Trong quá trình phát triển giáo dục và đào tạo tại Việt Nam, nhiều chuyên gia và nhà quản lý giáo dục đã bàn luận về hướng đi phù hợp cho giáo dục phổ thông và định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, đã đưa ra quan điểm về việc nên phát triển mô hình trường trung học phổ thông kỹ thuật hoặc trường trung học phổ thông kết hợp với các lớp học chương trình giáo dục phổ thông và lớp học nghề.

Theo ông, mô hình này có thể đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và định hướng nghề nghiệp cho học sinh một cách hiệu quả. Thông qua việc kết hợp giữa giáo dục phổ thông và đào tạo nghề, học sinh có cơ hội được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để hội nhập vào thị trường lao động sau khi tốt nghiệp.

Mô hình trường trung học phổ thông kỹ thuật hoặc kết hợp lớp học nghề không chỉ hỗ trợ phân luồng hiệu quả từ bậc phổ thông, mà còn giúp đa dạng hóa cơ hội học tập và phát triển kỹ năng nghề nghiệp cho học sinh. Khi tham gia vào các chương trình này, học sinh có thể xác định rõ định hướng nghề nghiệp sớm hơn, từ đó tạo ra những bước chuẩn bị tốt hơn cho tương lai.

Ông Nam cũng chỉ ra rằng, bằng cách áp dụng mô hình này, Việt Nam có thể tăng cường mối quan hệ chặt chẽ giữa giáo dục và sản xuất, phù hợp với xu hướng toàn cầu hóa và chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trong thời đại hiện nay.

Với những lợi ích tiềm năng mà mô hình này mang lại, việc tiếp tục đầu tư xây dựng và phát triển các trường trung học phổ thông kỹ thuật, cũng như các chương trình kết hợp giữa giáo dục phổ thông và đào tạo nghề, đang là một hướng đi được quan tâm hàng đầu trong quá trình đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục Việt Nam.

Mùa tuyển sinh đại học hiện đang là thời điểm đầy thách thức và căng thẳng cho nhiều học sinh cũng như phụ huynh. Không ít học sinh giỏi ở nhiều môn thường có cơ hội trúng tuyển vào các trường đại học hàng đầu, nhưng một số em lại chọn ngành Tâm lý học – một ngành không quá nổi tiếng nhưng đã đốt cháy đam mê trong lòng các em từ lâu. Mặc dù vậy, nhiều phụ huynh vẫn đặt nặng vấn đề chọn trường, quan niệm rằng chỉ khi vào được trường lớn thì con cái mới có tương lai tươi sáng. Tuy nhiên, một trường đại học tốt không thể bù đắp cho một lựa chọn ngành học không phù hợp. Ngược lại, nếu sinh viên chọn ngành học đúng đắn, có đam mê và định hướng rõ ràng, thì bất kể học ở trường nào, các em cũng có thể tỏa sáng.

Theo thống kê, tỷ lệ sinh viên bỏ học sau năm đầu tiên hoặc năm thứ hai hiện nay không phải là con số nhỏ. Một số trường thậm chí mất tới 20-30% số lượng sinh viên đăng ký ban đầu trong mỗi khóa học. Nguyên nhân rất đa dạng: không yêu thích ngành học, gặp khó khăn tài chính, hoặc nhận ra rằng chương trình học quá nặng nề và không đáp ứng được kỳ vọng.

Chọn ngành, chọn trường không đơn giản chỉ là quyết định của một mùa thi. Đó là bước đầu tiên trên hành trình nghề nghiệp kéo dài hàng chục năm sau này. Làm thế nào để bước đi đầu tiên ấy không bị chệch hướng, không khiến cho sinh viên phải quay đầu giữa chừng? Câu trả lời nằm ở việc hiểu rõ bản thân, tìm hiểu kỹ về ngành học và được hỗ trợ một cách đúng lúc, đúng cách.

Là một giảng viên thỉnh giảng, tôi không mong muốn gì hơn ngoài việc được giảng dạy cho những sinh viên biết rõ mình đang học vì điều gì. Những ánh mắt sáng long lanh trong lớp học không phải là vì môn học dễ dàng hay vì điểm số cao mà là vì các em đang đi đúng đường. Và cũng mong rằng xã hội sẽ không còn phải chứng kiến những câu chuyện dở dang, những năm tháng bị lãng phí, những túi tiền của cha mẹ bị tiêu tốn cho những lựa chọn vội vàng.

Con đường đại học không phải là đại lộ duy nhất. Nhưng nếu đã chọn đường đi đại học, hãy đi bằng tất cả nhận thức, bản lĩnh và niềm tin của mình. Tuổi trẻ chỉ có một lần. Xin đừng đánh đổi nó bằng sự mơ hồ.