Ẩm thực không chỉ là sự kết hợp giữa nguyên liệu và kỹ thuật, mà còn là một sân khấu nơi sản vật địa phương được tái hiện qua bàn tay tinh tế, sự sáng tạo và khả năng kể chuyện duy mỹ của người đầu bếp. Đây không chỉ là sự hòa quyện của hương vị, mà còn là một hình thức kể chuyện đầy xúc cảm. Mỗi nguyên liệu, mỗi cách chế biến đều phản ánh nhịp điệu của thiên nhiên và tâm tình của con người trong từng mùa.

Chạm vào vị giác, ẩm thực không gói gọn trong hình ảnh nguyên bản hay hương vị vùng Địa Trung Hải. Thịt cừu khi bước vào bếp Việt đã trở thành chất liệu để các đầu bếp thử nghiệm kỹ thuật, pha trộn văn hóa và kể lại câu chuyện địa phương bằng một ‘ngôn ngữ’ ẩm thực mới mẻ. Sự mềm mại xen chút táo bạo của loại thịt đỏ này, khi được kết hợp với gia vị, thảo mộc và cách chế biến thuần Việt, tạo nên trải nghiệm vị giác vừa thân thuộc, vừa bùng nổ vị giác đến bất ngờ.

Lấy ví dụ như phở xào thịt cừu tại ST25 by Koto, món ăn này mở đầu hành trình vị giác bằng sự tinh tế, chậm rãi và tràn đầy ẩn ý. Tưởng chừng chỉ là cuộc gặp gỡ ngẫu hứng giữa phở và thịt cừu, nhưng thực tế, món ăn này lại là sự tính toán kỹ lưỡng về kết cấu, hương vị và nhiệt độ. Từng sợi phở được áp chảo khéo léo để đạt độ cháy cạnh và giữ trọn sự dai mềm tự nhiên, sau đó nhẹ nhàng ôm lấy những lát thịt cừu tẩm ướp chao mềm rục, thơm bùi.

Cùng một nguyên liệu, nhưng bánh xèo thịt cừu lại là cú xoay mình ngoạn mục trên bản đồ vị giác. Thay vì sử dụng nhân thịt và giá đỗ truyền thống, món bánh này chọn phủ lên bề mặt tôm săn, thịt cừu mềm và một phần cảm hứng taco. Phần bánh được tạo hình nhỏ gọn, vừa vặn trong lòng bàn tay. Vỏ bánh vàng nghệ giòn rụm, bung nhẹ ở các cạnh như cánh hoa nở, ẩn dưới là lớp nhân đầy đặn, mang đến phong vị ẩm thực đường phố hiện đại đầy cuốn hút.

Sự xuất hiện của thịt cừu trong bếp Việt không chỉ là một thử nghiệm nguyên liệu, mà còn phản ánh tinh thần cởi mở và khát vọng đổi mới của ẩm thực đương đại. Giữa dòng chảy toàn cầu hóa, những biến tấu này là minh chứng cho khả năng thích ứng và sáng tạo không giới hạn của các đầu bếp Việt, khi họ không ngừng viết tiếp câu chuyện ẩm thực quê hương bằng sản vật tự nhiên nhưng vẫn giữ trọn hồn cốt địa phương.

Với vẻ sống động được hun đúc qua làn khói bếp, tiếng rao quen thuộc và những phiên chợ tấp nập, ẩm thực đường phố Việt Nam đã trở thành chất liệu quý để các đầu bếp thỏa sức sáng tạo. Tinh thần đó không dừng ở việc tái hiện những món ăn truyền thống một cách nguyên bản, mà còn mở ra cánh cửa cho những thử nghiệm táo bạo, kết hợp tinh hoa bản địa với hơi thở đương đại, tạo nên những trải nghiệm độc đáo.

Bánh mì Autograph nằm trong thực đơn gọi món mới nhất của nhà hàng Oriental Pearl là tuyên ngôn rõ ràng nhất cho sự sáng tạo vượt bậc. Trong chiếc baguette thủ công giòn rụm, phần nhân là tổ hợp của thịt bò Black Angus băm nhuyễn cuộn lá lốt, phô mai xông khói, gan ngỗng, cùng rau thơm, ớt tươi và đồ chua.

Được xem là hồn cốt của thủ đô Hà Nội, bún chả lâu đã gắn liền với hình ảnh bếp than hồng, miếng thịt xém cạnh và bát nước mắm pha vừa vặn, làm say lòng biết bao thực khách. Nhưng giữa dòng chảy sáng tạo không ngừng của ẩm thực đương đại, món ăn quen thuộc này đã được các đầu bếp nâng tầm với một phiên bản phá cách nhưng vẫn đầy lôi cuốn: bún chả tacos.

Tinh thần ấy tiếp tục được thổi vào món bún thịt nướng, một biểu tượng ẩm thực miền Nam. Lớp bún trắng tươi được phủ lên bởi thịt ba chỉ nướng than thơm lừng và chả giò giòn rụm, đi kèm rau sống, đồ chua và nước mắm pha theo công thức đặc trưng.

Nếu những món ăn truyền thống là nơi lưu giữ ký ức, thì phở xào bò Wagyu A4 Satsuma chính là nhịp cầu kết nối giữa cũ và mới. Vẫn là sợi phở mềm mượt, vẫn là nước dùng đậm đà, nhưng nay được xào nhanh tay cùng sốt bí truyền, ăn kèm thăn bò Wagyu A4 áp chảo vừa chín tới, lòng đỏ trứng óng ánh tan nhẹ trong miệng, làm nên một bản giao hưởng hương vị đầy tinh tế và khơi dậy cảm giác thân thuộc mà vẫn khiến người thưởng thức không khỏi ngỡ ngàng.

Sự ngỡ ngàng đó tiếp tục mở ra trong cà ri miso mít vàng và lá lốt chiên giòn – một món chay đầy sáng tạo và quyến rũ. Mít và nấm được hầm mềm trong nước cà ri pha miso, mang theo vị ngọt lành, bùi béo và thoảng hương lên men nhẹ của tương Nhật.

Từ bún, phở, đến cà ri, mỗi món đều là một lát cắt của ẩm thực Việt được tái định nghĩa. Không chỉ là sự phá cách trong nguyên liệu hay kỹ thuật, đó còn là tinh thần tìm tòi không ngừng nghỉ để thổi làn gió mới vào từng món quen, để mỗi lần thưởng thức là một lần đối thoại giữa ký ức và hiện tại.

Giữa hành trình ẩm thực đa sắc, sò điệp áp chảo tại LAVA – nhà hàng biểu tượng của InterContinental Phú Quốc, hiện lên như một nốt nhạc dịu êm để lại dư âm sâu lắng. Không cần quá nhiều thành phần, món sò điệp áp chảo chỉ dựa vào ba nhân tố chính: sò điệp, kem bí đỏ và thạch gừng.

Sau những nốt bổng của thịt và lửa, vị giác tìm kiếm một nốt trầm dịu dàng khép lại bản giao hưởng ẩm thực. Và món tráng miệng từ dứa, dừa, cùng chút cà phê đã dệt nên khúc vĩ thanh hoàn hảo ấy.

Lào Cai – Xã Nghĩa Đô, nằm ven dòng sông Nặm Luông thơ mộng, là nơi sinh sống của cộng đồng người Tày, nơi đây vẫn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận hai di sản văn hóa phi vật thể của tỉnh Lào Cai vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó có loại hình di sản thuộc nhóm ẩm thực của người Tày tại xã Nghĩa Đô.

Đặc sản của Nghĩa Đô không chỉ dừng lại ở những món ăn dân dã mà còn ở sự độc đáo trong cách chế biến và nguyên liệu sử dụng. Ông Dương Tuấn Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai, cho biết ẩm thực ở Nghĩa Đô được đánh giá cao bởi sự độc đáo từ nguyên liệu, quy trình, cách thức làm ra món ăn, nguyên tắc khi thưởng thức trên mâm. Sự đa dạng và phong phú của ẩm thực tại đây đã góp phần tạo nên bản sắc văn hóa riêng biệt của người Tày.

Một trong những món ăn nổi tiếng của Nghĩa Đô là vịt bầu lam. Loại vịt này có đặc điểm cổ rụt, thân hình bầu bĩnh, đầu to, chân ngắn, chỉ có ở Nghĩa Đô. Thịt vịt được trộn cùng các loại gia vị, rau thơm, ướp khoảng 15-20 phút cho thịt ngấm đều gia vị. Sau đó, gói thịt vịt được nướng trong ống tre, dùng lá dong bịt kín đầu ống lam rồi cho lên bếp. Quá trình chế biến đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ, tạo nên hương vị đặc trưng của món vịt bầu lam.

Món cá nướng hai lửa cũng là một đặc sản không thể bỏ qua. Cá được chọn là cá tự nhiên từ sông, suối, ao, như cá chép, cá trôi, cá trắm với trọng lượng từ 1,5 kg trở lên. Cá được mổ, làm sạch vảy, xẻ đôi mình rồi thái ngang thớ tạo ra những miếng dày chừng 5-7 cm, dài chừng 15-20 cm. Sau khi ướp gia vị, cá được nướng hai lần lửa để tạo nên hương vị đặc trưng. Món cá nướng hai lửa không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một trải nghiệm văn hóa độc đáo.

Mâm cơm hàng ngày của đồng bào Tày luôn hấp dẫn, độc đáo và nhiều màu sắc, thể hiện nét văn hóa truyền thống như xôi ngũ sắc, cá nướng hai lửa, vịt hấp, vịt xào, canh đắng… Đặc biệt, mỗi mùa, mâm cơm của người Tày sẽ có thêm những món ăn độc đáo riêng. Sự đa dạng và phong phú của ẩm thực tại Nghĩa Đô đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người Tày.

Với 56 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Lào Cai đang tích cực bảo tồn, vun đắp, phát huy các giá trị văn hóa, biến di sản thành tài sản giúp đồng bào các dân tộc thoát nghèo. Tại Nghĩa Đô, trong năm 2024, lượng khách đạt 25.000 lượt, doanh thu từ du lịch cộng đồng khoảng 15 tỉ đồng. Khách quốc tế cũng bắt đầu tìm hiểu đời sống người Tày để “chạm” vào vùng đất bản sắc nguyên sơ, chân thật.