TP.HCM đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 xe máy xăng của tài xế công nghệ và giao hàng sang xe điện vào năm 2029. Đề án này nằm trong kế hoạch kiểm soát khí thải chung của thành phố, nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí và hướng tới phát triển bền vững.

Viện Nghiên cứu và Phát triển TP.HCM (HIDS) đã hoàn thiện dự thảo đề án, đề xuất một lộ trình chuyển đổi cụ thể và các chính sách hỗ trợ cho tài xế. Theo đó, đến năm 2029, thành phố sẽ giảm 100% lượng khí thải gây ô nhiễm và khí nhà kính từ nhóm phương tiện này.

Để đạt được mục tiêu này, HIDS đề xuất chia lộ trình chuyển đổi thành 4 giai đoạn. Giai đoạn 1 (từ nay đến tháng 12.2026) sẽ đạt 30% – tương đương khoảng 120.000 xe được chuyển đổi. Giai đoạn 2 (đến tháng 12.2027) đạt 50% – tương đương khoảng 200.000 xe. Tiếp theo là giai đoạn 3 (đến tháng 12.2028) sẽ chuyển đổi khoảng 320.000 xe, đạt 80% và tới tháng 12.2029 là thời điểm kết thúc giai đoạn 4 – hoàn thành chuyển đổi 400.000 phương tiện, đạt 100%.

Thạc sĩ Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc HIDS) cho biết, việc chuyển đổi 400.000 xe hai bánh của tài xế công nghệ sang xe điện là bước đi mang tính chiến lược, tác động sâu rộng đến nhiều khía cạnh như nhân lực, chuỗi cung ứng và hạ tầng đô thị. Do đó, cần một hành lang pháp lý rõ ràng, đủ mạnh để đảm bảo trách nhiệm và phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp vận tải công nghệ, nhà sản xuất cũng như đội ngũ tài xế.

HIDS đề xuất từ tháng 1.2026 bắt đầu áp dụng những chính sách ưu đãi đồng thời ngừng cho phép đăng ký mới phù hiệu (ngừng ký hợp đồng mới) đối với tài xế xe máy xăng có nhu cầu tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ. Các tài xế sử dụng xe xăng đăng ký và được chấp nhận trước thời điểm này vẫn hoạt động bình thường và cần có kế hoạch chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện.

Từ tháng 1.2027, hạn chế xe xăng hoạt động trong giờ cao điểm tại các vùng phát thải thấp được thành phố quy định. Từ tháng 1.2028, siết chặt chính sách kiểm soát khí thải theo quy định. Từ tháng 12.2029 sẽ cấm hoàn toàn xe xăng tham gia cung cấp dịch vụ trên các nền tảng gọi xe công nghệ.

Để triển khai đề án, thành phố sẽ trao quyền cho UBND cấp cơ sở tạm thời mở ‘làn xanh’ chỉ dành cho xe điện nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 70% sau mỗi năm báo cáo, hoặc trao quyền cho HĐND cấp cơ sở ban hành nghị quyết phủ xanh giao thông toàn địa bàn nếu tỷ lệ điện hóa giao thông trên địa bàn cao hơn 90% sau mỗi năm báo cáo để tạo thêm áp lực tuân thủ.

Theo tính toán, nếu TP thay thế toàn bộ khoảng 400.000 xe máy xăng của các tài xế bằng xe máy điện, lượng khí CO2 có thể giảm tới 750 tấn trong vòng 5 năm, đồng thời giảm đáng kể NOx và bụi mịn PM2.5, góp phần cải thiện chất lượng không khí đô thị. Một xe điện 2 bánh chỉ tiêu tốn từ 3.000 – 5.000 đồng cho mỗi lần sạc, đủ cung cấp năng lượng di chuyển từ 50 – 80 km, thấp hơn đáng kể so với chi phí xăng dầu.

HIDS đề xuất TP.HCM triển khai đồng loạt nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực như: Miễn 100% phí trước bạ, phí đăng ký biển số và thuế giá trị gia tăng cho xe điện 2 bánh do tài xế công nghệ khi mua mới trong suốt giai đoạn triển khai đề án từ tháng 1.2026 đến tháng 12.2029; cung cấp khoản vay hỗ trợ mua xe và pin dự phòng với thời hạn vay linh hoạt từ 24 tháng đến 30 tháng, lãi suất ưu đãi thấp hơn mặt bằng thị trường thông qua các ngân hàng thương mại hợp tác, các tổ chức tín dụng vi mô.

Sau khi đã cân bằng cả chi phí vận hành và chi phí khấu hao của hai loại xe, HIDS tính toán tài xế sẽ tiết kiệm được từ 300.000 đồng – 400.000 đồng hàng tháng nhờ chuyển sang xe điện. Sau một năm, khoản tiết kiệm này có thể lên đến gần 5 triệu. Thêm vào đó, công nghệ pin lithium-ion hiện nay đang phát triển một cách nhanh chóng. Nhờ vậy, dung lượng pin và tuổi thọ pin đang không ngừng được cải thiện. Vì thế, trong tương lai lâu dài, người sử dụng xe nói chung và tài xế công nghệ nói riêng sẽ được hưởng lợi về mặt kinh tế, thậm chí có thể hoàn vốn mua xe điện sau vài năm.

TPHCM đang tích cực triển khai các giải pháp nhằm phát triển giao thông xanh, hướng tới giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Trong một buổi họp báo gần đây, Sở Xây dựng thành phố đã chia sẻ thông tin về các đề án quan trọng liên quan đến chuyển đổi xanh trong lĩnh vực giao thông vận tải. Một trong những đề án đáng chú ý là việc chuyển đổi xe máy từ sử dụng xăng sang điện cho tài xế xe ôm công nghệ và giao hàng tại thành phố.

Được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, đề án này đang trong giai đoạn hoàn thiện. Mục tiêu chính của đề án là xây dựng một lộ trình cụ thể để chuyển đổi xe máy, đồng thời đề xuất các chính sách hỗ trợ cần thiết cho cả tài xế và người dân khi mua xe máy điện. Viện đang nghiên cứu và đề xuất các giai đoạn chuyển đổi phù hợp, nhằm đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

Đề án chuyển đổi xe máy sang điện không chỉ hướng tới giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Việc sử dụng xe máy điện sẽ giúp giảm thiểu khí thải độc hại, tiếng ồn và chi phí vận hành. Hơn nữa, chính sách hỗ trợ sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho tài xế và người dân khi chuyển sang sử dụng xe máy điện.

Trong thời gian tới, Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM sẽ tiếp tục hoàn thiện đề án, đồng thời phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai thực hiện. Với sự hỗ trợ từ các chính sách và công nghệ mới, hy vọng rằng mục tiêu phát triển giao thông xanh tại TPHCM sẽ sớm đạt được, mang lại môi trường sống trong lành và bền vững cho người dân.

Hiện tại, các thông tin chi tiết hơn về đề án, bao gồm cả lộ trình chuyển đổi và các chính sách hỗ trợ cụ thể, vẫn đang được Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM hoàn thiện và sẽ được công bố trong thời gian gần kiến . Tuy nhiên, việc triển khai đề án này được kỳ vọng sẽ mở ra một hướng đi mới cho việc phát triển giao thông bền vững tại TPHCM.

Chuyển đổi sang phương tiện xanh đang trở thành xu thế không thể đảo ngược trong nỗ lực bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tại buổi tọa đàm ‘Chuyển đổi giao thông xanh: Xu thế không thể đảo ngược’ do Báo Lao động tổ chức, các chuyên gia và nhà quản lý đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chuyển đổi từ xe máy chạy xăng sang xe điện. TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, khẳng định rằng mặc dù xe máy xăng mang lại sự tiện lợi, nhưng người dân cần sẵn sàng từ bỏ vì lợi ích của sức khỏe và môi trường.

TS. Hoàng Dương Tùng cũng cho biết rằng Hà Nội đang dự kiến hỗ trợ tài chính trực tiếp để người dân yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm không khí mà còn góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi này là cần thiết và có thể thực hiện được, đồng thời khuyến khích người dân tham gia vào quá trình chuyển đổi này.

TS. Khuất Việt Hùng, Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội, cũng đồng tình với quan điểm trên và cho rằng việc chuyển đổi thói quen sử dụng xe máy chạy xăng sang xe điện là cần thiết và có thể thực hiện được. Ông đưa ra ví dụ về việc cấm nồng độ cồn trước đây và sự thay đổi trong nhận thức của người dân về vấn đề này. Ông cũng nhấn mạnh rằng việc tổ chức lại giao thông, đặc biệt là giao thông công cộng, là một trong những giải pháp quan trọng để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện.

Các chuyên gia cũng thảo luận về các giải pháp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện, bao gồm việc phát triển hệ thống tàu điện và hạ tầng kết nối để giúp người dân dễ tiếp cận và gửi xe tại nhiều điểm. Ông Ngô Việt Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ôtô thể thao Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi phương tiện xanh không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân.

Ông Ngô Việt Dũng cũng đề xuất rằng Hà Nội cần tổ chức lại giao thông, bố trí trạm sạc và chỗ đỗ xe phù hợp để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang xe máy điện. Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng để loại bỏ dần phương tiện ôtô, xe máy chạy xăng dầu gây ô nhiễm. Hà Nội được yêu cầu thực hiện lộ trình từ ngày 1.7.2026 không còn xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong khu vực Vành đai 1. Từ 1.1.2028, hạn chế ôtô cá nhân chạy xăng trong Vành đai 1 và 2. Đến năm 2030, mở rộng áp dụng với toàn bộ phương tiện cá nhân dùng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi Vành đai 3.

Việc chuyển đổi sang phương tiện xanh không chỉ là một xu thế mà còn là một yêu cầu cấp thiết để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Với sự hỗ trợ của chính phủ và các chuyên gia, người dân có thể yên tâm chuyển đổi sang xe máy điện và góp phần vào quá trình bảo vệ môi trường.