Liên bang Nga đã âm thầm mở rộng cơ sở hạ tầng vũ khí hạt nhân trong những năm gần đây, theo các hình ảnh vệ tinh mới được công bố. Những phát hiện này không chỉ cho thấy sự hiện đại hóa cơ sở hạ tầng vũ khí hạt nhân của Nga mà còn gửi đi một thông điệp cứng rắn tới NATO và Mỹ trong bối cảnh cuộc chiến tại Ukraine đang tiếp diễn.

Các chuyên gia phân tích cho rằng việc nâng cấp cơ sở hạ tầng vũ khí hạt nhân của Nga có thể xuất phát từ hai lý do chính. Thứ nhất, việc nâng cấp này là một phần của quá trình hiện đại hóa lực lượng hạt nhân, đảm bảo rằng Nga duy trì được vị thế là một cường quốc hạt nhân. Thứ hai, việc này cũng nhằm gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ tới các cường quốc hạt nhân khác, bao gồm Mỹ và các quốc gia thành viên NATO, về khả năng và sẵn sàng của Nga trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia của mình.

Các hình ảnh vệ tinh cho thấy hoạt động xây dựng quy mô lớn tại năm địa điểm quân sự của Nga, trong đó có bốn địa điểm gần châu Âu, bao gồm Belarus, Kaliningrad và vùng duyên hải Bắc Cực của Nga, và một địa điểm gần Thái Bình Dương, gần Alaska. Đáng chú ý, tại Belarus, gần thị trấn Asipovichy, hoạt động xây dựng tại Căn cứ đạn dược số 1405 đã được phát hiện. Các dấu hiệu điển hình của một cơ sở lưu trữ hạt nhân bao gồm hàng rào ba lớp, các tòa nhà mới, đường dốc dỡ hàng có mái che và một ăng-ten lớn.

Một trong những diễn biến đáng chú ý nhất là việc phát hiện ra một đầu mối đường sắt mới kết nối căn cứ với mạng lưới đường sắt quốc gia, có khả năng phục vụ việc vận chuyển đầu đạn. Các chuyên gia tin rằng cơ sở này đã sẵn sàng để lưu trữ vũ khí hạt nhân của Liên bang Nga. Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko đã tuyên bố rằng các đầu đạn chiến thuật này “mạnh gấp ba lần” quả bom Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki. Tuy nhiên, Tổng thư ký Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) Sergei Lebedev sau đó làm rõ rằng các vũ khí này vẫn sẽ do Liên bang Nga kiểm soát thông qua cơ chế “nút hạt nhân kép”, đòi hỏi sự cho phép từ cả hai bên – trên thực tế, quyền quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay Moskva.

Liên bang Nga hiện vẫn là quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, với khoảng 4.300 đầu đạn đang hoạt động, trong khi Mỹ có khoảng 3.700 đầu đạn. Cả hai nước đều đang nâng cấp lực lượng hạt nhân của mình. Ví dụ, Mỹ đang thay thế các tên lửa Minuteman III cũ kỹ bằng một hệ thống mới có tên là Sentinel.

Đến nay, Liên bang Nga chưa đưa ra bình luận nào về các phát hiện từ ảnh vệ tinh, và chính phủ Belarus cũng giữ im lặng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, dù hiện tại các địa điểm trên có thể chưa lưu trữ đầu đạn hạt nhân, nhưng tốc độ và quy mô xây dựng có thể khiến căng thẳng xoay quanh vũ khí hạt nhân ngày càng gia tăng.

Quan hệ giữa Nga và NATO đang ở trên một ngã rẽ quan trọng khi Nga mới đây đưa ra cảnh báo nghiêm khắc liên quan đến bất kỳ cuộc tấn công nào vào vùng Kaliningrad. Đây được coi là một hành động tương đương với tấn công trực tiếp vào lãnh thổ Nga, và sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Nga, nghị sĩ Leonid Slutsky, đã tuyên bố rằng bất kỳ cuộc tấn công nào vào khu vực này sẽ dẫn đến đòn trả đũa cứng rắn, bao gồm cả việc sử dụng vũ khí hạt nhân. Tuyên bố này được đưa ra sau khi Tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu và châu Phi, tướng Christopher Donahue, nói rằng NATO có khả năng ‘xóa sổ’ khu vực Kaliningrad trong thời gian ngắn.

Khu vực Kaliningrad của Nga, nằm giữa các nước thành viên NATO, giữ một vị trí chiến lược quan trọng. Từng là một phần của Đức nhưng sau Thế chiến II trở thành một phần của Liên Xô và hiện là một phần của Nga, Kaliningrad được xem như ‘tàu sân bay không thể chìm’ của Nga giữa lòng NATO. Đây là một căn cứ quân sự quan trọng với ý nghĩa chiến lược trong việc hình thành khu vực chống tiếp cận, chống xâm nhập của Nga tại khu vực Biển Baltic.

Đặc biệt, Kaliningrad cũng giáp với hành lang Suwalki, một khu vực dễ tổn thương của NATO. Điều này làm tăng thêm căng thẳng giữa Nga và NATO trong bối cảnh khu vực Baltic đang bị quân sự hóa.

Nga coi các tuyên bố của tướng Donahue là một hành động khiêu khích và đe dọa an ninh quốc gia. Nghị sĩ Slutsky kêu gọi các nhà lãnh đạo quân sự phương Tây có cách tiếp cận có trách nhiệm đối với những tuyên bố như vậy để tránh leo thang căng thẳng.

Theo học thuyết hạt nhân sửa đổi của Nga, việc sử dụng vũ khí hạt nhân được cho phép trong trường hợp xảy ra hành động tấn công đe dọa sự tồn vong của Nga hoặc trong trường hợp xảy ra các cuộc tấn công quy mô lớn bằng vũ khí thông thường.

Vị trí chiến lược của Kaliningrad khiến nó trở thành mối đe dọa với NATO và cũng là một điểm yếu đối với Nga. Nếu xung đột xảy ra, việc liên minh có thể cắt đứt nó với lục địa Nga xảy ra dễ dàng hơn. Do đó, Kaliningrad không chỉ là một khu vực quan trọng của Nga mà còn có khả năng răn đe với NATO.

Nga hy vọng rằng các tuyên bố của giới chức quân sự phương Tây chỉ là những lời nói nhẹ nhàng và không nghiêm túc, nhưng đồng thời cũng chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống có thể xảy ra.Trong bối cảnh hiện nay, giữ gìn hòa bình và ổn định ở khu vực Baltic là điều cần thiết để tránh những xung đột không cần thiết.

Vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga đang nổi lên như một điểm nóng đáng chú ý trong mối quan hệ giữa Nga và NATO. Gần đây, Tướng Christopher Donahue, Tư lệnh Lục quân Hoa Kỳ tại Châu Âu và Châu Phi, đã phát biểu rằng NATO có khả năng nhanh chóng chiếm đóng vùng lãnh thổ này trong trường hợp xảy ra xung đột với Nga. Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự Nga cho rằng một động thái như vậy sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Vùng Kaliningrad là một khu vực có diện tích nhỏ, nằm tách biệt khỏi phần còn lại của Nga, và được xem là một trung tâm răn đe quan trọng của phương Tây. Tại đây, Nga duy trì một lực lượng quân đội hùng mạnh. Nếu NATO tiến hành tấn công vào vùng lãnh thổ này, Moscow sẽ coi đó là một cuộc xâm lược trắng trợn và xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ.

Khi nhắc đến học thuyết hạt nhân của Nga, trong trường hợp bị xâm lược bằng vũ khí thông thường đe dọa đến sự tồn vong của nhà nước Nga, Moscow có thể cân nhắc sử dụng vũ khí hạt nhân. Và rõ ràng, nguy cơ mất vùng Kaliningrad nằm trong phạm vi này. Một cuộc tấn công vào vùng Kaliningrad sẽ được Moscow coi là một ‘Casus Belli’, tức là một sự kiện kích hoạt việc sử dụng vũ khí hạt nhân, dẫn đến một cuộc leo thang xung đột lớn với những hậu quả rất nghiêm trọng.

Ngược lại, các cuộc tấn công của Ukraine vào các khu vực Belgorod và Kursk của Nga không thể so sánh với một cuộc tấn công của NATO vào vùng Kaliningrad. Các khu vực này tiếp xúc trực tiếp với khu vực chiến sự hiện tại và trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine đang diễn ra, chúng trở thành mục tiêu tự nhiên của giới chức lãnh đạo Kiev. Tuy nhiên, vì các cuộc tấn công vào các khu vực của Nga này do Ukraine thực hiện trực tiếp chứ không phải do Liên minh Bắc Đại Tây Dương – vốn có tiềm năng hạt nhân – nên điều này không tự động dẫn đến sự leo thang căng thẳng quốc tế.

Tóm lại, vùng Kaliningrad là một điểm nóng đáng chú ý trong mối quan hệ giữa Nga và NATO, và một cuộc tấn công vào vùng lãnh thổ này sẽ có những hậu quả nghiêm trọng. NATO cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện bất kỳ hành động quân sự nào đối với vùng lãnh thổ này. Điều quan trọng là các bên liên quan cần kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình để giảm thiểu căng thẳng và tránh những hậu quả không mong muốn.

Tướng Chris Donahue, Tư lệnh Lục quân Mỹ tại châu Âu và châu Phi, mới đây tuyên bố rằng NATO hiện có khả năng chiếm lấy vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga nhanh chóng hơn bao giờ hết. Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng giữa NATO và Nga gia tăng, cùng với việc triển khai chiến lược mới của liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu, nhằm tăng cường khả năng phòng thủ ở sườn phía Đông của châu Âu.

Chiến lược này bao gồm việc tăng cường lực lượng trên bộ, tích hợp sản xuất quốc phòng, và triển khai các hệ thống kỹ thuật số cũng như bệ phóng tiêu chuẩn để phối hợp nhanh chóng trên chiến trường. Ông Donahue nhấn mạnh rằng lãnh thổ trên bộ đang ngày càng trở nên quan trọng và có thể giúp phá vỡ các rào cản phòng thủ của đối phương.

Ông cũng lấy ví dụ về xung đột ở Ukraine để minh họa cho khả năng mới này. Trước đó, một nghị sĩ Nga đã cảnh báo rằng bất kỳ cuộc tấn công nào vào Kaliningrad sẽ được coi là tấn công vào Nga và sẽ đối mặt với các biện pháp trả đũa mạnh mẽ, bao gồm cả vũ khí hạt nhân.

Kaliningrad là một vùng lãnh thổ của Nga, bị tách biệt và không có đường bộ nối trực tiếp với phần còn lại của Nga. Khu vực này được coi là một trong những khu vực quân sự hóa nhất ở châu Âu và là điểm nóng trong quan hệ căng thẳng giữa Nga và NATO.

Gần đây, tình báo phương Tây cũng đưa ra đánh giá rằng Nga có thể tạo ra mối đe dọa quân sự cho các thành viên NATO trong vòng 5 năm tới. Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, cũng cảnh báo rằng xung đột giữa Nga và Ukraine có thể leo thang thành một cuộc tấn công trực tiếp vào lãnh thổ của NATO.

Trong bối cảnh hiện nay, NATO đang tích cực tăng cường khả năng phòng thủ và tấn công để đối phó với mối đe dọa từ Nga. Việc triển khai chiến lược mới của NATO nhằm tăng cường khả năng phòng thủ ở sườn phía Đông của châu Âu là một phần của nỗ lực này.

Các chuyên gia nhận định rằng, tình hình an ninh ở châu Âu đang trở nên phức tạp hơn bao giờ hết, và các bên cần phải có các biện pháp kiềm chế và đối thoại để tránh xung đột trực tiếp.

Hiện tại, tất cả các bên liên quan đang tích cực theo dõi tình hình và chuẩn bị cho các kịch bản khác nhau. Một điều rõ ràng là, tình hình an ninh ở châu Âu sẽ tiếp tục là một vấn đề nóng trong thời gian tới.