Vụ vận động viên Ruth Chepngetich bị đình chỉ thi đấu tạm thời do chất cấm trong mẫu thử nước tiểu đã đặt ra câu hỏi về uy tín của cô và tính hợp pháp của nhiều kỷ lục thế giới lâu đời khác, vốn đang bị nghi ngờ có liên quan đến doping.

Chepngetich đã phá kỷ lục cũ tại Chicago Marathon vào ngày 16/10/2024 với thời gian 2 giờ 9 phút 57 giây. Tuy nhiên, mẫu xét nghiệm của cô được lấy từ ngày 14/3, không liên quan đến thành tích phá kỷ lục tại Chicago Marathon. Người đại diện của Chepngetich, Federico Rosa, cũng bị chú ý. Rosa là một ‘ông trùm’ môi giới vận động viên người Italy, từng đại diện cho nhiều vận động viên hàng đầu thế giới, trong đó có ít nhất 8 người bị dính líu đến các vụ án doping.

Nhiều kỷ lục thế giới trong điền kinh đang bị xem xét kỹ lưỡng do nghi vấn doping, đặc biệt là những kỷ lục được thiết lập từ rất lâu trước khi có các quy trình xét nghiệm và công nghệ phát hiện tiên tiến như hiện nay. Dưới đây là một số kỷ lục thế giới gây tranh cãi nhất:

Marita Koch, vận động viên người Đông Đức, vẫn giữ kỷ lục thế giới nội dung chạy 400m nữ với thời gian 47 giây 60, thiết lập vào năm 1985. Thành tích này nhanh hơn gần 0,4 giây so với bất kỳ nữ vận động viên nào khác từ đó đến nay.

Jutta Kratochvilova, vận động viên người Tiệp Khắc, giành cú đúp HC vàng nội dung 400m và 800m tại Giải vô địch điền kinh thế giới 1983, đồng thời lập kỷ lục thế giới nội dung 400m với thành tích 47 giây 99.

Javier Sotomayor, vận động viên người Cuba, thiết lập kỷ lục thế giới nội dung nhảy cao nam vào năm 1993 với độ cao 2,45m, nhưng sau đó bị phát hiện dương tính với cocaine và chất cấm nandrolone.

Wang Junxia, vận động viên người Trung Quốc, nắm giữ kỷ lục thế giới nội dung 3.000m và 10.000m nữ, nhưng chiến công của cô bị phủ bóng bởi nghi vấn doping kéo dài nhiều thập kỷ.

Christian Coleman, vận động viên người Mỹ, bị cấm thi đấu hai năm do vắng mặt trong ba lần kiểm tra doping ngoài thi đấu, nhưng chưa từng bị phát hiện dương tính với chất cấm.

Những kỷ lục này vẫn được lưu giữ trong sách kỷ lục, dù có không ít hoài nghi xoay quanh tính hợp lệ.

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí BMJ Evidence-Based Medicine đã chỉ ra rằng các hình thức vận động đơn giản như yoga, thái cực quyền, chạy bộ hay thậm chí chỉ là đi bộ nhẹ nhàng có thể giúp cải thiện đáng kể chứng mất ngủ.

Mất ngủ là tình trạng khó đi vào giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ hoặc thường xuyên tỉnh giấc vào ban đêm kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Các nhà nghiên cứu tại Trung Quốc đã phân tích tổng hợp 22 thử nghiệm lâm sàng với sự tham gia của 1.348 bệnh nhân và 13 biện pháp khác nhau nhằm cải thiện giấc ngủ.

Trong đó, có 7 phương pháp luyện tập thể chất cụ thể, gồm yoga, thái cực quyền, đi bộ hoặc chạy bộ, kết hợp thể dục nhịp điệu và rèn luyện sức mạnh, tập tạ riêng lẻ, thể dục nhịp điệu kết hợp trị liệu và các bài tập aerobic hỗn hợp. Kết quả cho thấy phương pháp yoga đặc biệt hiệu quả, giúp kéo dài thời gian ngủ thêm gần 2 giờ và giảm thời gian thức giấc sau khi đã ngủ xuống gần 1 giờ.

Đi bộ hoặc chạy bộ cũng được ghi nhận có tác dụng làm giảm mức độ nghiêm trọng của chứng mất ngủ, trong khi thái cực quyền giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Các nhà khoa học cho rằng các bài tập yoga với trọng tâm là nâng cao nhận thức cơ thể và kiểm soát nhịp thở có thể hỗ trợ cải thiện các triệu chứng lo âu, trầm cảm, hai yếu tố thường ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Với thái cực quyền, kỹ thuật này tập trung vào việc điều hòa hơi thở và thư giãn cơ thể, đồng thời có thể giúp tăng cường khả năng kiểm soát cảm xúc. Ngoài ra, nghiên cứu cũng cho thấy việc đi bộ hoặc chạy bộ có thể làm giảm nồng độ hormone căng thẳng cortisol và tăng cường melatonin – loại hormone đóng vai trò điều hòa chu kỳ giấc ngủ.

Các tác giả cho biết phát hiện từ nghiên cứu này tiếp tục củng cố tiềm năng trị liệu của các hình thức vận động thể chất trong điều trị chứng mất ngủ. Với các ưu điểm như chi phí thấp, ít tác dụng phụ và dễ tiếp cận, các phương pháp như yoga, thái cực quyền, đi bộ hay chạy bộ rất phù hợp để tích hợp vào hệ thống y tế cơ sở và các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng lưu ý rằng một số thử nghiệm trong phân tích vẫn còn hạn chế về mặt phương pháp luận. Dù vậy, nghiên cứu vẫn cung cấp bằng chứng so sánh toàn diện về hiệu quả của các hình thức vận động thể chất trong việc cải thiện chất lượng giấc ngủ ở người mắc chứng mất ngủ.

Nhóm nghiên cứu cũng kêu gọi cần có thêm các thử nghiệm quy mô lớn hơn với chất lượng cao để khẳng định và mở rộng kết luận hiện tại. Ngoài các biện pháp vận động, nghiên cứu cũng xem xét những phương pháp không dùng thuốc khác như liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT), châm cứu, massage và thay đổi lối sống. Nhiều thử nghiệm chỉ ra rằng CBT hiệu quả hơn và có tác dụng lâu dài hơn thuốc trong điều trị mất ngủ.