Hai tỉnh Lâm Đồng và Gia Lai, nằm trên tuyến đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam, đang tích cực triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho hàng nghìn hộ dân nhường đất cho dự án. Tại Lâm Đồng, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn dài hơn 156 km và sẽ có hai nhà ga và bốn trạm bảo dưỡng được xây dựng.

Dự án này sẽ ảnh hưởng đến 1.150 hộ dân có nhu cầu tái định cư, trong đó 45 hộ sẽ được bố trí tại các khu dân cư hiện hữu, còn lại 1.105 hộ sẽ chuyển đến 9 khu tái định cư xây mới. Các khu tái định cư này gồm Tuy Phong, Bắc Bình, Lương Sơn, Bình Thuận, Hàm Liêm, Hồng Sơn, Hàm Thuận, Hàm Kiệm và Tân Lập, được quy hoạch trên tổng diện tích hơn 28,5 ha, quy mô 1.465 lô đất, với tổng vốn xây dựng 447 tỷ đồng.

Tại Gia Lai, dự án đường sắt tốc độ cao qua địa bàn dài hơn 115 km và sẽ ảnh hưởng đến khoảng 4.435 hộ dân. Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh dự kiến xây dựng 39 khu tái định cư và 6 khu cải táng để phục vụ công tác di dời, giải phóng mặt bằng cho dự án. Dự kiến, 4 khu tái định cư sẽ khởi công xây dựng trước ngày 19/8.

Tổng vốn dùng cho giải phóng mặt bằng các khu tái định cư dự kiến hơn 1.000 tỷ đồng; chi phí xây dựng các khu tái định cư, khu cải táng khoảng 1.400 tỷ đồng. Việc triển khai dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc Nam không chỉ giúp thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của hai tỉnh Lâm Đồng và Gia Lai mà còn góp phần vào sự phát triển của khu vực và cả nước.

Như vậy, để đảm bảo tiến độ và chất lượng của dự án, các cơ quan chức năng của hai tỉnh cần tích cực phối hợp với nhau để giải quyết các vấn đề liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đi qua tỉnh Quảng Ngãi đang gặp phải vấn đề chồng lấn với các khu tái định cư (TĐC) mới, gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân và các công trình hạ tầng thiết yếu.

Qua rà soát thực tế, hướng tuyến đường sắt đoạn qua phường Đức Phổ dài 5,185km, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị đã được phê duyệt đến năm 2045. Tuy nhiên, tuyến này lại đi qua khu TĐC Đồng Mốc, nơi vừa hoàn thành hạ tầng và bố trí cho dân bị ảnh hưởng bởi dự án cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn. Hầu hết các hộ dân tại đây vừa mới ổn định chỗ ở vào cuối năm 2024, sau thời gian dài di dời, giải phóng mặt bằng. Nay, với hướng tuyến hiện tại, nhiều hộ lại tiếp tục đối mặt với nguy cơ bị giải tỏa thêm lần nữa.

Chủ tịch UBND phường Đức Phổ Trần Ngọc Sang cho biết, nếu giữ nguyên hướng tuyến, hàng chục hộ dân sẽ phải di dời, kéo theo bất ổn tâm lý, phát sinh chi phí, áp lực giải phóng mặt bằng và dễ phát sinh khiếu nại. Tỉnh Quảng Ngãi đã có kiến nghị điều chỉnh hướng tuyến, vị trí nhà ga để hạn chế tối đa việc di dời dân cư lần hai.

Qua rà soát, tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua địa bàn tỉnh Quảng Ngãi có chiều dài 86,3km, bắt đầu từ Km800+100 (xã Bình Minh) đến Km886+400 (xã Khánh Cường), cắt ngang 14 xã và 3 phường. Ngoài khu TĐC Đồng Mốc, hướng tuyến còn đi qua các khu TĐC Hành Thuận, Điền An, đều là những dự án TĐC mới, được đầu tư phục vụ các công trình trọng điểm như cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi, di dân khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nghĩa Kỳ… Việc tuyến đường sắt tiếp tục đi qua các khu vực này sẽ buộc nhiều hộ dân phải TĐC lần thứ 2 trong thời gian ngắn, tác động lớn đến đời sống, dễ phát sinh bức xúc, ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng và tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, trật tự tại địa phương.

Tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành các văn bản gửi Bộ Xây dựng, Ban Quản lý dự án Đường sắt, đề xuất điều chỉnh hướng tuyến ở một số vị trí cục bộ để tránh băng cắt các khu dân cư, công trình công cộng, đồng thời bảo đảm tính đồng bộ quy hoạch. Đặc biệt, tỉnh cũng đề xuất điều chỉnh vị trí nhà ga trung tâm. Theo quy hoạch cũ, vị trí nhà ga nằm trùng với một nhà máy chế biến thủy sản quy mô lớn tại KCN Quảng Phú, nơi đang hoạt động hiệu quả, đóng vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế địa phương. Tỉnh đề xuất dời vị trí nhà ga ra khu vực giáp ranh giữa phường Quảng Phú (nay là phường Nghĩa Lộ) và xã Nghĩa Kỳ (nay là xã Nghĩa Giang), gần các nút giao đường Trường Chinh – Lê Duẩn, để phù hợp quy hoạch chung và hạn chế phát sinh xung đột với các dự án, cơ sở sản xuất hiện hữu.