Một trường hợp hi hữu vừa xảy ra tại Mỹ khi một người phụ nữ mua xe cũ nhưng nhanh chóng trở vào tình huống éo le, khi cơ quan chức năng yêu cầu kiểm tra và cho biết chiếc xe mà bà đang sử dụng là tài sản bị đánh cắp.

Chiếc Jeep Grand Cherokee đời 2017 của Chidimma Okoro, một bà mẹ đơn thân đến từ Georgia, đã bị lực lượng cảnh sát thu giữ do nghi ngờ đây là một chiếc xe ăn cắp. Theo kết quả điều tra, chiếc xe này đã bị thay đổi số VIN (Vehicle Identification Number), một thủ đoạn thường được tội phạm sử dụng để hợp pháp hóa những chiếc xe bị trộm. Những kẻ lừa đảo đã thay thế nhãn và biển số định danh của phương tiện bằng số giả, điều này đã đánh lừa cả hệ thống kiểm tra như CARFAX cũng như đại lý Honda South, nơi bà Okoro mua xe.

Khi bị cảnh sát yêu cầu kiểm tra, Okoro buộc phải hợp tác nhằm tránh bị buộc tội trộm cắp. Kết quả kiểm tra cho thấy số VIN thật của chiếc xe thuộc về một chiếc Jeep bị báo mất tại New York. Chiếc xe đã bị kéo đi, để lại Okoro và các con nhỏ của bà trong một tình huống khó khăn.

Đại lý Honda South, nơi đã bán chiếc xe cho Okoro, đã phủi trách nhiệm và cho rằng lỗi không thuộc về họ. Theo đại lý này, có khả năng chiếc xe đã được đăng ký tại Alabama bằng giấy tờ giả, sau đó được mang đến Georgia để đổi lấy một chiếc xe mới. Đại lý đã hứa sẽ hoàn tiền cho Okoro sau khi cuộc điều tra có được kết quả.

Vụ việc của Okoro nổi lên như một trong nhiều trường hợp bị ảnh hưởng bởi vấn nạn hoán đổi số VIN đang lan rộng ở Mỹ. Người tiêu dùng được khuyến cáo nên kiểm tra số VIN trực tuyến qua dịch vụ của Cục Tội phạm bảo hiểm Quốc gia (NICB) hoặc sử dụng máy quét OBD-II để đối chiếu số VIN.

Câu chuyện của Chidimma Okoro có thể được xem như một lời cảnh báo về tầm quan trọng của việc kiểm tra kỹ lưỡng khi mua xe. Ngay cả khi bạn thực hiện đúng mọi thứ, vẫn có thể trở thành nạn nhân nếu không cẩn trọng.

Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng yêu cầu tính chuyên nghiệp cao, việc “làm đúng luật” không chỉ là điều bắt buộc mà còn là cơ hội để các doanh nghiệp nhỏ phát triển bài bản, minh bạch và bền vững. Xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và chuyên nghiệp là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, khi các chính sách quản lý mới bắt đầu đi vào thực thi, hàng trăm nghìn doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đang phải đối mặt với những thách thức lớn từ chi phí tuân thủ, năng lực vận hành đến tâm lý lo ngại bị ‘siết’. Các chuyên gia nhận định, việc ‘làm đúng luật’ với doanh nghiệp nhỏ không hề đơn giản, do các quy định tưởng chừng bình thường với doanh nghiệp lớn lại có thể trở thành gánh nặng với các đơn vị siêu nhỏ.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Quốc hội, cho rằng chi phí cho hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán, kế toán viên, nộp thuế đầy đủ… có thể chiếm phần lớn trong doanh thu hoặc lợi nhuận vốn đã eo hẹp của các doanh nghiệp nhỏ. Hơn nữa, mức độ hiểu biết và năng lực vận hành của các hộ kinh doanh còn hạn chế, khiến họ e ngại và lo lắng khi phải tuân thủ các quy định mới.

Ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), cũng nhận định rằng các chính sách hiện hành đang có xu hướng ngày càng chặt chẽ hơn, đặc biệt trong các lĩnh vực như thuế, an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy… Tuy nhiên, với doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là hộ kinh doanh cá thể, việc tuân thủ các quy định này đặt ra áp lực rất lớn về chi phí, thời gian và năng lực thực hiện.

Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn cho rằng ‘làm đúng luật’ là xu hướng không thể đảo ngược. Chuyển từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp giúp hợp pháp hóa, mở ra cơ hội vay vốn, mở rộng quy mô và tăng độ tin cậy với đối tác. Để biến nỗi lo thành cơ hội, các chính sách cần được thiết kế linh hoạt, lộ trình hợp lý và hệ thống hỗ trợ đủ mạnh.

Cụ thể, ông Phan Đức Hiếu đề xuất cần thiết kế chính sách pháp luật có tính phân loại, phù hợp với quy mô doanh nghiệp, trong đó các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ nên được hưởng cơ chế giảm yêu cầu về hồ sơ, điều kiện hoặc các bước thủ tục hành chính phù hợp năng lực thực hiện. Ông Đậu Anh Tuấn cũng cho rằng việc thực hiện chính sách cần kết hợp cả ‘lực đẩy’ (bắt buộc phải làm) và ‘lực kéo’ (hỗ trợ để muốn làm) như miễn phí phần mềm kế toán, hóa đơn điện tử; cung cấp các khóa đào tạo ngắn ngày; và tư vấn kịp thời từ cơ quan chức năng.

Cuối cùng, TS Nguyễn Quốc Việt, chuyên gia chính sách công Trường đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), cũng nhấn mạnh rằng Nhà nước cần tiến xa hơn trong việc minh bạch hóa môi trường kinh doanh, loại bỏ các yếu tố ‘xin-cho’, giảm chi phí ngầm và quan trọng nhất là bảo đảm sự thống nhất giữa quy định trên giấy và thực thi thực tế.

Như vậy, việc “làm đúng luật” không chỉ giúp doanh nghiệp nhỏ phát triển bền vững mà còn tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh và công bằng cho tất cả các doanh nghiệp. Các chính sách cần được thiết kế và thực hiện một cách linh hoạt và hợp lý để hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ trong việc tuân thủ các quy định pháp luật.