Trò chơi ‘xé túi mù’ thực phẩm đang trở thành một xu hướng trong giới trẻ, với sự xuất hiện của các buổi livestream bán hàng theo hình thức người mua không biết sản phẩm bên trong túi cho đến khi người bán ‘xé’ túi. Bên cạnh yếu tố giải trí và sự hồi hộp mà trò chơi này mang lại, ẩn sâu bên trong là những nguy cơ về an toàn thực phẩm mà người tiêu dùng cần phải lưu ý.

Khác với hình thức mua hàng thông thường, nơi người mua có thể kiểm tra sản phẩm trước khi mua, trò chơi ‘xé túi mù’ thực phẩm loại bỏ hoàn toàn quá trình kiểm soát đầu vào của thực phẩm. Điều này đồng nghĩa với việc người tiêu dùng sẽ không có thông tin về thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản và cơ sở sản xuất của sản phẩm. Đây là những thông tin tối thiểu nhưng rất quan trọng để đánh giá mức độ an toàn của thực phẩm.

Các chuyên gia cho rằng, trò chơi này đang khai thác rất tốt yếu tố tâm lý và hành vi của người trẻ, tạo cảm giác hồi hộp và kích thích thần kinh khi chờ đợi những điều bất ngờ. Tuy nhiên, đồng thời cũng là cách để người bán hàng tận dụng livestream để tạo hiệu ứng đám đông, kết hợp kỹ thuật thao túng tâm lý để khiến người xem dễ mất khả năng cân nhắc lý trí, dẫn tới mua hàng trong trạng thái hưng phấn nhất thời.

Về góc độ an toàn thực phẩm, bán thực phẩm qua trò chơi ‘xé túi mù’ đã và đang vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc kiểm soát đầu vào của thực phẩm. Người tiêu dùng không được cung cấp thông tin tối thiểu về sản phẩm như thành phần, hạn sử dụng, điều kiện bảo quản, đơn vị sản xuất – những yếu tố bắt buộc để đánh giá mức độ an toàn. Những mặt hàng này có thể là hàng lậu, hàng xách tay trôi nổi không được phép lưu hành hợp pháp, tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sức khỏe.

Tổ chức Y tế và các chuyên gia cảnh báo, việc tiêu dùng những sản phẩm ngẫu nhiên không được phép như vậy là nguy hiểm với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là với trẻ em và những người có hệ tiêu hóa yếu. Người dùng có thể bị ngộ độc cấp tính do vi khuẩn, nấm mốc hay độc tố sinh học từ thực phẩm đã biến chất. Về dài hạn, có thể tích lũy độc tố như kim loại nặng, những phụ gia không kiểm soát, gây tổn thương lên gan, thận và hệ miễn dịch của chúng ta, ảnh hưởng đến sinh sản hoặc tăng nguy cơ ung thư nếu sử dụng thường xuyên những sản phẩm có chứa chất cấm.

Trước những nguy cơ tiềm ẩn, người tiêu dùng cần nâng cao nhận thức về an toàn thực phẩm và có những lựa chọn mua hàng sáng suốt. Đồng thời, cơ quan chức năng cần có những biện pháp kiểm soát và quản lý chặt chẽ hơn đối với hình thức bán hàng này, để đảm bảo quyền lợi và sức khỏe của người tiêu dùng.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các cơ quan chuyên môn khác cũng đã đưa ra cảnh báo về những rủi ro liên quan đến việc tiêu thụ thực phẩm không rõ nguồn gốc. Người tiêu dùng cần cảnh giác và không nên tham gia vào các hoạt động mua hàng có thể gây hại cho sức khỏe.

Lạm phát tại Mỹ đã tăng trong tháng 6, với chỉ số giá tiêu dùng tăng 2,7% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức tăng 2,4% của tháng 5. Lạm phát cơ bản, không tính giá thực phẩm và năng lượng, cũng tăng lên 2,9%. Hiện tượng các doanh nghiệp chuyển gánh nặng thuế do chính quyền Trump áp đặt sang người tiêu dùng dường như đang diễn ra.

Tổng thống Trump cũng thông báo đạt được thỏa thuận với Indonesia, theo đó hàng hóa từ Indonesia xuất sang Mỹ sẽ chịu thuế 19%, trong khi hàng xuất khẩu từ Mỹ sang Indonesia sẽ không bị đánh thuế. Đây có thể được xem là một bước đi mang tính chiến lược trong chính sách thương mại của Mỹ.

Ở một diễn biến khác, tại Afghanistan, hàng ngàn người đã được tái định cư bí mật tại Anh kể từ năm 2023, theo các tài liệu tòa án. Thông tin này đã gây chú ý trong bối cảnh các vấn đề liên quan đến nhập cư và tái định cư đang trở thành tâm điểm của nhiều quốc gia.

Bộ trưởng quốc phòng Syria đã tuyên bố ngừng bắn sau khi hàng chục người thiệt mạng trong các cuộc xung đột sắc tộc. Động thái này hy vọng sẽ giúp giảm căng thẳng trong khu vực. Cùng lúc, Israel đã tiến hành không kích hỗ trợ người Druze, nhắm vào lực lượng an ninh do chính phủ Sunni điều động. Các diễn biến này cho thấy tình hình Trung Đông vẫn còn nhiều bất ổn.

Thủ tướng Australia, Anthony Albanese, đã gặp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh. Chuyến thăm kéo dài sáu ngày của ông Albanese diễn ra trong thời điểm nhạy cảm, khi ông phải cân bằng giữa áp lực từ Mỹ và Trung Quốc. Mối quan hệ giữa Australia và Trung Quốc được kỳ vọng sẽ có những bước tiến tích cực sau cuộc gặp này.

Về tình hình tài chính, ngân hàng JPMorgan Chase công bố lợi nhuận quý hai đạt 15 tỷ USD, vượt kỳ vọng của giới phân tích. BlackRock, công ty quản lý tài sản lớn nhất thế giới, cũng ghi nhận kết quả khả quan trong quý này. Các số liệu này cho thấy sức khỏe của các tổ chức tài chính hàng đầu đang khá ổn định.

Một số thông tin đáng chú ý khác: Mỹ nới lỏng lệnh cấm chip với Trung Quốc; EU công bố đề xuất ngân sách; ông chủ công ty quản lý nhóm nhạc BTS vướng bê bối. Những tin tức này cũng góp phần tạo nên bức tranh toàn cảnh về tình hình kinh tế, chính trị thế giới hiện nay.

Thị trường bán lẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang trải qua một giai đoạn cạnh tranh gay gắt khi người tiêu dùng có xu hướng siết chặt chi tiêu trong bối cảnh giá cả nhiều mặt hàng tăng, trong khi thu nhập không cải thiện đáng kể. Các chuyên gia nhận định rằng yếu tố quyết định thành công hay thất bại của các kênh bán hàng trong giai đoạn này không chỉ nằm ở giá rẻ mà còn là chất lượng và lòng tin của người tiêu dùng.

Số liệu từ Chi cục Thống kê Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy chỉ số giá tiêu dùng tháng 6/2025 của thành phố tăng 0,53% so với tháng trước, tăng 5,27% so với cùng kỳ. Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 5,56%; hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 4,19%. Các mặt hàng thiết yếu như thịt lợn, rau củ quả tăng nhẹ đã khiến chi tiêu hàng ngày của người dân tăng đáng kể.

Nhiều người dân tại Thành phố Hồ Chí Minh đã thay đổi thói quen tiêu dùng để thích nghi với tình hình kinh tế hiện nay. Chị Nguyễn Thị Toán, một người dân tại thành phố, chia sẻ rằng trước đây chị thường đi siêu thị mỗi tuần 2-3 lần, nhưng giờ chị phải dè sẻn lại do chi phí sinh hoạt tăng lên. Chị Toán cũng cho biết chị ưu tiên mua hàng khuyến mãi và giảm bớt các món ăn đắt đỏ trong giỏ hàng.

Chị Trần Thị Hà, một người dân khác, cũng cho biết chị quan tâm nhiều hơn đến các chương trình giảm giá và mua sắm những món đồ thiết thực. Chị Hà cũng ưu tiên những thực phẩm đủ dinh dưỡng nhưng giá rẻ hơn. Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người dân cho thấy họ đang trở nên thực dụng và dè dặt hơn.

Theo các chuyên gia phân tích thị trường, thắt chặt chi tiêu là phản ứng dễ hiểu của người tiêu dùng trong bối cảnh giá cả hàng hóa tăng. Nghiên cứu của Vietstats cũng chỉ ra rằng thị trường bán lẻ của Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục chịu áp lực cạnh tranh trong bối cảnh niềm tin tiêu dùng còn yếu.

Các chuyên gia cũng cho rằng người tiêu dùng đô thị không chỉ mua sắm đơn lẻ mà còn kỳ vọng vào trải nghiệm mua sắm tổng thể, hậu mãi tiện lợi và dịch vụ đa kênh. Vì vậy, các nhà bán lẻ phải hiểu hành vi tiêu dùng của người dân để thiết kế sản phẩm và chương trình khuyến mãi phù hợp.

Hệ thống bán lẻ Winmart và Lotte Mart đã triển khai hàng loạt ưu đãi hấp dẫn để giữ chân khách hàng. Winmart thiết kế các không gian mua sắm mang tính trải nghiệm và triển khai hàng loạt ưu đãi hấp dẫn theo mùa. Lotte Mart tập trung vào các nhóm thực phẩm, tiêu dùng thiết thực với giỏ hàng hóa của các bà nội trợ.

Ông Nguyễn Chí Cường, Giám đốc Siêu thị Lotte Nam Sài Gòn, cho biết siêu thị làm việc với các nhà cung cấp để có những giải pháp điều tiết giá tốt nhất và tập trung các chương trình kích cầu nhóm hàng lương thực, thực phẩm, hàng gia dụng thiết yếu.

Thành phố Hồ Chí Minh cũng triển khai các chương trình khuyến mại tập trung và bình ổn giá. Hơn 10.000 doanh nghiệp đã tham gia chương trình, tung ra gần 80.000 hoạt động khuyến mãi. Ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết các doanh nghiệp tham gia chương trình đầu tư nghiên cứu, phát triển, đa dạng sản phẩm, tạo ra dấu ấn riêng trên thị trường.

Theo ông Lê Hoàng Long, Giám đốc khối bán lẻ Công ty Thành phố NielsenIQ, sức cung của thị trường đang cao hơn nhu cầu mua sắm, khiến cạnh tranh trên thị trường bán lẻ tại Thành phố Hồ Chí Minh sẽ khốc liệt. Ông Long cũng cho rằng việc số hóa hành vi tiêu dùng của khách hàng rất quan trọng để giúp doanh nghiệp đo lường, đánh giá mức độ chi tiêu, thói quen và hành vi tiêu dùng.

Canada đang trên đà phát triển mạnh mẽ trong việc áp dụng giao thức ngân hàng mở, tuy nhiên vấn đề bảo mật và quyền riêng tư của người dân đang trở thành mối quan tâm hàng đầu. Theo khảo sát ngân hàng mở thường niên lần thứ tư được thực hiện bởi EY Canada, hơn hai phần ba người dân Canada bày tỏ sự quan ngại về việc bảo vệ chống lại tình trạng đánh cắp danh tính khi nói đến ngân hàng mở.

Người tiêu dùng tại Canada đang mong đợi các biện pháp bảo mật mạnh mẽ để đảm bảo quyền riêng tư của họ được bảo vệ một cách tối ưu. Trong đó, việc đảm bảo dữ liệu chỉ được sử dụng cho mục đích dự kiến và được bảo vệ thông qua việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật là điều kiện tiên quyết. Hơn nữa, người dân cũng muốn có khả năng thu hồi quyền truy cập vào dữ liệu của mình và ngăn chặn việc sử dụng lại dữ liệu đó nếu không có sự đồng ý của họ.

Báo cáo của EY Canada chỉ ra rằng các nhà cung cấp dịch vụ có thể xây dựng sự tin tưởng cần thiết với khách hàng bằng cách thực hiện các biện pháp bảo mật và kiểm soát dữ liệu hiệu quả. Điều này không chỉ giúp vượt qua các rào cản về bảo mật và quyền riêng tư mà còn tạo ra cơ hội để phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực ngân hàng mở.

Một yếu tố quan trọng khác đang định hình lại thị trường là xu hướng đơn giản hóa và cá nhân hóa sản phẩm và dịch vụ trong thời đại ngân hàng mở và công nghệ thông minh. Người dân Canada đánh giá cao việc cải thiện dịch vụ khách hàng và giao tiếp cá nhân hóa, cho thấy rằng các tổ chức tài chính cần đầu tư vào công nghệ và đổi mới để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng.

Để thị trường ngân hàng mở tại Canada thực sự trưởng thành và phát triển, cần có sự hỗ trợ từ các yếu tố quan trọng như quy định rõ ràng về tiêu chuẩn và quy tắc chung, sự phát triển của công nghệ tiên tiến, và sự tham gia tích cực của toàn bộ hệ sinh thái phức tạp. Sự kết hợp giữa bảo mật, cá nhân hóa và đổi mới sẽ là chìa khóa để Canada tiến bước vững chắc trong kỷ nguyên ngân hàng mở.

Khảo sát ngân hàng mở thường niên của EY Canada cho thấy, bên cạnh những thách thức, người dân Canada cũng có kỳ vọng cao về lợi ích mà ngân hàng mở có thể mang lại, như trải nghiệm khách hàng được cải thiện, sản phẩm và dịch vụ tài chính cá nhân hóa, và khả năng kiểm soát dữ liệu của mình một cách tốt hơn.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo sẽ thực hiện chính sách thuế quan mới từ ngày 1/8, áp dụng mức thuế đối ứng đã được đề xuất hồi tháng 4. Theo đó, một mức thuế chung 10% sẽ được áp dụng đối với tất cả hàng nhập khẩu, kèm theo các mức thuế bổ sung đối với một số quốc gia. Một số hàng hóa từ châu Âu có thể phải chịu mức thuế lên đến 30%.

Tác động của thuế quan đối với ngành thời trang đã bắt đầu xuất hiện khi giá quần áo tại Mỹ tăng trở lại trong tháng trước, lần đầu tiên kể từ tháng 3, với mức tăng 0,4% theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ. Các thương hiệu thời trang hàng đầu như Louis Vuitton, Gucci, Hermès, Burberry đã tăng giá các mặt hàng chủ lực như túi xách, kính râm, áo khoác len, giày thể thao và áo thun trắng.

Túi xách là mặt hàng ghi nhận mức tăng giá mạnh nhất trong vòng ba tháng qua, với mức tăng từ 2% đến 12% tùy theo thương hiệu. Tình hình lạm phát đang dần ảnh hưởng đến người tiêu dùng Mỹ, với mức tăng 2,7% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 6.

Các thương hiệu đang theo dõi sát sao vấn đề giá cả và cố gắng giảm thiểu việc tăng giá bằng cách cắt giảm chi phí và thay đổi chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, họ cũng buộc phải tăng giá một cách vừa phải để bù đắp cho mức thuế quan. Các chuyên gia cảnh báo rằng tác động đầy đủ của thuế quan chưa thực sự rõ ràng trong nửa đầu năm, nhưng sẽ thể hiện rõ hơn trong nửa cuối năm.

Khả năng cao là sẽ còn chứng kiến thêm nhiều đợt tăng giá. Người tiêu dùng Mỹ hiện đã ở trong tình trạng tài chính căng thẳng, và nếu giá tiếp tục tăng, họ sẽ càng thận trọng hơn. Điều này sẽ tạo ra sự phân hóa rõ rệt trong hiệu suất hoạt động của ngành thời trang, và một số thương hiệu chắc chắn sẽ chịu thiệt.

Các thương hiệu nên chuẩn bị tinh thần cho việc chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ sẽ thu hẹp lại khi lạm phát bắt đầu ảnh hưởng đến các khoản mua sắm vượt ra ngoài lĩnh vực thời trang. Ngay cả những khách hàng giàu có cũng bắt đầu thắt chặt chi tiêu do tình hình thị trường bất ổn.

Đối với các thương hiệu xa xỉ, việc điều chỉnh giá từ 2 đến 3% không phải là điều hiếm gặp, nhưng họ cũng nên thận trọng khi tăng giá để tránh tác động tiêu cực đến thị trường. Họ cần theo dõi chặt chẽ diễn biến của thị trường và điều chỉnh chiến lược giá cả một cách linh hoạt để giảm thiểu rủi ro và duy trì tăng trưởng. Một số nhà phân tích kinh tế dự báo xu hướng tăng giá của các nhãn hàng thời trang lớn sẽ tiếp tục trong thời gian tới, tạo ra thách thức mới cho người tiêu dùng và các nhà bán lẻ. Một số ý kiến khác cho rằng người tiêu dùng có thể phải đối mặt với tác động kép của việc tăng giá do thuế quan và sự biến động tỷ giá. Từ đó, các bên liên quan sẽ phải có sự điều chỉnh phù hợp để đối phó với bối cảnh kinh tế hiện nay.

Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển bùng nổ hiện nay, việc đảm bảo minh bạch hóa hoạt động quảng cáo thông qua người có ảnh hưởng trở thành một yêu cầu cấp thiết để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như duy trì sự minh bạch và lành mạnh của thị trường.

Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội đã làm thay đổi đáng kể cách thức mà người tiêu dùng tiếp cận thông tin và đưa ra quyết định mua sắm. Ngày càng có nhiều người tiêu dùng đặt niềm tin vào những ý kiến từ người thân, bạn bè hoặc những người có ảnh hưởng – những cá nhân thường chia sẻ trải nghiệm cá nhân, tạo nên cảm giác gần gũi và chân thực. Tuy nhiên, chính niềm tin này cũng dễ bị lợi dụng. Nhiều người có ảnh hưởng và nhãn hàng đã lồng ghép nội dung quảng cáo mà không công khai là quảng cáo, khiến người xem tưởng rằng họ đang được giới thiệu sản phẩm một cách chân thành.

Thực tế này đã dẫn đến việc người tiêu dùng không thể đưa ra quyết định mua sắm một cách tỉnh táo, đặc biệt khi họ tin tưởng tuyệt đối vào lời khuyên từ người nổi tiếng mà không nghi ngờ gì về mục đích thực sự phía sau. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng mà còn có thể dẫn đến tình trạng mua phải sản phẩm không đúng chất lượng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của người dùng.

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đã chỉ ra rằng tình trạng quảng cáo trá hình đang len lỏi trên các nền tảng số và ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của giới trẻ, đặc biệt là trẻ em. Nhiều nội dung quảng cáo mang tính dung tục, lệch chuẩn văn hóa, hướng tới việc câu view, gây hiệu ứng đám đông, làm xói mòn giá trị đạo đức.

Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất là yêu cầu người truyền tải quảng cáo phải được kiểm soát và chứng nhận năng lực, tương tự như hướng dẫn viên du lịch. Các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm trong việc kiểm duyệt và xác thực danh tính, mục đích của người truyền tải nội dung thương mại.

Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ đã quy định rõ khái niệm người có ảnh hưởng và trách nhiệm của họ trong việc thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin về sản phẩm. Nếu không công khai điều này với người tiêu dùng, hoặc cung cấp thông tin không chính xác, không đầy đủ, họ sẽ bị xem xét xử phạt hành chính.

Để bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, đồng thời xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, yêu cầu đặt ra là các chủ thể tham gia – tổ chức, cá nhân kinh doanh và người có ảnh hưởng – phải tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về cung cấp thông tin và trách nhiệm minh bạch trong hoạt động quảng cáo.

Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ cũng cho rằng cần phải có quy định chặt chẽ về người truyền tải thông tin quảng cáo, yêu cầu những người này phải được đào tạo, cấp chứng chỉ và cập nhật kiến thức định kỳ. Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm kiểm soát, thay vì chỉ làm trung gian giữa người bán và người quảng bá sản phẩm.

Example và các chuyên gia đang tích cực làm việc để mang đến những giải pháp thiết thực nhằm nâng cao tính minh bạch trong hoạt động quảng cáo trên mạng xã hội.

Thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) hiện đang đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng liên quan đến chất lượng và an toàn. Sự phát triển nhanh chóng của thị trường này đã dẫn đến nguy cơ tiềm ẩn từ hàng loạt sản phẩm kém chất lượng, giả mạo, không rõ nguồn gốc. Các cơ quan bảo vệ pháp luật đã và đang tiếp tục làm rõ những vấn đề này, cho thấy ‘bóng tối’ ở thị trường TPCN.

Thống kê từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết, từ đầu năm đến nay, các đơn vị đã xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, bao gồm hơn 8.200 vụ buôn bán hàng cấm, hơn 25.100 vụ gian lận thương mại và hơn 1.100 vụ hàng giả quy mô lớn có liên quan đến mặt hàng TPCN. Gần đây, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã xác định được 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng (sữa dạng bột), có chỉ tiêu chất lượng các chất chính chỉ đạt dưới 70% so với mức công bố, được xác định là hàng giả (về chất lượng).

Nhiều sản phẩm được quảng bá rầm rộ với công dụng được ‘thần thánh hóa’ như điều trị ung thư, tăng chiều cao, giảm cân cấp tốc… nhưng qua kết quả kiểm định thì thành phần không hề tương xứng với công bố trước đó. Một số tổ chức, cá nhân còn lợi dụng danh tiếng của người nổi tiếng, KOL, nghệ sĩ để quảng bá sản phẩm sai lệch, biến TPCN thành ‘thuốc chữa bệnh’ mà dường như quên mất rằng, chất lượng thực sự vẫn còn đang bỏ ngỏ sau tờ giấy kiểm định.

Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ lợi nhuận khổng lồ mà ngành hàng này mang lại. Chỉ cần vài chục nghìn đồng để sản xuất ra một sản phẩm giả, nhưng có thể bán với giá từ vài trăm nghìn đến cả triệu đồng. Sự chênh lệch lợi nhuận quá lớn cùng với chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe đã khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật, trục lợi trên sức khỏe cộng đồng.

Bên cạnh đó, một trong những nguyên nhân cốt lõi chính là những kẽ hở trong khung pháp lý hiện hành. Thực tế, khung pháp lý hiện nay cho phép tổ chức, cá nhân được phép tự công bố sản phẩm TPCN trước khi đưa ra thị trường. Đây được xem là ‘lỗ hổng lớn’ khi cho phép hàng loạt sản phẩm trôi nổi dễ dàng xuất hiện trên thị trường với hình thức hợp pháp, nhưng chất lượng chưa được kiểm chứng.

Ông Vũ Văn Trung, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam, thông tin: ‘Người tiêu dùng phản ánh rất nhiều về các sản phẩm TPCN quảng cáo sai sự thật, công dụng phóng đại, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe mà khi khiếu nại không tìm được ai chịu trách nhiệm. Nguyên nhân sâu xa là do cơ chế tự công bố đã tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp làm ăn chụp giật đưa hàng ra thị trường mà không bị kiểm soát về chất lượng thật sự’.

Các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội chưa buộc trách nhiệm xác thực nguồn gốc, dẫn đến người tiêu dùng như lạc giữa ‘ma trận’ quảng cáo. Vụ việc ‘sữa giả’ Hofumil Gold Plus, Hapomil lọt vào các cơ sở y tế lớn là một minh chứng. Điều này cho thấy ngay cả hệ thống y tế, bệnh viện – nơi đáng tin tưởng nhất cũng có thể là nơi hàng giả xâm nhập, gây hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và lòng tin.

Thêm vào đó, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan liên ngành như Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc kiểm soát nội dung quảng cáo, nguồn gốc sản phẩm và xử lý vi phạm vẫn chưa đồng bộ. Điều này dẫn đến nhiều sản phẩm kém chất lượng thoát khỏi vòng kiểm soát.

Luật sư Bùi Quang Thu, Đoàn Luật sư Hà Nội, nhìn nhận: Ngoài việc ‘bịt’ kẽ hở pháp lý hiện hành, cần xem xét một cách nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu bộ ngành, chính quyền cơ sở (chịu trách nhiệm về quản lý sản phẩm, an toàn thực phẩm). Làm chặt, làm nghiêm, làm quyết liệt và minh bạch trong xử lý cán bộ có liên quan, cán bộ chịu trách nhiệm là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP với hàng loạt điểm mới có tính đột phá. Trong đó, điểm đáng chú ý nhất là chuyển từ ‘tự công bố sản phẩm’ sang ‘đăng ký bản công bố’ với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là trước khi đưa sản phẩm ra thị trường, doanh nghiệp phải cung cấp bằng chứng khoa học về độ an toàn, công dụng và thành phần.

Dự thảo cũng đề xuất tăng mức xử phạt vi phạm hành chính gấp 1,2 – 2 lần hiện hành, đồng thời mở rộng các hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người dùng. Đặc biệt, các hành vi quảng cáo sai sự thật, lợi dụng uy tín cá nhân để lừa người tiêu dùng cũng sẽ được đưa vào nhóm vi phạm nghiêm trọng cần xử lý nghiêm.

Cùng với đó, cơ quan chức năng cần tăng cường hậu kiểm định kỳ. Các hệ thống truy xuất nguồn gốc như iTrace247, truyxuat.gov.vn cần được phổ biến rộng rãi, buộc doanh nghiệp minh bạch thông tin sản phẩm và quá trình lưu thông.

Ngoài ra, cần rà soát, sửa đổi Luật Quảng cáo và Luật Bảo vệ người tiêu dùng để gắn trách nhiệm pháp lý đối với các nền tảng thương mại điện tử, KOL và người nổi tiếng. Khi người nổi tiếng tiếp tay quảng cáo hàng giả, cần có chế tài mạnh, không chỉ dừng lại ở mức phạt tiền mà nên áp dụng hình thức tạm đình chỉ việc quảng cáo hoặc buộc công khai xin lỗi.

Một điểm đáng chú ý khác là đề xuất sửa đổi cũng nhằm làm rõ và phân biệt rạch ròi giữa các nhóm thực phẩm thông thường với nhóm thực phẩm bổ sung có tính đặc thù và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Người dân cần biết phân biệt rõ thực phẩm chức năng và thuốc chữa bệnh, không tin vào quảng cáo ‘giật gân’ và cần kiểm tra kỹ nguồn gốc sản phẩm qua tem truy xuất, mã QR và giấy công bố. Mỗi người tiêu dùng chính là ‘thanh tra tại chỗ’ góp phần làm sạch thị trường.