Lùi lại gần đây, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân số 91/2025/QH15 đã thiết lập các quy định cụ thể nhằm bảo vệ dữ liệu cá nhân trong lĩnh vực sức khỏe và hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Theo đó, việc thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân liên quan đến sức khỏe và bảo hiểm bắt buộc phải có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cá nhân. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật này, cho phép thực hiện việc thu thập và xử lý dữ liệu cá nhân mà không cần sự đồng ý của chủ thể.

Các cơ quan, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sức khỏe và bảo hiểm được yêu cầu áp dụng đầy đủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân cũng như các quy định có liên quan khác. Đáng chú ý, họ không được phép cung cấp dữ liệu cá nhân cho bên thứ ba nếu không có yêu cầu bằng văn bản của chủ thể dữ liệu cá nhân hoặc không thuộc các trường hợp được phép theo quy định của pháp luật.

Không chỉ các tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sức khỏe và bảo hiểm, mà các tổ chức và cá nhân phát triển ứng dụng về y tế và kinh doanh bảo hiểm cũng phải tuân thủ đầy đủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Đặc biệt, trong trường hợp doanh nghiệp kinh doanh tái bảo hiểm và nhượng tái bảo hiểm, việc chuyển dữ liệu cá nhân cho đối tác cần được làm rõ trong hợp đồng với khách hàng.

Luật cũng quy định các trường hợp xử lý dữ liệu cá nhân không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu cá nhân. Các trường hợp này bao gồm các tình huống cấp bách liên quan đến bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của chủ thể dữ liệu cá nhân hoặc người khác; các trường hợp khẩn cấp cần bảo vệ lợi ích của Nhà nước, cơ quan tổ chức; phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước; thực hiện thỏa thuận của chủ thể dữ liệu cá nhân với cơ quan, tổ chức có liên quan; và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.

Tình trạng lộ và lọt thông tin cá nhân đang ngày càng trở nên nghiêm trọng và tinh vi. Sự phát triển nhanh chóng của tốc độ số hóa các loại hình dịch vụ và thương mại điện tử đã tạo điều kiện cho hoạt động mua và bán dữ liệu cá nhân diễn ra công khai trên các diễn đàn và tài khoản mạng xã hội. 심지어 các tổ chức và doanh nghiệp cũng tham gia vào hoạt động này. Hậu quả của tình trạng này là nhiều người bị nhắn tin, gọi điện gây phiền phức và thậm chí bị lừa đảo. Dựa vào thông tin cá nhân, kẻ xấu có thể xây dựng các kịch bản lừa đảo riêng cho từng nhóm khác nhau.

Theo chuyên gia Ngô Trí Nhật, mặc dù cơ quan chức năng đã nỗ lực đánh sập nhiều đường dây chuyên đánh cắp và mua bán dữ liệu cá nhân, nhưng các băng nhóm hacker vẫn hoạt động với nhiều hình thức tinh vi. Quá trình điều tra và xử lý những trường hợp này thường kéo dài, điều này gây ảnh hưởng lớn đến công tác bảo đảm an toàn thông tin.

Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) đã báo cáo về tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân trong sáu tháng đầu năm 2025. Theo đó, có 56 vụ việc liên quan đến mua bán dữ liệu cá nhân, với hơn 110 triệu bản ghi bị thu thập và rao bán. Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, chia sẻ rằng nhu cầu thu thập dữ liệu cá nhân phục vụ hoạt động sản xuất và kinh doanh là rất lớn. Tuy nhiên, nhiều hệ thống thông tin có hoạt động thu thập, phân tích, và xử lý dữ liệu cá nhân hiện còn tồn tại lỗ hổng trong quy trình khai thác và sử dụng.

Ông Ngô Minh Hiếu, Giám đốc Công ty TNHH Doanh nghiệp xã hội Chống lừa đảo, cho rằng các doanh nghiệp có thể sử dụng dữ liệu cá nhân của khách hàng để gia tăng giá trị dịch vụ và kết nối. Tuy nhiên, quan trọng nhất là việc khai thác phải bảo đảm tính bảo mật và lưu trữ thông tin tại máy chủ ở Việt Nam, với các thông tin nhạy cảm như danh tính khách hàng và tình trạng tài chính cần được mã hóa.

Để ngăn chặn tình trạng lộ và lọt thông tin, bảo vệ người dân khỏi nạn lừa đảo, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026. Luật này quy định rõ ràng và cụ thể các khái niệm về dữ liệu cá nhân, bao gồm “dữ liệu cá nhân cơ bản”, “dữ liệu cá nhân nhạy cảm”, “đánh giá tác động xử lý dữ liệu cá nhân”, và “bảo vệ dữ liệu cá nhân”. Luật cũng cấm tuyệt đối hành vi mua và bán dữ liệu cá nhân.

Các chuyên gia cho rằng cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đồng bộ như ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành chi tiết và dễ thực hiện. Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các bộ và cơ quan để chia sẻ dữ liệu và cảnh báo sớm vi phạm. Tổ chức các chiến dịch tuyên truyền và nâng cao nhận thức về bảo mật thông tin cá nhân cũng là điều cần thiết. Đồng thời, cần có một kênh tương tác và đường dây nóng để người dân và doanh nghiệp có thể tố giác hành vi vi phạm hoặc khai báo nếu phát hiện dữ liệu của mình bị đánh cắp.

Người dân cần cảnh giác và không chia sẻ thông tin cá nhân qua mạng xã hội hoặc các khảo sát trôi nổi. Họ nên sử dụng mật khẩu mạnh và không dùng chung mật khẩu cho nhiều tài khoản. Người dân cũng không nên mở các liên kết hoặc tập tin đáng ngờ và thường xuyên cập nhật các phần mềm chống virus và bảo mật trên các thiết bị cá nhân.

Ngày 17/7, tại Hải Phòng, Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển đã tổ chức một hội nghị tập huấn chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo (AI), chuyển đổi số, và phong trào ‘Bình dân học vụ’. Sự kiện này nằm trong chuỗi các hoạt động của Đoàn nhằm nâng cao trình độ kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, đáp ứng nhu cầu hiện đại hóa và chuyển đổi số đang diễn ra nhanh chóng.

Tham dự hội nghị, có sự góp mặt của các đồng chí trong Đảng ủy, chỉ huy Đoàn cùng gần 200 cán bộ, chiến sĩ của toàn đơn vị. Tại đây, các học viên đã được Thạc sĩ Nguyễn Văn Quang và Thạc sĩ Hoàng Văn Lâm, những giảng viên giàu kinh nghiệm từ khoa Công nghệ thông tin, Trường Đại học Hải Phòng, trực tiếp trình bày và trao đổi về bốn chuyên đề quan trọng. Các chuyên đề bao gồm: Trí tuệ nhân tạo (AI) và những ứng dụng thực tế trong đời sống; Một số giải pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân trên môi trường số; Phong trào ‘Bình dân học vụ số’; và Chuyển đổi số – Nền tảng cho sự phát triển trong kỷ nguyên số.

Buổi tập huấn đã cung cấp kiến thức cơ bản và toàn diện về trí tuệ nhân tạo AI, cũng như những ứng dụng thực tế của AI trong nhiều lĩnh vực như y tế, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, an ninh, quốc phòng. Không chỉ vậy, hội nghị còn nhấn mạnh tầm quan trọng của dữ liệu trong kỷ nguyên số, các mối đe dọa và rủi ro bảo mật dữ liệu, cùng với các biện pháp bảo đảm an toàn thông tin mạng cho toàn thể quân nhân.

Mục tiêu cốt lõi của buổi tập huấn là trang bị cho quân nhân những kiến thức và kỹ năng cần thiết để bảo đảm an toàn dữ liệu cá nhân và hệ thống máy tính trong quá trình làm việc tại đơn vị. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả công tác và khả năng ứng dụng công nghệ trong thực tiễn, giúp đơn vị thích nghi và phát triển trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ.

Thông qua hội nghị tập huấn này, Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc đầu tư vào nguồn nhân lực, nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ. Điều này không chỉ giúp đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao mà còn góp phần tích cực vào sự phát triển của lĩnh vực nghiên cứu biển và đo đạc biên vẽ hải đồ trong kỷ nguyên số.

Thông tin chi tiết về chương trình tập huấn có thể được tìm thấy trên trang web chính thức của Đoàn Đo đạc biên vẽ hải đồ và nghiên cứu biển.