Họa sĩ Lê Thiết Cương, một trong những tên tuổi tiêu biểu của nền hội họa Việt Nam đương đại, đã ra đi vào ngày 17/7 sau một thời gian dài chống chọi với bệnh ung thư. Sự ra đi của ông đã để lại nhiều tiếc thương trong lòng đồng nghiệp, bạn bè và gia đình.

Lễ tang của họa sĩ Lê Thiết Cương diễn ra vào sáng ngày 21/7 tại Hà Nội, với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ, nhà văn, nhà thơ và gia đình. Không khí lễ tang vô cùng trang nghiêm và xúc động, với những lời tiễn biệt đầy cảm xúc và sự hiện diện của nhiều người trong giới nghệ thuật. Con trai của họa sĩ, Lê Nguyên Nhật, cùng em trai đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, theo đúng lời dặn dò của bố trước khi mất.

Trong giây phút mặc niệm, nghệ sĩ sáo Lê Thư Hương đã thổi bản nhạc ‘Siciliano’ của Sebastian Bach, một trong những bản nhạc yêu thích của họa sĩ. Nhiều người tham dự đã không cầm nổi nước mắt khi nhớ về sự ra đi của ông. Họa sĩ Lê Thiết Cương luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có nhiều bạn bè và được yêu thương.

Họa sĩ Lê Thiết Cương được nhớ đến với ba từ khóa: kỷ luật, tài hoa và tối giản. Ông đã sống và làm việc chăm chỉ trong gần nửa thế kỷ, không ngừng khao khát tìm kiếm cái đẹp trong nghệ thuật và cuộc sống. Ông Lương Xuân Đoàn, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam, đã có điếu văn sâu sắc về cuộc đời và sự nghiệp của họa sĩ, đánh giá cao tinh thần làm việc chăm chỉ, sự quảng giao và tình yêu thương của Lê Thiết Cương đối với đồng nghiệp và người trẻ.

Trong suốt sự nghiệp của mình, họa sĩ Lê Thiết Cương đã tham gia vào 26 triển lãm cá nhân và 10 triển lãm nhóm, để lại dấu ấn đậm nét trong nền mỹ thuật Việt Nam đương đại. Ông đã thành công với nhiều chất liệu khác nhau, từ màu bột, sơn dầu, sơn mài đến gốm và điêu khắc. Ông Vi Kiến Thành, cựu Cục trưởng Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, đã đánh giá cao tinh thần khổ luyện của họa sĩ khi theo đuổi phong cách tối giản.

Gia đình và bạn bè của họa sĩ đã chuẩn bị lễ tang một cách chu đáo, với sự hiện diện của nhiều hoa sen và hoa hồng – hai loài hoa yêu thích của ông. Di ảnh của họa sĩ là bức chân dung ông đứng trước tấm toan trắng, trên tay là bút vẽ. Trên bàn viết sổ tang, gia quyến đã đặt hoa tươi và tờ báo có bài viết ‘Đã dừng lại một hành trình’ của Đẹp.

Nhiều người đã đến tiễn biệt họa sĩ, trong đó có những người bạn trong giới hội họa, văn học, hàng xóm, bạn học cũ và người yêu tranh. Tất cả đều nhớ về một Lê Thiết Cương hào sảng, trượng nghĩa và có sự kiêu ngạo của một nghệ sĩ tài hoa. Đẹp đã có một bài viết về sự ra đi của họa sĩ, khép lại với câu: ‘Đa tài, kiến tạo cái đẹp bằng nhiều con đường, Lê Thiết Cương là bạn hữu của nhiều giới và là một con người sống nghĩa tình, có chiều sâu văn hóa. Hành trình của Đẹp nơi anh đã dừng lại với sự nghiệt ngã của số phận, nhưng cái Đẹp mà Lê Thiết Cương thắp lên – vẫn còn ở lại’.

Ngày 18/7 vừa qua đã trở thành một dấu mốc buồn trong cộng đồng văn nghệ sĩ Việt Nam khi họa sĩ và nhà phê bình nghệ thuật Lê Thiết Cương qua đời tại Hà Nội. Sự ra đi của ông đã để lại những tiếc thương sâu sắc cho những người đã từng biết đến và ngưỡng mộ tài năng của ông.

Lê Thiết Cương là một tên tuổi nổi bật trong làng nghệ thuật Việt Nam, được biết đến với phong cách hội họa tối giản độc đáo. Phong cách này được hình thành từ sự kết hợp giữa giáo lý nhà Phật và tinh thần nghệ thuật đương đại, thể hiện qua các tác phẩm của ông. Trước khi ra đi, ông vẫn thể hiện sự khao khát sống và yêu bằng việc tìm đến những nguồn cảm hứng từ nghệ thuật đa dạng như âm nhạc và thơ ca.

Ông sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật lâu đời. Cha của ông là nhà biên kịch, nhà thơ Lê Nguyên, và mẹ là nhà quay phim Đỗ Phương Thảo. Từ khi còn nhỏ, Lê Thiết Cương đã được tiếp xúc với nghệ thuật và bắt đầu học vẽ từ năm 11 tuổi. Sau khi tốt nghiệp khoa thiết kế mỹ thuật tại Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội, ông đã gắn bó với nghệ thuật trong hơn nửa thế kỷ.

Đặc trưng của phong cách hội họa Lê Thiết Cương là sự tối giản, tiết chế tối đa từ bố cục, đường nét đến màu sắc. Ông tin rằng sự tối giản chính là con đường để đạt đến sự minh triết và tinh thần trong nghệ thuật. Điều này được thể hiện qua các tác phẩm của ông, từ tranh trên canvas đến tranh trên gốm và các tác phẩm điêu khắc.

Không chỉ là một họa sĩ tài năng, Lê Thiết Cương còn là một nhà phê bình nghệ thuật nổi tiếng. Ông đã xuất bản nhiều cuốn sách về nghệ thuật như ‘Thấy’ (2017) và ‘Trò chuyện với hội họa’ (2025), nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới văn nghệ sĩ về khả năng phân tích và đánh giá nghệ thuật của mình.

Cuộc đời của Lê Thiết Cương cũng được đánh dấu bằng nhiều mối quan hệ chặt chẽ với các nghệ sĩ và văn nhân khác. Ông được biết đến là người hào hiệp, trượng nghĩa và luôn sẵn sàng giúp đỡ bạn bè và đàn em.

Trước khi qua đời, Lê Thiết Cương đã hoàn thiện nhiều dự án nghệ thuật, bao gồm cả triển lãm và sách. Ông đã để lại nhiều ấn phẩm và tác phẩm nghệ thuật quý giá cho giới văn nghệ sĩ Việt Nam. Sự ra đi của Lê Thiết Cương để lại một khoảng trống lớn, nhưng di sản nghệ thuật ông để lại sẽ tiếp tục sống mãi với thời gian.

Triển lãm đang được tổ chức tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, giới thiệu 25 tượng chân dung của các họa sĩ và nhà điêu khắc tiêu biểu ở khu vực phía Nam, những người đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển của nền mỹ thuật nước nhà trong suốt thời kỳ trước và sau năm 1975.

Lễ khai mạc triển lãm và trao tặng 25 tượng chân dung nghệ sĩ mỹ thuật tiêu biểu cho Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đã diễn ra vào sáng ngày 17-7. Sự kiện này không chỉ là dịp để tri ân và tôn vinh những nghệ sĩ đã cống hiến cho nền mỹ thuật Việt Nam mà còn mang đến một không gian văn hóa nghệ thuật ý nghĩa tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Triển lãm trưng bày 25 tượng chân dung của các nghệ sĩ tiêu biểu như Trương Hán Minh, Nguyễn Gia Trí, Huỳnh Phương Đông, Nguyễn Hoàng, Lê Thị Kim Bạch, Diệp Minh Châu, Nguyễn Hải, Đinh Rú… Đây là những cá nhân đã có những đóng góp đáng kể cho sự phát triển của nền mỹ thuật Việt Nam trong suốt thời kỳ trước và sau năm 1975.

Theo Chủ tịch Hội Mỹ thuật TP.HCM Nguyễn Xuân Tiên, triển lãm này có ý nghĩa đặc biệt trong việc lưu giữ và phát huy những giá trị văn hóa nghệ thuật của các nghệ sĩ mỹ thuật tiêu biểu. Qua đó, thế hệ trẻ sau này có thể biết đến và tiếp tục phát huy những đóng góp của các bậc tiền bối trong nền mỹ thuật Việt Nam.

Triển lãm sẽ diễn ra từ ngày 17-7 đến hết ngày 4-8 tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM. Qua sự kiện này, công chúng có thể thưởng thức và trải nghiệm những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, đồng thời thể hiện lòng biết ơn và sự tôn vinh đối với những nghệ sĩ đã góp phần làm giàu thêm cho nền mỹ thuật Việt Nam.