Ngày 1/8/2020, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) chính thức có hiệu lực, mở ra một chương mới trong quan hệ hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt Nam và EU. Trải qua 5 năm thực thi, những lợi ích mà EVFTA mang lại đã trở nên rõ ràng và thiết thực cho doanh nghiệp hai bên.

Theo cam kết trong EVFTA, hiệp định sẽ loại bỏ hầu hết các rào cản thuế quan, ngoại trừ một số mặt hàng áp dụng hạn ngạch thuế quan miễn thuế. Về phía EU, cam kết xóa bỏ thuế quan ngay khi EVFTA có hiệu lực đối với hàng hóa của Việt Nam thuộc 85,6% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU. Trong vòng 7 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, EU cam kết xóa bỏ 99,2% số dòng thuế trong biểu thuế, tương đương 99,7% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU. Đối với 0,3% kim ngạch xuất khẩu còn lại, bao gồm một số sản phẩm gạo, ngô ngọt, tỏi, nấm, đường và các sản phẩm chứa hàm lượng đường cao, EU cam kết mở cửa cho Việt Nam theo hạn ngạch thuế quan (TRQs) với thuế nhập khẩu trong hạn ngạch là 0%.

Về thuế xuất khẩu của Việt Nam, Việt Nam cam kết xóa bỏ hầu hết các loại thuế xuất khẩu đối với hàng hóa xuất sang EU. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở EU sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường Việt Nam với gần 100 triệu người tiêu dùng, đặc biệt là tầng lớp trung lưu đang tăng trưởng nhanh.

Báo cáo Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II/2025 do Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp xác định ưu đãi thuế quan là lợi ích nổi bật của EVFTA đã tăng vọt từ 29% trong quý II/2024 lên đến 61% trong quý II/2025. Một số doanh nghiệp đã có thể định lượng lợi nhuận trực tiếp từ EVFTA, mức tăng trung bình được ghi nhận vào lợi nhuận ròng là 8,7% – với một số doanh nghiệp báo cáo con số ấn tượng lên tới 25%.

Cũng theo báo cáo này, sau 5 năm thực thi và tận dụng EVFTA, có đến 98,2% doanh nghiệp châu Âu tham gia khảo sát cho biết họ đã biết đến EVFTA và gần một nửa trong số đó báo cáo rằng hiệp định mang lại lợi ích từ mức trung bình đến đáng kể. Đáng chú ý, không chỉ các tập đoàn lớn được hưởng lợi mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) cũng đang khai thác tốt các ưu đãi từ hiệp định.

EVFTA không chỉ là một thỏa thuận về thuế quan mà còn là nền tảng cho sự hài hòa về tiêu chuẩn và thịnh vượng bền vững. Hiệp định đã củng cố lòng tin, thúc đẩy thương mại và mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai phía.

Tuy nhiên, để tiếp tục tận dụng các ưu đãi từ EVFTA, các doanh nghiệp Việt Nam cần chuyển mình thích ứng với nhu cầu ngày càng tăng từ thị trường EU đối với sản phẩm bền vững. Việt Nam có nhiều lợi thế khai thác từ nguồn nguyên liệu phong phú đến cam kết mạnh mẽ với phát triển xanh, cũng như đảm bảo tiêu chuẩn cao về môi trường và xã hội.

Ông Ngô Chung Khanh – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên, Bộ Công Thương nhấn mạnh, EU là thị trường tốt, thị trường tiềm năng, với tiêu chuẩn thị trường cao nhưng vấn đề quan trọng là xuất khẩu sang EU đem lại giá trị cao. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đang xuất khẩu tốt sang thị trường này.

Bộ Công Thương đang tiếp tục triển khai xây dựng Đề án hệ sinh thái kết nối các chủ thể doanh nghiệp lại với nhau và không chỉ có sự hỗ trợ từ cơ quan địa phương, cơ quan Trung ương, mà cả sự hỗ trợ của hiệp hội logistics, ngân hàng, đơn vị tư vấn… Khi có hệ sinh thái, các sản phẩm rất dễ truy xuất nguồn gốc.

Trong chiến lược phát triển dài hạn, việc tận dụng tối đa các FTA được xác định là chìa khóa then chốt giúp Việt Nam duy trì đà tăng trưởng, thu hút đầu tư và củng cố vị thế trên trường quốc tế.

Trong một thông báo gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tiết lộ rằng Mỹ và Indonesia đã đạt được một thỏa thuận thương mại quan trọng. Theo thỏa thuận này, Mỹ sẽ giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu từ Indonesia xuống còn 19%, từ mức 32% hiện tại. Đổi lại, Indonesia sẽ miễn thuế và các rào cản phi thuế quan cho hàng hóa Mỹ nhập khẩu vào nước này.

Không chỉ vậy, theo lời ông Trump, thỏa thuận này còn giúp Mỹ mở rộng thị trường xuất khẩu sang Indonesia, một trong những thị trường lớn và đầy tiềm năng ở châu Á. Ông Trump mô tả thỏa thuận này là “tuyệt vời” và “lần đầu tiên trong lịch sử” mà Mỹ có được sự tiếp cận toàn bộ thị trường Indonesia.

Theo những thông tin chi tiết được cung cấp, Indonesia cam kết sẽ tăng mua hàng chục tỷ USD sản phẩm của Mỹ. Cụ thể, nước này sẽ mua 15 tỷ USD năng lượng, 4,5 tỷ USD nông sản Mỹ, và đặt mua 50 máy bay Boeing, phần lớn là dòng 777. Thông tin này đã được CEO của hãng hàng không quốc doanh Indonesia Garuda xác nhận vào đầu tháng.

Trước đó, Indonesia là một trong những nước đầu tiên nằm trong danh sách nhận thư báo thuế của Mỹ, với mức thuế 32% áp dụng cho hàng xuất khẩu sang Mỹ. Bộ trưởng Điều phối Các vấn đề kinh tế của Indonesia, Airlangga Hartarto, cho biết nước này đã đề xuất giảm thuế với hàng xuất khẩu chủ chốt của Mỹ xuống gần 0%. Đổi lại, Jakarta muốn Washington giảm thuế ưu đãi cho hàng xuất khẩu chủ lực của họ như điện tử, dệt may và giày dép.

Indonesia cũng đang chào mời Mỹ đầu tư vào các dự án khai thác khoáng sản mà nước này có trữ lượng lớn, như đồng, nickel và bauxite. Với kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa giữa hai nước đạt hơn 38 tỷ USD vào năm ngoái, và thặng dư thương mại của Indonesia với Mỹ là 17,9 tỷ USD, thỏa thuận này được kỳ vọng sẽ mang lại những lợi ích kinh tế đáng kể cho cả hai bên.

Indonesia hiện là một trong 25 đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ. Việc đạt được thỏa thuận thương mại này được xem là một bước tiến quan trọng trong việc 강화 quan hệ kinh tế giữa hai nước, và có thể sẽ mở ra những cơ hội hợp tác mới trong tương lai.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan Việt Nam, ông Trần Đức Hùng, vừa chủ trì buổi tiếp đoàn công tác của Tổng cục Hải quan Trung Quốc. Mục đích của buổi tiếp là tăng cường hợp tác giữa hải quan hai nước, đặc biệt trong lĩnh vực doanh nghiệp ưu tiên (AEO). Ông Hùng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác giữa hải quan Việt Nam và Trung Quốc, cũng như những nỗ lực của hai bên trong việc triển khai các lĩnh vực nghiệp vụ, bao gồm cả hợp tác về AEO.

Đây là lĩnh vực có ý nghĩa quan trọng trong việc tạo thuận lợi thương mại và bảo đảm an ninh chuỗi cung ứng. Hải quan Việt Nam cam kết phối hợp chặt chẽ và tạo mọi điều kiện thuận lợi để hợp tác AEO giữa hai bên đạt được kết quả thiết thực. Mục tiêu là tiến tới ký kết Thỏa thuận công nhận lẫn nhau (MRA) về AEO, từ đó tạo thuận lợi hơn nữa cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước và góp phần thúc đẩy thương mại song phương Việt Nam-Trung Quốc phát triển ổn định, bền vững.

Đoàn công tác của hải quan Trung Quốc đã đánh giá cao sự thu xếp chu đáo của hải quan Việt Nam và bày tỏ tin tưởng rằng với sự chỉ đạo của Phó Cục trưởng Trần Đức Hùng và sự nỗ lực của hải quan hai bên, hợp tác AEO sẽ sớm đạt được kết quả thực chất. Điều này phù hợp với chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và Nhà nước của hai bên được đề cập tại Tuyên bố chung nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tháng 10/2024.

Sau buổi tiếp, các đơn vị nghiệp vụ của hai bên đã tiến hành thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và tình hình triển khai thực tế chương trình doanh nghiệp ưu tiên của mỗi bên. Hải quan Việt Nam đã cập nhật những thay đổi quy định pháp luật về doanh nghiệp ưu tiên vừa được ban hành vào tháng 6/2025 nhằm đáp ứng các khuyến nghị tại Khung tiêu chuẩn về an ninh và tạo thuận lợi thương mại (SAFE) của Tổ chức Hải quan thế giới.

Hai bên nhất trí tiếp tục thực hiện các bước triển khai nhằm nhanh chóng tiến tới thảo luận, trao đổi về thỏa thuận công nhận lẫn nhau về doanh nghiệp ưu tiên. Kế hoạch hành động về doanh nghiệp ưu tiên giữa hải quan Việt Nam và Trung Quốc được ký kết nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tháng 10/2024.

Trong những năm qua, hải quan hai nước luôn duy trì mối quan hệ hợp tác hữu nghị, hiệu quả và ngày càng tăng cường hợp tác sâu sắc và thực chất hơn. Thông qua các cơ chế hợp tác song phương và đa phương, hai bên đã thảo luận các biện pháp nhằm tạo thuận lợi thương mại, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hoạt động thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu tại biên giới hai nước, đồng thời xây dựng phương hướng hợp tác trong nhiều lĩnh vực.

Việc hai bên cùng nghiên cứu tiến tới công nhận lẫn nhau chương trình AEO không chỉ là bước đi cụ thể trong triển khai các cam kết quốc tế, mà còn là minh chứng cho sự tin cậy và hợp tác ngày càng sâu rộng giữa hai cơ quan hải quan.

Ngày 23 tháng 7, tại Hà Nội, chương trình “Từ những nông trang trù phú của nước Mỹ – Tôn vinh sự thịnh vượng của nền nông nghiệp Mỹ” đã được tổ chức thành công. Sự kiện này là kết quả của sự hợp tác giữa MM Mega Market Việt Nam, Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội và Phòng Đối ngoại Nông nghiệp trực thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ. Mục đích chính của chương trình là giới thiệu và quảng bá các sản phẩm nông sản và thực phẩm cao cấp từ Mỹ tới người tiêu dùng Việt Nam, nhân dịp kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ.

Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, Marc E. Knapper, đã có bài phát biểu tại sự kiện. Ông nhấn mạnh rằng Việt Nam hiện là một trong những thị trường xuất khẩu nông sản quan trọng nhất của Mỹ. “Chúng tôi tự hào mang đến những sản phẩm chất lượng cao, an toàn và giàu giá trị dinh dưỡng cho người tiêu dùng Việt Nam với chất lượng vượt trội, nguồn cung ổn định và cam kết phát triển bền vững,” ông Knapper cho biết. Ông cũng thông báo rằng kim ngạch xuất khẩu nông sản tiêu dùng của Mỹ sang Việt Nam đã đạt mức kỷ lục 1,1 tỉ USD vào năm ngoái.

Ông Nguyễn Đức Toàn, Tổng giám đốc điều hành MM Mega Market Việt Nam, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của nông nghiệp và thực phẩm như một trụ cột trong quan hệ hợp tác song phương giữa Việt Nam và Mỹ. Sự kiện này cũng là cơ hội để MM Mega Market Việt Nam khẳng định vai trò của mình với tư cách là đối tác chiến lược đáng tin cậy của các nhà xuất khẩu Mỹ tại thị trường Việt Nam.

Đại sứ Marc Knapper cũng bày tỏ sự tự hào khi Việt Nam là thị trường xuất khẩu nông sản lớn thứ 9 của Mỹ và Mỹ là thị trường xuất khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam. Ông tin rằng sự kiện này sẽ góp phần tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế và thương mại giữa hai nước.

Sự kiện “Từ những nông trang trù phú của nước Mỹ – Tôn vinh sự thịnh vượng của nền nông nghiệp Mỹ” sẽ diễn ra từ ngày 23 tháng 7 đến ngày 6 tháng 8. Trong thời gian này, người tiêu dùng Việt Nam sẽ có cơ hội trải nghiệm hành trình mua sắm kết hợp khám phá ẩm thực Mỹ độc đáo. Các chương trình khuyến mãi hấp dẫn, hoạt động dùng thử sản phẩm và trình diễn nấu ăn đậm chất Mỹ sẽ được tổ chức nhằm mang đến trải nghiệm thú vị cho người tham gia.

Thông qua sự kiện này, người tiêu dùng Việt Nam có thể tìm hiểu và tiếp cận các sản phẩm nông sản và thực phẩm chất lượng cao từ Mỹ. Đồng thời, sự kiện cũng thể hiện cam kết của MM Mega Market Việt Nam và Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội trong việc tăng cường quan hệ hợp tác kinh tế và thương mại giữa hai nước.