TP.HCM đang tích cực triển khai kế hoạch phát triển mạng lưới đường sắt đô thị theo Nghị quyết 188 của Quốc hội. Mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã có thông báo kết luận về việc triển khai các nội dung phát triển đường sắt đô thị tại TP.HCM.

Theo đó, Sở Xây dựng được giao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát tổng thể quy hoạch mạng lưới đường sắt đô thị theo mô hình và tầm nhìn mới, phù hợp với việc mở rộng địa giới hành chính. Trên cơ sở đó, tham mưu UBND TP kế hoạch triển khai trong tháng 7-2025. Đồng thời, Sở Xây dựng cũng được yêu cầu phối hợp với Sở Tư pháp hoàn thiện hồ sơ, tham mưu UBND TP trình HĐND TP ban hành nghị quyết quy định cụ thể về việc lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh phương án tuyến, vị trí công trình đường sắt đô thị.

Về nguồn vốn, UBND TP giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng đề án huy động và bố trí vốn đầu tư, bảo đảm tiến độ triển khai các tuyến đường sắt đô thị theo phụ lục của Nghị quyết 188. Hiện nay, TP.HCM đang tập trung triển khai các dự án PPP trọng điểm, quy mô lớn, đặc biệt trong lĩnh vực đường sắt đô thị để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Các tuyến đường sắt đô thị đang triển khai đầu tư tại TP.HCM gồm có tuyến Metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên), tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương), tuyến đường sắt kết nối giữa sân bay Tân Sơn Nhất – sân bay Long Thành (Thủ Thiêm – Long Thành) và tuyến đường sắt nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ.

Theo quy hoạch, mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM có chiều dài khoảng 1.012km. Thành phố đang đẩy nhanh các thủ tục để đầu tư vào các tuyến đường sắt đô thị, phấn đấu hoàn thành vào năm 2035.

Dự án đường sắt đô thị số 5 của Hà Nội, một trong những dự án trọng điểm của thành phố, dự kiến sẽ được khởi công vào cuối năm nay với tổng mức đầu tư lên tới gần 62.000 tỷ đồng. Mục tiêu của dự án là kết nối khu vực đô thị trung tâm với khu đô thị vệ tinh Hòa Lạc, tái cơ cấu giao thông đô thị và giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông đang ngày càng nghiêm trọng.

Tuyến đường sắt đô thị số 5 có tổng chiều dài khoảng 41,9km, đi qua 9 phường và 10 xã của Hà Nội. Điểm đầu của tuyến đường nằm tại nút giao Văn Cao – Hoàng Hoa Thám (phường Ngọc Hà), điểm cuối tại khu vực xã Yên Bài. Dự án bao gồm 21 nhà ga, trong đó có 6 ga ngầm và 15 ga nổi, cùng với 2 khu depot. Việc xây dựng tuyến đường sắt đô thị này không chỉ giúp giảm tải áp lực giao thông trên các tuyến đường bộ hiện hữu mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, thu hút đầu tư và tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho các địa phương có tuyến đường chạy qua.

Mới đây, Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đã phối hợp với UBND xã Quốc Oai tổ chức lấy ý kiến về phương án tuyến, vị trí và công trình theo Dự án đầu tư xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội, tuyến số 5 (Văn Cao – Ngọc Khánh – Láng – Hòa Lạc). Tại hội nghị, các đại biểu đã nhấn mạnh tầm quan trọng của tuyến đường sắt đô thị số 5 trong việc kết nối các khu vực trung tâm Hà Nội với ngoại thành. Khi tuyến đường vận hành, sẽ giúp giảm tải áp lực giao thông trên các tuyến đường bộ hiện hữu, đặc biệt là đại lộ Thăng Long.

Phó Chủ tịch UBND xã Quốc Oai Nguyễn Hữu Sơn đề nghị các phòng, ban, ngành của xã phối hợp với Ban Quản lý dự án đường sắt đô thị Hà Nội đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án. Trước đó, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn yêu cầu các sở, ngành thành phố, UBND các xã, phường, đơn vị liên quan khẩn trương, nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND Thành phố tại Thông báo số 414/TB-VP ngày 8.7.2025 của Văn phòng UBND Thành phố.

Các đơn vị liên quan cần đảm bảo tiến độ khởi công các dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị khởi công năm 2025, trong đó có tuyến số 5, Văn Cao – Hòa Lạc vào ngày 19.12.2025. Đồng thời, cần kịp thời tham mưu, đề xuất, báo cáo UBND Thành phố để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc (nếu có). Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên, dự án đường sắt đô thị số 5 hứa hẹn sẽ được triển khai hiệu quả, góp phần xây dựng một hệ thống giao thông đô thị hiện đại và bền vững cho Hà Nội.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường đã yêu cầu Sở Tài chính khẩn trương đôn đốc nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ theo quy định. Đồng thời, chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan rà soát quy định pháp luật có liên quan trong lĩnh vực đường sắt, tham mưu, đề xuất về quy trình, thủ tục đầu tư đối với các dự án đường sắt đô thị do nhà đầu tư đề xuất (không sử dụng vốn ngân sách); báo cáo UBND TP.HCM trong tháng 7-2025.

Trước đó, vào ngày 2-6, Sở Tài chính đã tổ chức buổi làm việc với Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường… cùng Tập đoàn Vingroup và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed về đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm TP.HCM với Cần Giờ. Thông qua cuộc họp, sau khi nghe ý kiến của các sở ngành, nhà đầu tư đề xuất thực hiện đầu tư dự án bằng nguồn vốn trực tiếp theo quy định pháp luật về đầu tư. Do đó, Sở Tài chính đã đề nghị nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án và nộp tại Sở Tài chính để có cơ sở xem xét, thẩm định theo quy định.

Theo Sở Tài chính, hiện nay nhà đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án. Sau khi nhận được hồ sơ, Sở Tài chính sẽ tổ chức thẩm định dự án đầu tư. Theo quy hoạch, tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm đi Cần Giờ (tuyến số 12) có chiều dài 48,7km. Điểm đầu tại đường Nguyễn Văn Linh (đoạn giữa nút giao với đường Nguyễn Thị Thập và đường Lý Phục Man), và điểm cuối tại khu đất 39ha tiếp giáp dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ.

Hiện nay, nhà đầu tư đang tổ chức khảo sát, lập hồ sơ đề xuất dự án theo chủ trương của thành phố. Vừa qua, Quốc hội thông qua Luật Đường sắt 2025 bổ sung thêm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển đường sắt, đường sắt đô thị. Trong đó đặc biệt quan tâm đến thu hút khối doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư đường sắt, bao gồm cả đường sắt đô thị. Như vậy, cùng với các dự án đường sắt và đường sắt đô thị khác tại TP.HCM đang triển khai, tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm với Cần Giờ sẽ được áp dụng ngay các cơ chế đặc thù để đẩy nhanh tiến độ dự án.

Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed cho biết đang quyết liệt và đẩy mạnh việc tuyển dụng nhân sự để triển khai dự án đường sắt cao tốc TP.HCM – Cần Giờ và Hà Nội – Quảng Ninh. Với dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, công ty đang chờ quyết định phê duyệt chủ đầu tư từ phía Chính phủ. Theo đó, Công ty VinSpeed đang tuyển dụng các vị trí, gồm kỹ sư BIM cao cấp; BIM Manager/trưởng phòng BIM; Technology transfer specialist/chuyên viên cao cấp (chuyển giao công nghệ); technology manager/trưởng phòng công nghệ – railway; kỹ sư xây dựng cao cấp – công trình hầm/cầu; kỹ sư xây dựng cao cấp – railway; kỹ sư cơ điện – hệ thống thông tin tín hiệu đường sắt; Technical manager/trưởng phòng kỹ thuật – railway… Thông tin thêm về các vị trí tuyển dụng có thể được tìm thấy trên trang web của VinSpeed.

Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường đã yêu cầu Sở Tài chính đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao nối trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh với huyện Cần Giờ. Yêu cầu này được đưa ra nhằm tuân thủ các quy định hiện hành và đảm bảo tiến độ triển khai dự án.

Ông Cường giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng và các đơn vị liên quan rà soát các quy định pháp luật liên quan đến lĩnh vực đường sắt. Mục đích là để tham mưu, đề xuất về quy trình, thủ tục đầu tư đối với các dự án đường sắt đô thị do nhà đầu tư đề xuất mà không sử dụng vốn ngân sách. Sở Tài chính được yêu cầu báo cáo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh trong tháng 7 năm 2025.

Trước đó, vào ngày 2 tháng 6 năm 2025, Sở Tài chính đã tổ chức buổi làm việc với các sở, ban, ngành liên quan cùng Tập đoàn Vingroup và Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc VinSpeed. Cuộc họp tập trung thảo luận về đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao kết nối trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh với huyện Cần Giờ. Tại buổi làm việc, nhà đầu tư đã đề xuất thực hiện dự án bằng nguồn vốn trực tiếp theo quy định pháp luật về đầu tư.

Sở Tài chính đã đề nghị nhà đầu tư hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án và nộp tại Sở Tài chính. Điều này nhằm tạo cơ sở cho việc xem xét, thẩm định theo quy định. Hiện tại, nhà đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ đề xuất đầu tư dự án. Sau khi nhận được hồ sơ, Sở Tài chính sẽ tổ chức thẩm định dự án đầu tư.

Được biết, tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm đi Cần Giờ (tuyến số 12) có tổng chiều dài 48,7km. Điểm đầu của tuyến đường nằm tại đường Nguyễn Văn Linh, đoạn giữa nút giao với đường Nguyễn Thị Thập và đường Lý Phục Man. Điểm cuối của tuyến đường nằm tại khu đất 39ha tiếp giáp dự án Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ. Dự án này được kỳ vọng sẽ đóng góp quan trọng vào việc phát triển hệ thống giao thông đô thị của Thành phố Hồ Chí Minh, cũng như thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của khu vực Cần Giờ.