Tại kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO tổ chức tại Paris, Pháp, Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ của Trung Quốc vừa được công nhận là Di sản Thế giới. Đây là di sản thứ 60 của Trung Quốc được UNESCO công nhận, đưa nước này lên vị trí thứ 2 thế giới về số lượng di sản được công nhận, chỉ sau Italia.

Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ được mệnh danh là ‘Kim tự tháp phương Đông’, nằm ở chân đồi phía Đông của dãy núi Hạ Lan, thuộc khu vực giữa thành phố Ngân Xuyên, Khu tự trị dân tộc Hồi Ninh Hạ, Tây Bắc Trung Quốc. Đây là một quần thể lăng mộ Hoàng gia của triều đại Tây Hạ (1038-1227), một chế độ lịch sử quan trọng do người Đảng Hạng sáng lập.

Lăng mộ Tây Hạ là di tích khảo cổ lớn nhất, được xếp hạng cao nhất và còn nguyên vẹn nhất từ thời Tây Hạ còn tồn tại cho đến ngày nay. Quần thể lăng mộ này gồm 9 lăng mộ vua, 271 lăng mộ phụ, một quần thể di tích kiến trúc rộng 5,03 ha và 32 di tích công trình chống lũ, cùng với hơn 7.100 cấu kiện kiến trúc và hiện vật được chế tác tinh xảo.

Vương Trường Phong, một nhà khảo cổ học đã làm việc và nghiên cứu tại di chỉ này trong suốt 28 năm, cho biết những phát hiện này đã mang lại những hiểu biết quý giá về kỹ thuật, nghệ thuật và thành tựu văn hóa tinh xảo của triều đại Tây Hạ.

Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ có đặc điểm độc đáo riêng trong việc chọn hướng đất, quy mô lăng tẩm, kiến trúc lăng mộ, kỹ thuật xây dựng, phong tục tang lễ, nhưng cũng kế thừa phong cách, kỹ thuật xây dựng lăng mộ của các triều đại phong kiến ở Trung Nguyên, đồng thời cũng kết hợp với truyền thống văn hóa đa dạng của các dân tộc Đảng Hạng, Thổ Phồn, Khiết Đan, Nữ Chân…

Lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ vẫn giữ được tính xác thực và tính toàn vẹn cho đến ngày nay, là minh chứng độc đáo cho mô hình ‘đa nguyên và hội nhập’ của nền văn minh Trung Quốc và quá trình hình thành một nhà nước đa sắc tộc thống nhất. Do đó, lăng mộ Hoàng gia Tây Hạ giữ một vị trí quan trọng và không thể thay thế trong lịch sử văn minh thế giới.

Quảng Ninh – một tỉnh nằm ở vùng Đông Bắc của Việt Nam, vừa vinh dự được Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản Văn hóa Thế giới. Đây là Di sản Thế giới thứ hai mà tỉnh Quảng Ninh đồng sở hữu, sau vịnh Hạ Long – quần thể Cát Bà. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm tự hào cho địa phương mà còn mở ra những cơ hội và thách thức trong việc phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững.

Theo ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh, việc sở hữu hai Di sản thế giới là một cơ hội chiến lược để phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Những di sản được UNESCO vinh danh sẽ mở ra các cơ hội phát triển về du lịch, dịch vụ, văn hóa, góp phần thu hút dòng khách du lịch chất lượng cao và mở ra khả năng hợp tác quốc tế về đầu tư, nghiên cứu, giáo dục và bảo tồn.

Quảng Ninh xác định phát triển “kinh tế di sản” là một hướng đi chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Tỉnh sẽ triển khai các nhóm giải pháp cụ thể như: Hoàn thiện thể chế quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản trên nguyên tắc bảo tồn nguyên trạng, giữ vững tính xác thực, gắn với phát triển hài hòa và có kiểm soát. Quảng Ninh sẽ đầu tư hạ tầng kết nối vùng di sản theo hướng “mềm hóa”, đảm bảo hài hòa cảnh quan, sinh thái, văn hóa và trải nghiệm.

Nhằm phát huy tối đa giá trị của Di sản Thế giới, tỉnh Quảng Ninh cũng nhận thức được những thách thức trong việc quản lý và bảo tồn. Thách thức lớn nhất nằm ở ba khía cạnh, bao gồm di sản dạng chuỗi, liên vùng-liên tỉnh đòi hỏi một cơ chế điều phối liên ngành, liên địa phương, vượt qua giới hạn hành chính để bảo tồn một cách đồng bộ. Áp lực phát triển kinh tế-du lịch có thể dẫn đến nguy cơ xâm hại hoặc “thương mại hóa” di sản nếu không kiểm soát tốt.

Trước những thách thức này, tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung nâng cao nhận thức cộng đồng, nhất là người dân sống trong vùng di sản – yếu tố then chốt. Việc nâng cao nhận thức sẽ giúp người dân hiểu rõ về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản và tham gia vào quá trình bảo tồn một cách tích cực.

Với sự quyết tâm và nỗ lực của chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Ninh, hy vọng rằng Di sản Văn hóa Thế giới Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc sẽ được bảo tồn và phát huy giá trị một cách bền vững, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

UNESCO đã công nhận nhiều di sản tại Việt Nam, trong đó có vịnh Hạ Long và quần thể Cát Bà. Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO đóng vai trò quan trọng trong việc công nhận và bảo tồn các di sản thế giới trên toàn cầu.

Hy vọng rằng với sự hợp tác và nỗ lực của tất cả các bên liên quan, Quảng Ninh sẽ tiếp tục phát huy giá trị của các Di sản Thế giới, đồng thời bảo tồn và phát triển bền vững cho thế hệ tương lai.

TP Hà Nội đang tích cực triển khai tiến trình phục dựng Chính điện Kính Thiên, biểu tượng văn hóa nghìn năm của Thăng Long, nhằm khẳng định cam kết bảo tồn di sản văn hóa ở tầm toàn cầu. Chính điện Kính Thiên là một phần quan trọng của Khu trung tâm Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long, được xem là không gian tiêu biểu để người dân cả nước thực hành nghi lễ truyền thống, tái hiện lịch sử dân tộc và khơi dậy sức mạnh hội tụ của nền văn hiến nghìn năm.

Trên nền tảng hợp tác chặt chẽ với UNESCO, ICOMOS và các chuyên gia quốc tế, TP Hà Nội đang thúc đẩy tiến trình hoàn thiện hồ sơ bảo tồn toàn diện. Mục tiêu là hoàn thiện và đệ trình Báo cáo cập nhật tình trạng bảo tồn Khu trung tâm Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long – Hà Nội tới Trung tâm Di sản Thế giới trước ngày 1/2/2026.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Thu Hà đã tiếp Đoàn liên ngành Di sản Thế giới UNESCO và ICOMOS tới thăm và làm việc, trao đổi về tiến độ triển khai các khuyến nghị bảo tồn Khu trung tâm Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long. Tại buổi tiếp, bà Hà cho biết, Hà Nội đã chủ động chuẩn bị các điều kiện khảo sát, sắp xếp hạ tầng hỗ trợ cần thiết phục vụ công tác nghiên cứu, chỉnh trang trục trung tâm Khu Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long.

Giám đốc Trung tâm Di sản Thế giới Lazare Eloundou Assomo và Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đã thăm và làm việc tại Trung tâm Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long, thể hiện sự quan tâm đặc biệt đối với Hoàng thành Thăng Long. Hà Nội cam kết tập trung mọi nguồn lực nhằm thực hiện nghiêm túc các khuyến nghị của Ủy ban Di sản thế giới.

Chia sẻ tại buổi làm việc, ông George O. Abungu – chuyên gia khảo cổ học, Giám đốc Công ty tư vấn di sản Okello Abungu, Giáo sư Đại học Mauritius – bày tỏ ấn tượng với các dự án khôi phục Hoàng thành Thăng Long. Ông nhận định, Thủ đô Hà Nội và Việt Nam không chỉ đầu tư kỹ thuật, tài chính mà còn chú trọng yếu tố chuyên môn và con người.

Ông Abungu khẳng định đến Hà Nội với niềm tin và những kỳ vọng tốt đẹp, sẵn sàng hợp tác cùng TP để đạt được các mục tiêu đề ra một cách hiệu quả nhất. Phó Chủ tịch UBND TP Vũ Thu Hà tin tưởng hai bên sẽ có một hành trình hợp tác hiệu quả với nhiều thành tựu đáng ghi nhận trong thời gian tới.

Lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 sẽ chính thức diễn ra từ ngày 1 đến 11 tháng 10. Điểm nhấn của lễ hội năm nay là chương trình nghệ thuật thực cảnh “Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn”, ứng dụng công nghệ thực tế ảo và ánh sáng để mang lại một trải nghiệm mới mẻ cho người tham dự.

Lễ hội này gắn liền với các hoạt động tưởng niệm 725 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và 583 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi. Đây là dịp để tưởng nhớ và tri ân những cống hiến của hai vị anh hùng dân tộc này đối với lịch sử và văn hóa Việt Nam.

Đặc biệt, lễ hội năm nay cũng là dịp để công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương, cũng như vinh dự được đón tiếp đại diện UNESCO, các đại sứ quốc tế, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ ngành Trung ương và địa phương.

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc trải rộng trên 3 tỉnh, thành phố gồm Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, với 12 điểm di tích. Trong đó, 5 điểm di tích tại thành phố Hải Phòng là những di tích lịch sử, danh thắng tiêu biểu, đang bảo lưu những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đặc sắc không chỉ của Việt Nam mà còn mang giá trị nổi bật toàn cầu.

Lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động chính như lễ tưởng niệm, khai hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025, công bố Di sản thế giới và Lễ khai ấn Đức Thánh Trần. Chương trình nghệ thuật thực cảnh “Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn” sẽ là một trong những điểm nhấn của lễ hội, với việc ứng dụng công nghệ ánh sáng và thực tế ảo, không gian lễ hội sẽ được mở rộng đến sông Lục Đầu.

Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại một trải nghiệm mới mẻ và thú vị cho người tham dự, đồng thời cũng là dịp để quảng bá và giới thiệu về giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc.

Thông tin chi tiết về lễ hội có thể được tìm thấy tại https://vietnam.gov.vn/ hoặc https://haiphong.gov.vn/, nơi cung cấp thông tin chính thức về các sự kiện và hoạt động diễn ra trong lễ hội.

Ngày 9/7 vừa qua, bên lề Hội nghị lần thứ 46 của Ủy ban Di sản Thế giới, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã thông qua Quyết định ghi danh Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Bình, Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Lào) vào Danh sách Di sản Thế giới với tư cách là Di sản thiên nhiên thế giới liên biên giới.

Đây là lần đầu tiên hai quốc gia Việt Nam và Lào cùng hợp tác để ghi danh một Di sản thế giới. Quần thể này bao gồm Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam Nô (Lào), với giá trị nổi bật về địa chất, địa mạo và hệ sinh thái. Với việc ghi danh này, UNESCO đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam và Lào trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản.

Trước đó, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã được UNESCO ghi danh vào năm 2003 với tiêu chí về địa chất, địa mạo. Đến năm 2015, di sản này được công nhận bổ sung thêm tiêu chí về hệ sinh thái và đa dạng sinh học.

Việc hình thành Di sản thế giới liên biên giới Phong Nha – Kẻ Bàng và Hin Nam Nô không chỉ thể hiện giá trị bảo tồn mà còn góp phần thắt chặt mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Lào. Đây là cơ hội để hai quốc gia cùng phát huy tiềm năng du lịch, bảo tồn và phát triển bền vững di sản.

Từ nay, hai bên sẽ có cơ hội tăng cường hợp tác trong công tác bảo tồn và quản lý di sản. Sự hợp tác này không chỉ giúp cho việc bảo tồn di sản được hiệu quả hơn mà còn tạo ra nhiều cơ hội cho du lịch, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của cả hai nước.

Xu hướng liên kết giữa các vùng không gian hành chính đang trở thành xu thế tất yếu để tiếp cận và bảo vệ những hệ giá trị thiên nhiên một cách trọn vẹn. Quá khứ, hiện tại và tương lai của loài người luôn gắn bó mật thiết với môi trường và các giá trị tự nhiên.