Cục Di sản Văn hóa, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, vừa phát đi yêu cầu đến các địa phương nhằm tăng cường các biện pháp bảo vệ và phòng chống nguy cơ trộm cắp hiện vật tại các bảo tàng và di tích trên toàn quốc. Yêu cầu này được đưa ra trong bối cảnh tình trạng mất cắp hiện vật, bao gồm cả những hiện vật và cổ vật có giá trị cao, tại một số bảo tàng và di tích đã liên tục được các cơ quan quản lý Nhà nước cảnh báo.

Trong công văn gửi đến các địa phương, Cục Di sản Văn hóa yêu cầu rà soát lại các phương án và biện pháp phòng chống đối với nguy cơ trộm cắp hiện vật tại các bảo tàng và di tích. Bên cạnh đó, các đơn vị cũng được yêu cầu tăng cường chủ động ứng phó với tình hình thiên tai và khí hậu diễn biến phức tạp, bất thường, tiềm ẩn nguy cơ rủi ro đối với việc giữ gìn và bảo vệ di sản văn hóa, di tích, bảo tàng và hiện vật.

Cục Di sản Văn hóa cũng đề nghị các địa phương thực hiện một số biện pháp cụ thể, bao gồm tăng cường rà soát các phương án và biện pháp phòng chống thiên tai, cháy, nổ và trộm cắp. Các bảo tàng và di tích cần kiểm tra, bảo dưỡng và duy trì thường xuyên trang thiết bị kỹ thuật nhằm bảo vệ và bảo đảm tuyệt đối an toàn cho tài liệu và hiện vật đang được lưu giữ và trưng bày, đặc biệt trong mùa mưa bão.

Các địa phương, đặc biệt là những nơi có cơn bão số 3 đi qua, được yêu cầu khẩn trương kiểm tra, đánh giá và sớm có biện pháp khắc phục hậu quả gây ra đối với các di tích và bảo tàng trên địa bàn. Các biện pháp gia cố, gia cường và xử lý các khu vực có nguy cơ sạt lở, các thiết bị kỹ thuật bị hư hỏng, có khả năng gây cháy, nổ… cần được triển khai để bảo đảm an toàn cho công trình di tích, bảo tàng, hiện vật và người sử dụng.

Ngoài ra, Cục Di sản Văn hóa cũng yêu cầu đánh giá và rà soát toàn bộ hiện trạng công trình bảo tàng, di tích, khu trưng bày ngoài trời, công trình phụ trợ liên quan và toàn bộ hệ thống cây xanh,… để xây dựng phương án xử lý phòng ngừa và ngăn chặn nguy cơ hư hại và mất an toàn.

Về phòng chống nguy cơ mất hiện vật, Cục Di sản Văn hóa yêu cầu tăng cường tuyên truyền và phổ biến kiến thức cho đội ngũ nhân viên bảo tàng, ban quản lý di tích, người trực tiếp trông coi di tích và khách tham quan. Đồng thời, phân công lãnh đạo trực tại bảo tàng và di tích để bảo đảm việc theo dõi, giám sát và ứng phó kịp thời với các nguy cơ rủi ro…

Các biện pháp trên nhằm đảm bảo an toàn cho di sản văn hóa và hiện vật tại các bảo tàng và di tích trên toàn quốc. Thông tin chi tiết về các yêu cầu và biện pháp có thể được tham khảo tại trang web của Cục Di sản Văn hóa.

Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi. Một bộ phận người dân ủng hộ việc thu phí như một giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Ngược lại, nhiều người lại phản đối, cho rằng những di tích này là tài sản tinh thần chung của cả dân tộc và không thể bị đem ra để mua bán.

Lấy ví dụ điển hình như Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh, một địa điểm cách không xa nơi tôi sống. Với vị trí thuận lợi, khu di tích này thường xuyên đón tiếp hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì Tổ quốc. Thế nhưng, việc vận hành và quản lý khu di tích này lại gặp phải rất nhiều khó khăn do thiếu thốn nguồn lực tài chính để duy trì các hoạt động.

Một tấm vé tham quan không chỉ đơn thuần là một khoản thu nhỏ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích. Rất nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang sử dụng nguồn thu này như một giải pháp chính để duy trì hoạt động của các di sản văn hóa và lịch sử của họ. Tuy nhiên, ở Việt Nam, việc thu phí tham quan nhiều di tích vẫn thường vấp phải sự phản ứng từ dư luận xã hội.

Để việc thu phí tham quan trở nên hợp lý và nhận được sự đồng thuận từ xã hội, một số nguyên tắc cần được đảm bảo thực hiện. Trước hết, mục đích thu phí cần phải được minh bạch, công khai, và người dân cần được biết rõ về nguồn thu cũng như việc chi tiêu cho các hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Hơn nữa, chính sách miễn hoặc giảm phí cần được áp dụng một cách linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, cũng như cư dân địa phương.

Cuối cùng, cần phải có một cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để việc thu phí tham quan không trở thành rào cản mà trở thành một cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Tấm vé tham quan cần được xem như một phần của nỗ lực chung nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử, phục vụ lợi ích của cộng đồng và góp phần giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Sáng ngày 17/7, một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng đã xảy ra tại di tích quốc gia chùa Báo Quốc, tọa lạc tại xã Ngự Thiên, tỉnh Hưng Yên. Vụ cháy đã gây ra thiệt hại nặng nề cho nhà Tiền Đường của chùa, với phần mái bị sập hoàn toàn. Các cơ quan chức năng đã nhanh chóng có mặt tại hiện trường để khống chế đám cháy và ngăn chặn thiệt hại lan rộng.

Nguyên nhân ban đầu của vụ hỏa hoạn được xác định là do chập điện. Sự cố này đã khiến cho phần mái và nội thất của nhà Tiền Đường bị hư hỏng nghiêm trọng. Chùa Báo Quốc, một di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia được công nhận vào năm 1990, hiện đang được cơ quan chức năng tích cực bảo vệ và khắc phục thiệt hại sau vụ hỏa hoạn.

Để bảo vệ di tích này, UBND xã Ngự Thiên đã đề ra kế hoạch cụ thể. Theo đó, các biện pháp cấp bách sẽ được triển khai để bảo vệ chùa, bao gồm việc chằng, chống, gia cố mái gian tòa hậu cung tam bảo. Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng sẽ dựng cột típ và làm dàn mái tôn che phủ để bảo vệ di tích khỏi các tác động xấu của thời tiết và môi trường.

Chùa Báo Quốc là một trong những di tích lịch sử văn hóa quan trọng của tỉnh Hưng Yên, với giá trị kiến trúc và văn hóa đặc biệt. Vụ hỏa hoạn vừa qua đã gây ra thiệt hại đáng tiếc, nhưng với sự vào cuộc kịp thời của các cơ quan chức năng, di tích này đang được khẩn trương bảo vệ và修复. Hiện cơ quan chức năng đang điều tra làm rõ nguyên hàm gây ra vụ hỏa hoạn tại chùa Báo Quốc và khắc phục hậu quả/