Trong quá trình phát triển giáo dục và đào tạo tại Việt Nam, nhiều chuyên gia và nhà quản lý giáo dục đã bàn luận về hướng đi phù hợp cho giáo dục phổ thông và định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, đã đưa ra quan điểm về việc nên phát triển mô hình trường trung học phổ thông kỹ thuật hoặc trường trung học phổ thông kết hợp với các lớp học chương trình giáo dục phổ thông và lớp học nghề.

Theo ông, mô hình này có thể đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và định hướng nghề nghiệp cho học sinh một cách hiệu quả. Thông qua việc kết hợp giữa giáo dục phổ thông và đào tạo nghề, học sinh có cơ hội được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để hội nhập vào thị trường lao động sau khi tốt nghiệp.

Mô hình trường trung học phổ thông kỹ thuật hoặc kết hợp lớp học nghề không chỉ hỗ trợ phân luồng hiệu quả từ bậc phổ thông, mà còn giúp đa dạng hóa cơ hội học tập và phát triển kỹ năng nghề nghiệp cho học sinh. Khi tham gia vào các chương trình này, học sinh có thể xác định rõ định hướng nghề nghiệp sớm hơn, từ đó tạo ra những bước chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.

Ông Nam cũng chỉ ra rằng, bằng cách áp dụng mô hình này, Việt Nam có thể tăng cường mối quan hệ chặt chẽ giữa giáo dục và sản xuất, phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trong thời đại hiện nay.

Với những lợi ích tiềm năng mà mô hình này mang lại, việc tiếp tục đầu tư xây dựng và phát triển các trường trung học phổ thông kỹ thuật, cũng như các chương trình kết hợp giữa giáo dục phổ thông và đào tạo nghề, đang là một hướng đi được quan tâm hàng đầu trong quá trình đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam.

Gần đây, nhiều chuyên gia giáo dục đã lên tiếng về việc các tổ chức không phải là cơ sở giáo dục nhưng tự xưng là ‘nhà trường’ gây nhầm lẫn cho người học. Điều này đã làm dấy lên mối quan ngại về việc hỗn loạn danh xưng trường học và gây ảnh hưởng đến uy tín của các trường học chính thống.

Đại biểu Quốc hội, Tiến sĩ Trịnh Thị Tú Anh – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng, cho rằng cơ quan quản lý cần có quy định chặt chẽ hơn trong việc đặt tên gọi của các tổ chức. Nếu vẫn để tồn tại hình thức đặt tên có chữ ‘trường’ dù tổ chức đó không phải là cơ sở giáo dục, sẽ gây ra tình trạng hỗn loạn danh xưng trường học. Tiến sĩ Trịnh Thị Tú Anh nhấn mạnh: “Chỉ tính riêng với hệ thống mạng lưới trường học chính thống hiện đang hoạt động trong nước cũng là một con số rất lớn, người có nhu cầu tìm hiểu cũng không thể nào điểm mặt hết được tên các trường. Vì thế, nếu có thêm một tổ chức nào đó trong tên gọi có gắn chữ ‘trường’ khiến người có nhu cầu tìm hiểu nhầm lẫn đó là một cơ sở giáo dục cũng là điều không thể tránh khỏi.”

Cùng quan điểm về vấn đề này, Phó Giáo sư Trần Hậu – Uỷ viên Hội đồng tư vấn về Khoa học – giáo dục và Môi trường thuộc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nhấn mạnh việc các tổ chức không phải là cơ sở giáo dục nhưng tự xưng là ‘nhà trường’ gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của các trường học chính thống đã được cấp phép và tuân thủ theo pháp luật. Phó Giáo sư Trần Hậu đưa ra lời khuyên: “Những đối tượng có nhu cầu tìm hiểu để thi và cấp chứng chỉ thì cần tìm đến những cơ sở có sự công khai, rõ ràng về pháp nhân của họ. Người tìm hiểu cũng nên có sự kiểm tra, xác thực về việc tổ chức đó có phải là cơ sở giáo dục chính thống hay không để tránh việc vướng vào những phiền hà về pháp lý sau này.”

Còn Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Võ Kỳ Anh – nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất, cho rằng giáo dục là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện, vì thế, các cơ sở giáo dục chính thống phải có quyết định thành lập, giấy phép hoạt động và chỉ khi đó mới được phép sử dụng tên gọi như ‘trường’, ‘học viện’, ‘viện đào tạo’ trong tên gọi chính thức. Phó Giáo sư Nguyễn Võ Kỳ Anh cũng cho rằng việc báo chí nêu ra các trường hợp về tổ chức tự xưng ‘nhà trường’ là cần thiết để giúp người dân có cái nhìn tổng quan hơn khi có nhu cầu tìm hiểu. Bên cạnh đó, người dân cũng nên có sự cân nhắc kỹ lưỡng khi đóng tiền để tham gia thi và lấy chứng chỉ.

Để tránh việc hỗn loạn danh xưng trường học như hiện nay, các cơ quan quản lý giáo dục cũng nên có sự rà soát và chấn chỉnh với các tổ chức tự xưng ‘nhà trường’. Đồng thời, việc điều chỉnh, bổ sung các quy định để khống chế, kiểm soát các tổ chức, đơn vị có cách đặt tên rõ ràng, phân định rõ với các cơ sở giáo dục chính thống là điều cần được các cơ quan quản lý lưu tâm. Việc này sẽ giúp người học và người dân có thể phân biệt và lựa chọn các cơ sở giáo dục chính thống một cách dễ dàng và chính xác hơn.