Thông tin về việc Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, qua đời do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương và làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Đột quỵ xảy ra khi cung cấp máu cho não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, dẫn đến thiếu oxy và chất dinh dưỡng cho não.

Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Khi nhận thấy các triệu chứng bất thường như mặt bị cong, tay bị yếu, nói ngọng, hoặc có các triệu chứng khác, cần lập tức gọi cứu trợ y tế để được hỗ trợ kịp thời.

Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động. Sự thay đổi lối sống và điều trị các bệnh lý nền có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc đột quỵ.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý. Ngoài ra, thường xuyên theo dõi và kiểm tra sức khỏe định kỳ cũng giúp phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu.

Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng chất tạo ngọt nhân tạo erythritol, thường được sử dụng trong các sản phẩm ăn kiêng, có thể gây tổn thương hàng rào máu não – một cơ chế bảo vệ quan trọng giúp ngăn chặn các chất độc hại xâm nhập vào não. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Colorado, Hoa Kỳ, đã thực hiện thí nghiệm trên tế bào của hàng rào máu não và phát hiện ra rằng erythritol có thể kích hoạt phản ứng stress oxy hóa, làm suy giảm cơ chế phòng vệ tự nhiên chống oxy hóa của cơ thể.

Các kết quả cho thấy erythritol làm giảm sản xuất nitric oxide, một chất giúp giãn mạch máu, và tăng endothelin-1, một chất làm co mạch. Điều này có thể dẫn đến các mạch máu bị co thắt kéo dài, một dấu hiệu nguy hiểm của đột quỵ thiếu máu não. Ngoài ra, erythritol còn ngăn cản cơ chế tự bảo vệ của cơ thể bằng cách cản trở quá trình tiết ra chất tiêu sợi huyết để làm tan cục máu.

Trước đó, nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người tiêu thụ nhiều erythritol có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, bao gồm nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Một nghiên cứu quy mô lớn đã ghi nhận rằng những người có nồng độ erythritol trong máu cao nhất có nguy cơ gặp biến cố tim mạch nghiêm trọng cao gấp đôi so với người có mức thấp hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rằng nghiên cứu mới chủ yếu được thực hiện trên tế bào trong phòng thí nghiệm và chưa phản ánh toàn diện môi trường sinh học trong cơ thể người. Do đó, cần thêm các nghiên cứu sâu hơn để xác định rõ mức độ ảnh hưởng thực tế của erythritol lên sức khỏe con người.

Erythritol được phân loại là ‘đường rượu’ và không nằm trong danh sách chất tạo ngọt nhân tạo bị Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo hạn chế. Tuy nhiên, những kết quả mới đặt ra câu hỏi quan trọng về việc liệu việc dùng chất tạo ngọt này thường xuyên có làm tổn hại đến sức khỏe tim mạch và hàng rào bảo vệ não một cách âm thầm?