Xu hướng nhân vật hoạt hình ảo và người nổi tiếng số trên mạng xã hội đang ngày càng trở nên phổ biến nhờ vào sự phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Những nhân vật ảo này không chỉ có khả năng tương tác với người dùng mà còn có thể kiếm tiền như người thật. Công nghệ AI đã cho phép tạo ra các nhân vật ảo với hình ảnh và giọng nói giống như người thật, mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực giải trí và truyền thông.

Một trong những ví dụ nổi bật về nhân vật ảo là Kizuna AI, một nhân vật hoạt hình Nhật Bản xuất hiện trên YouTube từ năm 2016. Kizuna AI có thể livestream, phản hồi bình luận, làm video chơi game và xây dựng một cộng đồng fan trung thành. Sự thành công của Kizuna AI đã chứng minh rằng nhân vật ảo có thể trở thành một phần quan trọng của văn hóa đại chúng.

Ở Hàn Quốc, SM Entertainment đã phát triển nhân vật Naevis, một thành viên ảo trong nhóm nhạc aespa. Naevis đã ra mắt ca khúc riêng với giọng hát và ngoại hình do AI tạo ra. Các chuyển động biểu diễn của Naevis đều được dựng bằng công nghệ ảo hóa thời gian thực, thể hiện sự hòa quyện giữa con người và máy móc trong lĩnh vực giải trí.

Công nghệ tạo ra nhân vật ảo không còn xa lạ với nhiều người. Các nền tảng như Synthesia, ElevenLabs và DeepBrain AI cho phép bất kỳ ai tạo ra một người dẫn chương trình ảo hay streamer ảo chỉ từ văn bản và một mẫu giọng. Điều này đã mở ra khả năng cho nhiều người tạo ra nội dung ảo mà không cần có kỹ năng chuyên sâu.

Tuy nhiên, sự lan rộng của idol ảo cũng làm dấy lên câu hỏi về quyền sở hữu và mặt trái của công nghệ này. Ai đứng sau những nhân vật ảo này? Và người hâm mộ có biết họ đang tương tác với một AI? Những câu hỏi này đã đặt ra thách thức cho các nhà quản lý và nhà phát triển công nghệ.

Nhiều nền tảng đã bắt đầu siết kiểm duyệt để ngăn chặn việc lạm dụng hình ảnh và danh tính. YouTube yêu cầu người đăng video khai báo rõ nếu sử dụng giọng hoặc hình ảnh mô phỏng người thật bằng AI. Điều này nhằm đảm bảo rằng người dùng có thể phân biệt giữa nội dung thật và nội dung ảo.

Một vấn đề pháp lý khác là quyền sở hữu: ai thực sự sở hữu nhân vật ảo? Là người lập trình, studio sản xuất, nền tảng đăng tải hay AI tự tạo ra nội dung? Câu hỏi này vẫn còn cần được làm rõ để đảm bảo rằng quyền lợi của các bên liên quan được bảo vệ.

Trên mạng xã hội Trung Quốc, các video chó mèo được AI nhân hóa theo mô típ ngôn tình và kịch tính đang gây sốt với hàng trăm triệu lượt xem. Những nội dung này đã thể hiện sự đa dạng của nhân vật ảo và khả năng của công nghệ AI trong việc tạo ra nội dung giải trí.

Tóm lại, sự phát triển của công nghệ AI đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực giải trí và truyền thông. Nhân vật ảo đang trở thành một phần quan trọng của văn hóa đại chúng, nhưng cũng đặt ra thách thức về quyền sở hữu và mặt trái của công nghệ này. Việc quản lý và phát triển công nghệ này một cách có trách nhiệm sẽ giúp đảm bảo rằng nhân vật ảo có thể phát triển một cách bền vững và mang lại lợi ích cho xã hội.

Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển bùng nổ hiện nay, việc đảm bảo minh bạch hóa hoạt động quảng cáo thông qua người có ảnh hưởng trở thành một yêu cầu cấp thiết để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như duy trì sự minh bạch và lành mạnh của thị trường.

Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội đã làm thay đổi đáng kể cách thức mà người tiêu dùng tiếp cận thông tin và đưa ra quyết định mua sắm. Ngày càng có nhiều người tiêu dùng đặt niềm tin vào những ý kiến từ người thân, bạn bè hoặc những người có ảnh hưởng – những cá nhân thường chia sẻ trải nghiệm cá nhân, tạo nên cảm giác gần gũi và chân thực. Tuy nhiên, chính niềm tin này cũng dễ bị lợi dụng. Nhiều người có ảnh hưởng và nhãn hàng đã lồng ghép nội dung quảng cáo mà không công khai là quảng cáo, khiến người xem tưởng rằng họ đang được giới thiệu sản phẩm một cách chân thành.

Thực tế này đã dẫn đến việc người tiêu dùng không thể đưa ra quyết định mua sắm một cách tỉnh táo, đặc biệt khi họ tin tưởng tuyệt đối vào lời khuyên từ người nổi tiếng mà không nghi ngờ gì về mục đích thực sự phía sau. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của người tiêu dùng mà còn có thể dẫn đến tình trạng mua phải sản phẩm không đúng chất lượng, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe và an toàn của người dùng.

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, đã chỉ ra rằng tình trạng quảng cáo trá hình đang len lỏi trên các nền tảng số và ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của giới trẻ, đặc biệt là trẻ em. Nhiều nội dung quảng cáo mang tính dung tục, lệch chuẩn văn hóa, hướng tới việc câu view, gây hiệu ứng đám đông, làm xói mòn giá trị đạo đức.

Một trong những giải pháp quan trọng được đề xuất là yêu cầu người truyền tải quảng cáo phải được kiểm soát và chứng nhận năng lực, tương tự như hướng dẫn viên du lịch. Các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm trong việc kiểm duyệt và xác thực danh tính, mục đích của người truyền tải nội dung thương mại.

Nghị định 55/2024/NĐ-CP ngày 16/5/2024 của Chính phủ đã quy định rõ khái niệm người có ảnh hưởng và trách nhiệm của họ trong việc thông báo trước cho người tiêu dùng về việc mình được tài trợ để cung cấp thông tin về sản phẩm. Nếu không công khai điều này với người tiêu dùng, hoặc cung cấp thông tin không chính xác, không đầy đủ, họ sẽ bị xem xét xử phạt hành chính.

Để bảo đảm quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng, đồng thời xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, yêu cầu đặt ra là các chủ thể tham gia – tổ chức, cá nhân kinh doanh và người có ảnh hưởng – phải tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về cung cấp thông tin và trách nhiệm minh bạch trong hoạt động quảng cáo.

Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ cũng cho rằng cần phải có quy định chặt chẽ về người truyền tải thông tin quảng cáo, yêu cầu những người này phải được đào tạo, cấp chứng chỉ và cập nhật kiến thức định kỳ. Bên cạnh đó, các nền tảng mạng xã hội phải chịu trách nhiệm kiểm soát, thay vì chỉ làm trung gian giữa người bán và người quảng bá sản phẩm.

Example và các chuyên gia đang tích cực làm việc để mang đến những giải pháp thiết thực nhằm nâng cao tính minh bạch trong hoạt động quảng cáo trên mạng xã hội.