Mỹ vừa thông qua quyết định cho phép Malaysia mua hàng chục máy bay chiến đấu F/A-18C/D Hornet đã qua sử dụng từ Kuwait. Động thái này được cho là sẽ tăng cường đáng kể năng lực không quân của quốc gia Đông Nam Á này, đặc biệt là trong bối cảnh Biển Đông.

Đại tướng Tan Sri Asghar Khan Goriman Khan, Tổng tư lệnh Không quân Hoàng gia Malaysia, đã xác nhận thông tin trên trong cuộc họp báo ngày 17/6. Ông cho biết thỏa thuận này đã được chấp thuận và dự kiến sẽ được hoàn tất trong năm nay. Việc này nằm trong chiến lược ‘âm thầm’ xây dựng năng lực răn đe đồng thời duy trì mối quan hệ thân thiết với Trung Quốc.

Abduld Rahman Yaacob, nhà nghiên cứu tại chương trình Đông Nam Á của Viện Lowy (Australia), cho rằng việc mua máy bay chiến đấu sẽ tăng cường đáng kể năng lực phòng không của Malaysia. ‘Điều này rất quan trọng ở Đông Malaysia, nơi các mỏ năng lượng của Malaysia nằm ở Biển Đông, gần Sarawak’, Rahman nói. Nếu được triển khai ở Đông Malaysia, những chiếc Hornet sẽ là sự bổ sung cho các cơ sở hải quân mới được xây dựng ở Sarawak và thể hiện nỗ lực của Kuala Lumpur trong việc tăng cường khả năng răn đe tại một khu vực vốn chứng kiến hoạt động ngày càng gia tăng của Trung Quốc.

Năm ngoái, Không quân Hoàng gia Malaysia (RMAF) đã bắt đầu tăng cường năng lực giám sát trên không ở Đông Malaysia bằng cách triển khai radar AN/TP77 do Mỹ cung cấp và radar GM400A của Pháp. Các radar tầm xa này cho phép Malaysia giám sát không phận trên vùng đặc quyền kinh tế của mình ở Biển Đông.

Nhà nghiên cứu Rahman cho biết Washington cũng dự kiến sẽ hỗ trợ để đảm bảo máy bay đến từ Kuwait được cập nhật và truy cập dữ liệu về hàng hải của Malaysia. ‘Những dự án này phản ánh mối quan hệ đối tác quốc phòng chặt chẽ giữa Mỹ và Malaysia, vốn thường được giữ kín. Nó cũng phản ánh chính sách của chính phủ Malaysia trong việc tích cực hợp tác với Trung Quốc trong khi âm thầm xây dựng năng lực phòng thủ của Malaysia’, Rahman nói thêm.

Kuala Lumpur đã phản đối vụ việc máy bay vận tải quân sự của Trung Quốc bị cáo buộc bay vào không phận Malaysia trên Biển Đông vào tháng 5/2021. Sự kiện này đã khiến mối quan hệ giữa hai quốc gia trở nên căng thẳng.

Oh Ei Sun, cố vấn chính tại Trung tâm Nghiên cứu Thái Bình Dương của Malaysia, cho rằng việc nâng cấp về số lượng và công nghệ là cần thiết vì RMAF phải tuần tra vùng lãnh thổ rộng lớn trên đất liền và trên biển. ‘[Điều này bao gồm] không chỉ ở Biển Đông, mà còn cả Biển Sulu và Eo biển Malacca’, Oh nói. Chuyên gia Oh cho biết việc Malaysia mua máy bay đã qua sử dụng thay vì máy bay mới chủ yếu là do hạn chế về tài chính, mặc dù chi phí bảo trì cũng có thể là một mối lo ngại trong tương lai.

Xem thêm: https://www.thehindu.com/news/international/malaysia-to-buy-used-f-18-hornets-from-kuwait-after-us-approval/article64937024.ece

Ít nhất 5 máy bay chiến đấu của Ukraine được cho là đã rời khỏi căn cứ và bay đến Romania để tránh bị phá hủy, dựa trên dữ liệu sơ bộ từ Avia.pro. Bộ Quốc phòng Romania đã xác nhận rằng các máy bay xâm nhập vào không phận của họ không gây ra mối đe dọa và đang được kiểm soát bởi Không quân Romania. Tuy nhiên, chính quyền Romania vẫn chưa cung cấp thông tin cụ thể về loại hoặc số lượng máy bay.

Các nguồn tin cho biết những máy bay này thuộc Lực lượng Vũ trang Ukraine, bao gồm cả Su-27, đóng tại một sân bay ở vùng Ivano-Frankivsk. Khu vực này đã trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công bằng tên lửa Kh-101 và máy bay không người lái Geran-2 của Nga. Việc các máy bay chiến đấu Ukraine di chuyển đến Romania cho thấy nỗ lực của Lực lượng Vũ trang Ukraine nhằm bảo toàn số máy bay còn lại trong bối cảnh các cuộc không kích của Nga nhắm vào cơ sở hạ tầng quân sự đang diễn ra mạnh mẽ.

Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm che giấu thiết bị quân sự trên lãnh thổ các nước NATO đều bị giám sát và chúng vẫn là mục tiêu hợp pháp của lực lượng Nga. Điều này làm dấy lên mối quan ngại về việc liệu các máy bay chiến đấu Ukraine có thể được bảo vệ an toàn tại Romania hay không.

Trong một diễn biến khác, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào ngày 22-7 đã nhắc lại lời đề nghị gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin và đàm phán để chấm dứt xung đột ở Ukraine. Ông Zelensky cho rằng các phái đoàn cấp thấp không đủ thẩm quyền chính trị để ngăn chặn giao tranh. Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết còn rất nhiều việc phải làm trước khi có một cuộc thảo luận chi tiết về khả năng tổ chức các cuộc gặp cấp cao.

Ông Peskov không loại trừ khả năng tổ chức một cuộc gặp cấp cao trong tương lai, nhưng hiện tại, các bên vẫn cần phải thực hiện nhiều bước cụ thể để đạt được sự đồng thuận. Điều này đã dập tắt hy vọng về một hội nghị thượng đỉnh trong tương lai gần. Trong khi đó, tình hình xung đột ở Ukraine vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, và các nỗ lực ngoại giao đang được tiếp tục để tìm ra giải pháp hòa bình.

Tổng thống Zelensky đã nhiều lần kêu gọi tổ chức một cuộc gặp cấp cao với Tổng thống Putin để thảo luận về việc chấm dứt xung đột ở Ukraine. Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chưa có một sự sắp xếp cụ thể nào được thực hiện. Các chuyên gia cho rằng việc tổ chức một cuộc gặp cấp cao như vậy sẽ đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự đồng thuận của các bên liên quan.

Trong khi chờ đợi, tình hình xung đột ở Ukraine vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân và gây ra nhiều thiệt hại về người và của. Các nỗ lực ngoại giao đang được tiếp tục để tìm ra giải pháp hòa bình cho tình hình này. Bạn có thể theo dõi thêm thông tin tại: https://avia.pro.

Nhật Bản đang trải qua một quá trình tái cấu trúc kiến trúc an ninh của mình thông qua các quan hệ đối tác về công nghệ quốc phòng và mức tăng chi tiêu quốc phòng chưa từng có tiền lệ. Điều này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Tokyo đang tận dụng hợp tác quốc tế để tăng cường năng lực răn đe và khẳng định vai trò trụ cột công nghệ cao trong việc duy trì ổn định khu vực.

Chính phủ Nhật Bản dự kiến sẽ dành khoảng 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc phòng vào năm 2025, tương đương khoảng 55 tỷ đô la Mỹ. Mức này tăng 9,4% so với năm trước và sẽ được dùng để mua sắm, bao gồm 400 tên lửa Tomahawk do Hoa Kỳ sản xuất và tên lửa đối hạm Lớp 12 được nâng cấp. Việc tăng cường ngân sách quốc phòng này cho thấy Nhật Bản đang nghiêm túc đầu tư vào khả năng quân sự của mình nhằm đối phó với những thách thức an ninh ngày càng tăng.

Quá trình hiện đại hóa quân đội Nhật Bản tập trung vào hai tàu ASEV đang được đóng bởi Mitsubishi Heavy Industries và Japan Marine United. Các ‘siêu tàu khu trục’ này được trang bị để phòng thủ tên lửa đạn đạo, với radar theo dõi tầm xa, tên lửa SM-6 và 128 ống phóng thẳng đứng. Hệ thống radar sẽ cho phép các tàu ASEV đánh chặn đồng thời nhiều tên lửa đạn đạo, bao gồm cả các mối đe dọa siêu thanh. Điều này thể hiện sự nỗ lực của Nhật Bản trong việc nâng cao năng lực phòng thủ và răn đe.

Chuyên gia chính sách Cyril Tregub của tổ chức nghiên cứu Friends of Europe có trụ sở tại Brussels (Bỉ) cho biết: ‘Nhật Bản hiểu rằng khả năng răn đe hiện đại đòi hỏi lợi thế về công nghệ.’ Chiến lược quốc gia của nước này kêu gọi tăng cường năng lực tấn công tầm xa và phòng không, nhiều hệ thống không người lái hơn, và tích hợp các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo. Những năng lực này sẽ giúp Nhật Bản duy trì lợi thế trong cuộc đua công nghệ quốc phòng.

Những năng lực này, bao gồm cả công nghệ lưỡng dụng, đã được nhấn mạnh tại Triển lãm Quốc phòng lớn nhất Nhật Bản — DSEI Japan 2025. Thủ tướng Nhật Bản ông Shigeru Ishiba nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác sâu rộng hơn nhằm ‘giúp tăng cường khả năng răn đe không chỉ cho đất nước chúng tôi mà còn cho các Đồng minh và Đối tác’. Sự kiện này thể hiện cam kết của Nhật Bản trong việc tăng cường hợp tác quốc tế để đạt được mục tiêu an ninh chung.

Nhật Bản và các đối tác quốc tế đang đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng. Ví dụ, vào tháng 12 năm 2023, Nhật Bản đã khởi động Chương trình Máy bay Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) cùng với Ý và Vương quốc Anh để phát triển máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu vào năm 2035. London và Tokyo cũng đang phối hợp tổ chức các cuộc tập trận hải quân chung trong chuyến thăm sắp tới của tàu sân bay HMS Prince of Wales thuộc Hải quân Hoàng gia Anh tới Nhật Bản. Những hợp tác này cho thấy Nhật Bản đang tích cực xây dựng mối quan hệ đối tác quốc tế để tăng cường an ninh.

Nhật Bản và Liên minh châu Âu cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác an ninh và quốc phòng vào tháng 11 năm 2024, tập trung vào các cuộc tập trận hải quân, khả năng phục hồi trên không gian mạng và tình báo dựa trên không gian. Những sáng kiến như vậy của Nhật Bản ‘không chỉ mang tính biểu tượng — mà còn làm sâu sắc thêm hợp tác trong các miền trọng yếu như an ninh hàng hải, không gian vũ trụ, an ninh mạng và chống lại các mối đe dọa hỗn hợp’, ông Tregub nhận định.

Vai trò ngày càng thay đổi của Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh các mối đe dọa khu vực ngày càng phức tạp, bao gồm sự quyết đoán của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và Biển Đông, các chương trình tên lửa và hạt nhân bất hợp pháp của Bắc Triều Tiên, cũng như mối quan hệ quân sự ngày càng gia tăng giữa Trung Quốc và Nga. Những thách thức này đòi hỏi Nhật Bản phải có một chiến lược an ninh toàn diện và hợp tác chặt chẽ với các đối tác quốc tế.

Các phi công máy bay chiến đấu của Mỹ đang được trang bị kỹ năng bay cao hơn thông qua các chương trình huấn luyện sử dụng công nghệ tiên tiến. Phương pháp huấn luyện hiện đại này cho phép họ mô phỏng và trải nghiệm các tình huống bay phức tạp và nguy hiểm trong một môi trường được kiểm soát chặt chẽ.

Công nghệ mô phỏng hiện đại đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kỹ năng của phi công. Thông qua các hệ thống mô phỏng tiên tiến, họ có thể luyện tập các kỹ năng cần thiết như chiến đấu không đối không, tấn công các mục tiêu trên mặt đất và thực hành các chiến thuật phức tạp khác. Điều này không chỉ giúp họ chuẩn bị tốt hơn cho các nhiệm vụ thực tế mà còn tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng không quân.

Huấn luyện bằng công nghệ cao giúp giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc bay thực tế, trong khi vẫn mang lại trải nghiệm chân thực và thử thách cho phi công. Bên cạnh đó, các hệ thống mô phỏng cũng có thể được điều chỉnh để phù hợp với các tình huống cụ thể, cho phép phi công luyện tập với nhiều kịch bản khác nhau.

Quá trình huấn luyện này không chỉ dừng lại ở việc mô phỏng các tình huống bay thông thường, mà còn bao gồm cả việc xử lý các tình huống khẩn cấp và nguy hiểm. Qua đó, giúp phi công phát triển kỹ năng phán đoán và phản xạ nhanh chóng, từ đó nâng cao hiệu suất trong các nhiệm vụ thực tế.

Không quân Ukraina đã xác nhận thông tin về việc mất một máy bay chiến đấu Mirage 2000 vào tối ngày 22/7 do sự cố kỹ thuật. Sự việc diễn ra khi phi công báo cáo về vấn đề kỹ thuật với người quản lý chuyến bay và tiến hành phóng ghế thoát hiểm một cách an toàn. Rất may là không có thương vong nào được ghi nhận và phi công hiện đang trong tình trạng ổn định. Không quân Ukraina đánh giá cao hành động chuyên nghiệp của phi công trong tình huống khẩn cấp này.

Một ủy ban đặc biệt đã được thành lập để điều tra nguyên nhân cụ thể của vụ việc. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã xác nhận rằng chiếc Mirage 2000 gặp nạn không phải do tác động từ bên ngoài mà do lỗi kỹ thuật. Những chiếc Mirage 2000 mà Ukraina đang vận hành là một phần của gói viện trợ quân sự từ Pháp, được công bố vào tháng 6/2024, bao gồm cả chương trình đào tạo phi công. Đáng chú ý, Ukraina mới nhận được những chiếc Mirage 2000 đầu tiên vào tháng 2/2025 và nhanh chóng đưa vào hoạt động chiến đấu một tháng sau đó.

Sự cố kỹ thuật này đã đặt ra câu hỏi về mức độ thành thạo của phi công Ukraina khi vận hành Mirage 2000, cũng như vấn đề về việc liệu Kiev có đang sử dụng hiệu quả tài nguyên viện trợ quân sự hay không. Mirage 2000 là máy bay tiêm kích siêu thanh thế hệ thứ 4, được giới thiệu lần đầu bởi Dassault Aviation vào những năm 1970. Biến thể Mirage 2000-5, ra mắt năm 1999, sở hữu hệ thống điện tử hàng không nâng cấp, khả năng chiến đấu không đối không và không đối đất được cải thiện, cùng với hệ thống cảm biến và điều khiển tiên tiến.

Về việc sử dụng Mirage 2000, các chuyên gia quân sự cho rằng đây là một trong những máy bay chiến đấu tiên tiến nhất mà Ukraina đang vận hành. Với khả năng siêu thanh và các tính năng hiện đại, Mirage 2000 đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao năng lực phòng thủ của không quân Ukraina. Tuy nhiên, sự cố kỹ thuật mới đây đã làm dấy lên lo ngại về việc bảo trì và vận hành máy bay này trong tương lai.

Hiện tại, ủy ban điều tra đang làm việc để xác định nguyên nhân cụ thể của sự cố và đề xuất các biện pháp cần thiết để ngăn chặn sự việc tương tự xảy ra trong tương lai. Chính phủ Ukraina cam kết sẽ tiếp tục tăng cường năng lực quốc phòng và đảm bảo an toàn cho các hoạt động quân sự.

Trong thời gian tới, Pháp sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraina trong việc nâng cao năng lực quân sự, bao gồm cả việc cung cấp các thiết bị hiện đại và chương trình đào tạo chuyên nghiệp. Sự hợp tác này được kỳ vọng sẽ giúp Ukraina nâng cao khả năng phòng thủ và đáp ứng các thách thức an ninh trong khu vực.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại châu Âu vẫn còn phức tạp, các cường quốc quân sự như Anh, Nhật Bản và Italy đang tăng cường hợp tác để phát triển máy bay tiêm kích thế hệ thứ sáu, Tempest. Dự án đầy tham vọng này được kỳ vọng sẽ trở thành một phần quan trọng trong chiến lược quân sự của NATO, cũng như nâng cao năng lực phòng thủ của các quốc gia tham gia.

Máy bay tiêm kích Tempest được thiết kế với những tính năng vượt trội, bao gồm khả năng bay siêu thanh, xuyên qua hệ thống phòng không đối phương và tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ địch mà không cần tiếp nhiên liệu. Với kích thước lớn hơn các thế hệ trước, Tempest sẽ được trang bị bình nhiên liệu dung tích lớn và hệ thống vũ khí tối tân, bao gồm tên lửa và radar có khả năng xử lý dữ liệu nhanh gấp 10 lần so với các hệ thống hiện tại. Những tính năng này sẽ giúp Tempest trở thành một trong những máy bay tiêm kích tiên tiến nhất trên thế giới.

Theo các chuyên gia quân sự, Tempest dự kiến sẽ thay thế dần dòng Eurofighter Typhoon và hỗ trợ các phi đội F-35 trong tương lai. Trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga, Tempest có thể nhanh chóng cất cánh từ các sân bay tại Anh, thực hiện nhiệm vụ phá hủy hệ thống phòng không và căn cứ không quân quan trọng của đối phương, sau đó hỗ trợ bộ binh với kho vũ khí phong phú gấp đôi F-35. Điều này cho thấy vai trò quan trọng của Tempest trong chiến lược quân sự của NATO.

Dự án Tempest được triển khai trong khuôn khổ chương trình hợp tác quốc tế GCAP (Global Combat Air Programme), với mục tiêu đưa máy bay vào biên chế từ năm 2035. GCAP là sự kết hợp giữa dự án Tempest của Anh và chương trình Mitsubishi FX của Nhật. Theo thỏa thuận được ký vào cuối năm 2022, Nhật Bản sẽ đầu tư 4 tỷ yên, trong khi Anh cam kết 2 tỷ bảng cho đến năm 2025. Sự hợp tác này không chỉ thể hiện cam kết của các quốc gia tham gia mà còn cho thấy tầm quan trọng của dự án.

Không chỉ dừng lại ở đó, dự án này cũng được xem là đối trọng trực tiếp với chương trình FCAS (Future Combat Air System) do Pháp, Đức và Tây Ban Nha phát triển. Trụ sở chính của GCAP đặt tại Anh, quy tụ 2.800 chuyên gia và khoảng 600 tổ chức tham gia. Một mô hình thử nghiệm với thiết kế khí động học tiên tiến đã được giới thiệu tại Triển lãm Hàng không Farnborough hồi tháng 7/2024. Điều này cho thấy sự tiến triển nhanh chóng của dự án và kỳ vọng lớn của các quốc gia tham gia.

Mục tiêu của chương trình không chỉ là thay thế các dòng máy bay đã cũ mà còn nhằm đối phó với các dòng tiêm kích thế hệ mới như Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, những mẫu máy bay đã được trang bị công nghệ tàng hình và tốc độ siêu vượt âm. Việc phát triển Tempest không chỉ giúp nâng cao năng lực quân sự của các quốc gia tham gia mà còn thể hiện cam kết của họ trong việc duy trì an ninh và ổn định trong khu vực.

Thông tin về dự án GCAP và những tiến triển mới nhất về máy bay tiêm kích Tempest có thể được tìm hiểu thêm thông qua các nguồn tin cậy. Dự án này không chỉ là một bước tiến trong lĩnh vực quốc phòng mà còn là biểu tượng của sự hợp tác quốc tế trong thế kỷ 21.