Thượng tá Đào Trung Hiếu, Tiến sĩ Tội phạm học, gần đây đã lên tiếng cảnh báo về việc học sinh, sinh viên trở thành mục tiêu của các vụ lừa đảo ‘bắt cóc trực tuyến’ với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Theo ông Hiếu, tâm lý của học sinh, sinh viên thường sợ quyền lực, nể danh tiếng và thiếu khả năng kiểm chứng thực tế. Khi phải đối mặt với một người tự xưng là công an, các em dễ dàng hoảng loạn và làm theo yêu cầu của kẻ xấu.

Từ khoảng một tháng trở lại đây, đã có nhiều vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhắm vào học sinh, sinh viên với thủ đoạn giả mạo cán bộ công an, đe dọa ‘con mồi’ để buộc phải chuyển tiền. Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng kịch bản mồi dẫn như: ‘Em có liên quan đến một vụ án’, ‘Chúng tôi cần xác minh tài khoản của em có bị hacker lợi dụng hay không’, ‘Chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội’. Thượng tá Hiếu phân tích, khi một người tự xưng là công an, nói giọng nghiêm nghị, dùng từ chuyên môn, đe dọa về ‘hồ sơ’, ‘đường dây rửa tiền’, ‘có lệnh triệu tập’… thì nạn nhân lập tức rơi vào trạng thái hoảng loạn.

Cũng theo vị chuyên gia, các đối tượng thường dùng các thủ đoạn như yêu cầu nạn nhân tải ứng dụng, gửi ảnh CCCD, thậm chí bỏ nhà ra đi. Một số trường hợp, các đối tượng còn yêu cầu nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của cơ quan để chứng minh vô tội. Bên cạnh đó, Thượng tá Hiếu chỉ ra một số dấu hiệu nhận biết trẻ có thể đang bị kẻ xấu thao túng, như: sự thay đổi hành vi, cảm xúc và thói quen sử dụng thiết bị số; trẻ bắt đầu giấu diếm nội dung trò chuyện, đổi mật khẩu, lén lút nhắn tin về đêm…

Ông Hiếu cũng kiến nghị các phụ huynh hãy đồng hành cùng con thay vì kiểm soát cứng nhắc, còn nhà trường hãy chủ động giáo dục kỹ năng sống số như một môn học bắt buộc. Trong khi đó, cơ quan chức năng cần xây dựng kênh tiếp nhận tố giác thân thiện, dễ tiếp cận với học sinh, sinh viên. ANTV đã có bài phản ánh liên quan đến vấn đề này.

Luật sư Trần Tuấn Anh, Công ty luật Minh Bạch, cũng cho rằng, nhà trường và gia đình đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ học sinh, sinh viên khỏi những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi. Ông Tuấn Anh kiến nghị, gia đình cần dành thời gian quan tâm đến con cái nhiều hơn, không chỉ là kiểm soát thiết bị điện tử, mà quan trọng hơn là xây dựng sự tin tưởng, để khi có điều bất thường xảy ra, con cái sẵn sàng chia sẻ và hỏi ý kiến cha mẹ.

Từ góc độ của mình, luật sư Tuấn Anh cũng đề xuất các nhà trường cần trang bị kiến thức chuyên môn, cần lồng ghép giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng nhận diện và phòng tránh lừa đảo công nghệ cao vào trong các buổi sinh hoạt, tiết học. Bạn có thể tìm hiểu thêm về vấn đề này trên Tuổi Trẻ.

Công an thành phố Hà Nội vừa phát cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới, được gọi là “bắt cóc trực tuyến” (online kidnapping), trong đó các đối tượng lừa đảo giả danh công an để đe dọa các học sinh, sinh viên và yêu cầu chuyển tiền chuộc. Mới đây, cơ quan chức năng đã thành công giải cứu một sinh viên năm nhất bị bắt cóc và bị yêu cầu chuộc 250 triệu đồng.

Sự việc bắt đầu vào chiều ngày 26/7, khi sinh viên T., 18 tuổi, nhận được điện thoại từ một người lạ, nói rằng cậu đang liên quan đến một đường dây rửa tiền và yêu cầu tải ứng dụng “ZOOM WORKPLACE”. Sau đó, T. bị các đối tượng yêu cầu ra một khách sạn để làm việc và không được liên lạc với ai, đồng thời phải soạn một tin nhắn yêu cầu bố mẹ chuyển 250 triệu đồng. Lo sợ, T. đã làm theo yêu cầu của đối tượng.

Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo người dân cần tăng cường cảnh giác và tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này. Cơ quan công an sẽ không gọi điện yêu cầu chuyển tiền hoặc cài đặt phần mềm để phục vụ điều tra, mà sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập. Do đó, người dân cần thận trọng và không thực hiện bất kỳ yêu cầu nào từ người lạ.

Nhà trường cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền và cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo cho học sinh, sinh viên, giúp họ nâng cao nhận thức và kỹ năng phòng tránh các hình thức lừa đảo. Đồng thời, cơ quan công an sẽ tiếp tục tăng cường công tác phòng chống tội phạm, đảm bảo an toàn cho người dân.

Trước đó, nhiều vụ lừa đảo tương tự đã được báo cáo, trong đó các đối tượng lừa đảo sử dụng các thủ đoạn tinh vi để chiếm đoạt tài sản của nạn nhân. Do đó, người dân cần thường xuyên cập nhật thông tin và kiến thức về các hình thức lừa đảo để bảo vệ bản thân và gia đình.

Công an thành phố Hà Nội đang tiếp tục điều tra và mở rộng vụ án, đồng thời kêu gọi người dân nâng cao cảnh giác và phối hợp với cơ quan công an để phòng chống tội phạm.

Công an thành phố Hồ Chí Minh gần đây đã phát hiện và giải cứu nhiều trường hợp lừa đảo ‘bắt cóc trực tuyến’ nhắm vào học sinh và sinh viên. Mặc dù nhiều nạn nhân có kiến thức về công nghệ, nhưng do thiếu kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo, họ đã trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo.

Một trường hợp điển hình gần đây là sinh viên L.T.K.Y (SN 2004, ngụ phường Bảy Hiền, thành phố Hồ Chí Minh). Y nhận được cuộc gọi từ một người tự xưng là nhân viên giao hàng Shopee, yêu cầu kết bạn trên ứng dụng Zalo. Sau đó, một người mặc đồ công an đã gọi video qua Zalo, nói rằng Y liên quan đến một đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y cài đặt phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập bằng mã riêng để ‘làm việc nội bộ’. Trong quá trình ‘làm việc’, những kẻ lừa đảo đã biết rằng Y muốn đi du học Mỹ, và yêu cầu Y chuyển khoản hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng do chúng chỉ định để ‘chứng minh tài chính’.

Những kẻ lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Chúng thường giả danh là cán bộ công an và nói rằng đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân, chẳng hạn như rửa tiền, buôn bán ma túy, hoặc gian lận tài chính. Qua đó, chúng cố gắng tạo ra sự hoang mang và sợ hãi trong tâm lý của người bị hại. Khi nạn nhân bắt đầu cảm thấy sợ hãi, chúng yêu cầu người đó ‘hợp tác điều tra’ bằng cách rời khỏi nơi ở và đến thuê một phòng khách sạn hoặc nhà nghỉ, và ở yên một chỗ.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó Trưởng phòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Hồ Chí Minh, đã cảnh báo rằng học sinh, sinh viên và người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo và cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Ông nhấn mạnh rằng không nên để ‘màn hình điện thoại’ trở thành công cụ dẫn dắt cuộc đời bạn rơi vào tay kẻ xấu.

Công an thành phố Hồ Chí Minh đã giải cứu nhiều nạn nhân trong các vụ lừa đảo ‘bắt cóc trực tuyến’ và cảnh báo người dân cần cẩn thận khi nhận được các cuộc gọi hoặc tin nhắn lạ. Bất kỳ cuộc gọi nào mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền hoặc thuê khách sạn… đều là lừa đảo. Do đó, người dân cần nâng cao ý thức và kỹ năng phòng chống lừa đảo để bảo vệ bản thân.