Trong bối cảnh các ngành, lĩnh vực đang gặp nhiều khó khăn, tỉnh Nghệ An đang kỳ vọng vào việc đẩy mạnh đầu tư công để thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện một số công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh còn chậm do vướng mắc trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và thi công.

6 tháng đầu năm 2025, tình hình kinh tế – xã hội của tỉnh Nghệ An đã duy trì đà tăng trưởng tích cực với GRDP tăng 8,24%, thu ngân sách nhà nước ước thực hiện 13.909 tỷ đồng, đạt 78,5% dự toán. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công còn chậm, đặc biệt là trong công tác giải phóng mặt bằng.

Dự án Đường ven biển từ Nghi Sơn (Thanh Hóa) – Cửa Lò (Nghệ An) là một trong những dự án giao thông trọng điểm của tỉnh, nhưng vẫn còn tình trạng chậm trễ trong giải phóng mặt bằng và thi công. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các sở, ngành liên quan và Ban Quản lý dự án phải giải quyết dứt điểm những vướng mắc và bàn giao toàn bộ mặt bằng trong tháng 7 này.

Tỉnh Nghệ An kỳ vọng đầu tư công sẽ là một trong những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu tăng trưởng GRDP đạt 10,5% như đã đề ra, địa phương này cần giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các công trình, dự án trọng điểm.

Với những giải pháp thiết thực và kịp thời, cùng việc bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp được vận hành ổn định, thông suốt và hiệu quả, những ‘điểm nghẽn’ liên quan đến các dự án đầu tư công sẽ được Nghệ An tháo gỡ triệt để. Trong năm 2024, tỉnh Nghệ An đã đặt mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công tập trung đạt từ 95% trở lên, nhưng tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tập trung của toàn tỉnh chỉ đạt 91,37% so với kế hoạch Thủ tướng giao và 84,31% so với tổng kế hoạch được phân bổ.

Bài học từ năm 2024 cho thấy, công tác lập hồ sơ, giải phóng mặt bằng chậm, năng lực thi công yếu, sự phối hợp thiếu đồng bộ giữa các đơn vị đã gây ra tình trạng chậm trễ. Ông Phạm Văn Hoá – Giám đốc Sở Công thương Nghệ An nhấn mạnh rằng, các dự án đầu tư sẽ tác động tích cực đến ngành xây dựng và dịch vụ, tiêu dùng khi triển khai thi công xây dựng.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức 2 con số trong năm 2025, các cấp, các ngành cần tập trung, nỗ lực thực hiện đồng bộ, thống nhất, kịp thời và hiệu quả 11 nhiệm vụ, giải pháp đã được HĐND tỉnh thông qua.

Tỉnh Nghệ An đang nỗ lực để đẩy mạnh đầu tư công và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần được giải quyết để đạt được mục tiêu đề ra.

Trong nỗ lực thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp, tỉnh Thái Nguyên đang tập trung nguồn lực để phát triển hạ tầng, nhắm đến các dự án quy mô lớn. Tuy nhiên, vào thời điểm các địa phương trên địa bàn tỉnh đang tích cực thực hiện công tác giải phóng mặt bằng để triển khai loạt dự án vào quý III/2025, một số hộ dân đã lợi dụng cơ hội này để xây dựng trái phép với mục đích kê khai đền bù.

Các hộ dân đã tiến hành xây dựng ồ ạt, thậm chí có hộ xây dựng trong đêm để hoàn thành công trình, khiến chính quyền địa phương không kịp ngăn chặn. Ông Lê Thanh Sơn, Chủ tịch UBND xã Điềm Thụy, cho biết: “Có hộ dân chỉ mất một buổi sáng để dựng xong công trình tạm. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng xây dựng trái phép sẽ còn lan rộng.”

Tình trạng xây dựng trái phép được ghi nhận tại khu vực phường Vạn Xuân và phường Phổ Yên, với hàng loạt công trình, chuồng trại, bể phốt, mái tôn được dựng lên. Chính quyền địa phương đã phải lập biên bản yêu cầu dừng thi công đối với các trường hợp vi phạm, nhưng một số hộ dân vẫn cố tình xây dựng thêm. Họ cho rằng, do không nắm rõ thông tin quy hoạch nên mới xây dựng, hoặc chỉ dựng tạm để phục vụ sinh hoạt.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, việc cố tình xây dựng trái phép là có ý đồ trục lợi. Một người dân địa phương cho biết: “Không ít người dân có tâm lý tranh thủ dự án đang chờ triển khai rồi xây dựng thêm để nhận tiền đền bù. Tôi mong sẽ có biện pháp xử lý dứt điểm, không để tình trạng vi phạm tiếp diễn công khai như hiện nay”.

Cùng với việc xây dựng trái phép, nhiều hộ dân còn đề nghị chuyển đổi mục đích sử dụng đất, kê khai sai hiện trạng nhằm trục lợi. Các hộ dân cố tình xây dựng trái phép sẽ gây khó khăn trong việc bồi thường, làm ảnh hưởng đến việc thực hiện triển khai các dự án đầu tư.

Nhà nước cần đảm bảo công bằng, đúng đối tượng khi đền bù, giải tỏa, bồi thường tài sản trên đất cho người dân. Không thể chi tiền để trả cho những trường hợp gian dối, thậm chí là có hành vi vi phạm pháp luật.

Vấn đề đặt ra là phải ngăn chặn, xử lý các trường hợp xây dựng trái phép. Hộ dân nào xây dựng trái phép, lực lượng chức năng cần lập biên bản xử phạt ngay lập tức. Cần căn cứ quy hoạch hiện tại để quản lý, sử dụng công cụ hỗ trợ ghi hình như quay flycam để phát hiện xây dựng trái phép.

Chính sách đền bù, bồi thường cho dân là phải đúng đối tượng, không thể lãng phí ngân sách cho những kẻ cố tình trục lợi. Nếu làm nghiêm thì không thể có người dân nào làm sai được. Nếu cố tình xây dựng trái phép, thì cương quyết cưỡng chế, không bồi thường.