương, bảo đảm thông suốt, hiệu quả, không để xảy ra tình trạng tắc nghẽn, gián đoạn làm ảnh hưởng đến hoạt động công vụ, giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công trực tuyến cho người dân, doanh nghiệp.

Cũng tại công văn này, Bộ Tài chính đã có ý kiến về việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng do quá trình thực hiện điều chuyển trụ sở, cơ sở hoạt động sự nghiệp giữa các đơn vị còn vướng mắc về quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng.

Cụ thể, tại mục 2 Công điện 80/CĐ-TTg ngày 01/6/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo: Các Bộ: Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng và các bộ quản lý chuyên ngành thường xuyên nắm bắt các vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện để kịp thời hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao, đặc biệt việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng để thực hiện chuyển đổi công năng đối với nhà, đất dôi dư.

Trước đó, ngày 26/5/2025, Bộ Tài chính cũng đã có Công văn 7183/BTC-QLCS năm 2025 gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng có văn bản hướng dẫn các Bộ, ngành, địa phương về việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng trong quá trình sắp xếp, xử lý nhà, đất khi sắp xếp bộ máy tổ chức, sắp xếp đơn vị hành chính.

Như vậy, Bộ Tài chính cho hay, việc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng và các quy hoạch, kế hoạch khác khi thực hiện chuyển đổi công năng sử dụng tài sản công (nếu có) được thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan và hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Xây dựng và Bộ quản lý chuyên ngành có liên quan.

Việc điều chỉnh quy hoạch cụ thể thuộc trách nhiệm của địa phương, do đó, UBND cấp tỉnh chỉ đạo cơ quan chuyên môn về nông nghiệp và môi trường, xây dựng và các cơ quan chuyên môn khác thuộc phạm vi quản lý chủ động thực hiện các thủ tục, nhiệm vụ liên quan đến đất đai, quy hoạch khi sắp xếp, bố trí, chuyển đổi công năng sử dụng, xử lý nhà, đất theo nhiệm vụ, quyền hạn được giao, bảo đảm không ách tắc trong quá trình thực hiện.

Trong quá trình triển khai thực hiện, trường hợp phát sinh khó khăn, vướng mắc, Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh, thành phố tổng hợp, gửi kiến nghị về Bộ (thông qua Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ) để được xem xét, hướng dẫn và xử lý theo quy định. Trường hợp vượt thẩm quyền, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.