Chuyển đổi số trong hoạt động của Quốc hội đang trở thành một yêu cầu cấp thiết trong thời đại của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số. Quốc hội Việt Nam, với vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đang đối mặt với nhu cầu đổi mới toàn diện phương thức hoạt động để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong các lĩnh vực lập pháp, giám sát và quyết định vấn đề quan trọng của đất nước.

Trước thực trạng mô hình làm việc truyền thống còn mang tính chất thủ công, dữ liệu phân tán, thiếu kết nối, nguy cơ mất tính thời sự trong việc ra quyết định đã trở nên rõ ràng. Để khắc phục vấn đề này, một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò quan trọng của chuyển đổi số trong vận hành hoạt động của Quốc hội; đồng thời định hình lộ trình và giải pháp cụ thể với sự chỉ đạo chiến lược và quyết liệt của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số của Quốc hội.

Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch Quốc hội, Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Quốc hội đã được thành lập vào ngày 15/11/2024. Kể từ khi thành lập, Ban Chỉ đạo đã đạt được những kết quả ban đầu rất tích cực. Vào ngày 13/5/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1637/NQ-UBTVQH15, phê duyệt Đề án Chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025-2030. Cùng với đó, Hệ thống App Quốc hội 2.0 đã được xây dựng, cho phép đại biểu Quốc hội sử dụng trên các thiết bị di động để phục vụ hoạt động của mình. Hệ thống này đã được nâng cấp với nền tảng số toàn diện, thiết kế chuyên biệt, hỗ trợ rất hiệu quả hoạt động của đại biểu trong việc quản lý tài liệu và tra cứu thông tin.

Bên cạnh Hệ thống App Quốc hội 2.0, còn có các hệ thống khác như Hệ thống Gỡ băng ghi âm, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hoạt động của Quốc hội, Hệ thống Quản lý văn bản và điều hành điện tử. Tất cả các hệ thống này đều mang lại hiệu quả vượt trội với tốc độ xử lý và độ chính xác cao.

Để thực hiện thành công các nhiệm vụ đề ra, việc tập trung vào một số giải pháp trọng tâm trong tổ chức và triển khai là cần thiết. Điều này bao gồm xây dựng nhận thức và văn hóa số, hoàn thiện hạ tầng và nền tảng số, số hóa quy trình và tự động hóa, cũng như tăng cường tương tác và minh bạch với cử tri.

Với sự chỉ đạo chiến lược của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và quyết tâm chính trị cao, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một ‘Quốc hội số’ minh bạch, hiện đại, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân và xu thế phát triển.

Một công cụ phần mềm giám sát mới của Trung Quốc đang gây ra những lo ngại sâu sắc về quyền riêng tư và an toàn dữ liệu cá nhân. Công cụ này, được phát triển bởi tập đoàn công nghệ Xiamen Meiya Pico, có khả năng truy xuất gần như toàn bộ thông tin từ điện thoại di động bị thu giữ, bao gồm cả những dữ liệu nhạy cảm như tin nhắn mã hóa, vị trí và danh bạ.

Công cụ này, tên Massistant, là một phần mềm chạy trên hệ điều hành Android, được thiết kế để thu thập nội dung kỹ thuật số. Để sử dụng công cụ này, cơ quan chức năng cần truy cập vật lý vào thiết bị, tức là chúng phải bị thu giữ và mở khóa. Các chuyên gia an ninh mạng cho rằng Massistant có thể được sử dụng phổ biến bởi các cơ quan thực thi pháp luật Trung Quốc, mặc dù chưa có xác nhận chính thức từ phía cơ quan chức năng.

Một số bài đăng trên các diễn đàn nội địa cho thấy điện thoại của người dùng Trung Quốc xuất hiện phần mềm lạ sau khi tiếp xúc với cảnh sát, cho thấy Massistant có khả năng đã được triển khai rộng rãi trong nước. Phần mềm này được cài đặt lên điện thoại Android đã mở khóa, hoạt động kết hợp với một thiết bị phần cứng được kết nối với máy tính. Massistant không yêu cầu sử dụng kỹ thuật tấn công tinh vi như lỗ hổng zero-day, bởi người dùng thường buộc phải giao nộp thiết bị của mình tại các trạm kiểm soát.

Một điểm tích cực là Massistant để lại dấu vết trên thiết bị sau khi được cài đặt, giúp người dùng có thể nhận biết và gỡ bỏ nếu cần thiết. Tuy nhiên, tại thời điểm phần mềm được cài đặt, toàn bộ dữ liệu trên thiết bị gần như đã bị thu thập. Massistant là bản nâng cấp từ một công cụ tương tự mang tên MSSocket, cũng do Xiamen Meiya Pico phát triển.

Công ty này hiện chiếm khoảng 40% thị phần thu nhập dữ liệu kỹ thuật số tại Trung Quốc và từng bị chính phủ Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt năm 2021 do liên quan đến việc cung cấp công nghệ cho hoạt động giám sát nội địa. Các chuyên gia cho rằng Massistant chỉ là một phần trong hệ sinh thái phần mềm gián điệp rộng lớn mà các công ty công nghệ Trung Quốc đang phát triển. Hiện tại, có ít nhất 15 họ phần mềm độc hại khác đang hoạt động trong khu vực này.

Việc xuất hiện của Massistant đã đặt ra những câu hỏi về mức độ bảo vệ quyền riêng tư và an toàn dữ liệu cá nhân tại Trung Quốc. Trong bối cảnh công nghệ giám sát ngày càng phát triển, người dùng cần phải ý thức về việc bảo vệ thông tin cá nhân của mình.

Thêm vào đó, sự phát triển của các công cụ giám sát như Massistant cũng làm dấy lên lo ngại về việc lạm dụng quyền lực và vi phạm quyền con người. Do đó, cần có sự cân bằng giữa việc sử dụng công nghệ để đảm bảo an ninh và bảo vệ quyền riêng tư của người dân.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo người dùng nên cẩn thận khi sử dụng thiết bị di động, đặc biệt là khi phải giao nộp thiết bị cho cơ quan chức năng. Người dùng cũng nên tìm hiểu về các biện pháp bảo vệ quyền riêng tư và an toàn dữ liệu cá nhân để giảm thiểu rủi ro.

Để biết thêm thông tin về Massistant và các công cụ giám sát khác, bạn có thể tham khảo Security Week và The Hacker News .