Sau khi hợp nhất, vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) sẽ gồm 5 tỉnh, thành phố là Cà Mau, An Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long và Đồng Tháp. Với thế mạnh về tài nguyên miệt vườn, sông nước, biển, đảo, hệ thống danh lam, thắng cảnh, di sản văn hóa phong phú và bản sắc văn hóa độc đáo, du lịch vùng ĐBSCL được kỳ vọng có bước chuyển mình mạnh mẽ.

Quá trình hợp nhất không gian du lịch ở mỗi tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL đã được mở rộng. Các kết nối liên vùng, nội tỉnh trở nên linh hoạt và hiệu quả hơn, giúp việc xây dựng tour, tuyến thuận lợi hơn, mang đến cho du khách hình ảnh ĐBSCL mới mẻ hơn, hấp dẫn hơn. Sự phân vùng không chỉ giúp tránh chồng lấn sản phẩm mà còn tạo điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch chuyên sâu và bài bản hơn để thu hút du khách.

Tuy nhiên, dù các tỉnh, thành phố ĐBSCL đã chú trọng công tác liên kết, hợp tác phát triển du lịch, vẫn còn thực trạng ‘mạnh ai nấy làm’ dẫn đến rời rạc, thiếu tính kết nối. Do đó, sản phẩm du lịch vùng này có sự trùng lắp, thiếu chiều sâu và gây khó khăn cho doanh nghiệp trong xây dựng các tour liên tỉnh.

Các chuyên gia du lịch khẳng định, hợp nhất tỉnh là dịp để tái tổ chức ngành du lịch theo hướng chuyên nghiệp hơn. Tuy nhiên, để phát triển du lịch ĐBSCL bền vững cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp chiến lược như đầu tư phát triển hạ tầng du lịch hiện đại, đồng bộ từ việc cải thiện hệ thống giao thông liên vùng; ứng dụng công nghệ số trong quản lý điểm đến, chỉ dẫn thông minh và quảng bá du lịch; định vị và phát triển sản phẩm du lịch đặc thù gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa vùng; tăng cường xúc tiến, quảng bá du lịch quy mô vùng…

Đặc biệt là đào tạo nguồn nhân lực qua các lớp đào tạo, tập huấn nhân lực du lịch theo chuẩn quốc tế, chú trọng ngoại ngữ, kỹ năng phục vụ và văn hóa ứng xử. Ngoài ra, cần xây dựng và tăng cường cơ chế phối hợp liên kết giữa các tỉnh, thành phố thông qua các hội đồng liên kết và hệ thống thông tin chung để tạo thống nhất trong phát triển sản phẩm du lịch.

Tiến sĩ Nguyễn Hữu Hiệp khẳng định, du lịch ĐBSCL cần có ‘nhạc trưởng’ điều phối để sản phẩm tránh trùng lắp và công tác liên kết du lịch phát huy sức mạnh tổng lực. Công tác liên kết phát triển du lịch ngoài chính quyền cần hướng đến liên kết thị trường, liên kết giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp và cơ quan truyền thông, quảng bá hình ảnh, thương hiệu du lịch theo hướng phát triển các chuỗi giá trị, sản phẩm du lịch đặc thù…, từ đó có phân công rõ trong liên kết, phát huy lợi thế, khắc phục hạn chế, chia sẻ lợi ích, phát triển bền vững.

Giám đốc Sở Du lịch Bùi Quốc Thái cho biết, việc thay đổi địa giới hành chính mở ra cơ hội tái cấu trúc mang tính chiến lược, các địa phương có thể dễ dàng phối hợp hơn trong quản lý tài nguyên du lịch, kết nối hạ tầng và tổ chức tour, tuyến đồng bộ, từ đó tạo ra chuỗi giá trị du lịch liên hoàn, hấp dẫn và bền vững.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin, xã hội hiện đại đang trải qua những biến đổi sâu sắc. Sự giao tiếp và tiếp cận thông tin không còn bị giới hạn bởi biên giới hay không gian địa lý. Trước những thay đổi này, tỉnh Thái Nguyên đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng hệ giá trị văn hóa nhằm định hướng tư tưởng, lối sống và nhân cách con người trong thời đại mới.

Cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế là xu thế tất yếu, nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Mặt trái của thị trường tự do là lối sống thực dụng, bon chen, đề cao lợi ích cá nhân. Sự sính ngoại và chạy theo những trào lưu lệch chuẩn có thể khiến văn hóa bản địa bị lu mờ. Công nghệ thông tin, dù mang lại nhiều tiện ích, cũng có thể khiến con người trở nên xa cách hơn, các giá trị truyền thống trong gia đình và cộng đồng dần bị mai một. Trong bối cảnh này, việc xây dựng hệ giá trị văn hóa trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Nhận thức rõ những nguy cơ tiềm ẩn, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm định hướng hệ giá trị văn hóa cho người dân. Từ việc đẩy mạnh thông tin tuyên truyền, giáo dục lối sống văn minh, phát huy chuẩn mực đạo đức truyền thống đến tổ chức các phong trào văn hóa ở cơ sở, tất cả đều hướng tới mục tiêu xây dựng con người Thái Nguyên phát triển toàn diện. Các hoạt động này không chỉ góp phần định hướng lối sống lành mạnh mà còn giúp khơi dậy tinh thần tự giác, ý thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa trong mỗi người dân.

Thái Nguyên là tỉnh có nhiều địa hình phức tạp, với gần 50 dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn 92 xã, phường. Dù còn nhiều khó khăn về kinh tế, các cộng đồng dân tộc tại đây vẫn giữ gìn được bản sắc riêng, với những triết lý sống sâu sắc, đầy tính nhân văn. Sự đoàn kết, tính cộng đồng, lòng thủy chung, sự tôn kính tổ tiên vẫn được gìn giữ như những giá trị cốt lõi. Đây là nền tảng quan trọng để tỉnh Thái Nguyên xây dựng hệ giá trị văn hóa đa dạng và phong phú.

Để lan tỏa những giá trị tích cực trong cộng đồng, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai mạnh mẽ các phong trào như ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa’, ‘Xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa’ gắn với việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội. Các hoạt động này không chỉ góp phần định hướng lối sống lành mạnh mà còn giúp khơi dậy tinh thần tự giác, ý thức gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa trong mỗi người dân.

Một trong những điểm sáng trong công tác xây dựng hệ giá trị văn hóa của tỉnh là việc chú trọng khuyến khích cộng đồng dân tộc thiểu số giữ gìn truyền thống văn hóa đặc trưng. Hằng năm, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đều lựa chọn các nghệ nhân dân gian là người dân tộc thiểu số tham gia liên hoan, hội diễn văn hóa do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức. Điều này không chỉ giúp bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số mà còn góp phần thúc đẩy sự đa dạng văn hóa của tỉnh Thái Nguyên.

Qua các hoạt động và phong trào, tỉnh Thái Nguyên đã tạo dựng được môi trường xã hội ổn định, góp phần vào sự phát triển toàn diện của con người. Người dân, đặc biệt là đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa ngày càng có ý thức hơn trong việc bảo vệ bản sắc dân tộc, chủ động ‘miễn dịch’ với các dòng văn hóa lệch lạc, độc hại. Trong cơ chế thị trường, dù chịu nhiều tác động vật chất, nhưng nhiều gia đình vẫn giữ vững nếp sống nghĩa tình, gắn bó. Trong thời đại số hóa, người dân biết sử dụng công nghệ thông tin một cách chủ động, có chọn lọc, không bị lệ thuộc hay đánh mất chính mình… góp phần xây dựng một xã hội hài hòa, nhân văn, phát triển bền vững từ nền tảng văn hóa.

Vùng đồng bằng sông Cửu Long có trên 100 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi đời sống văn hóa tinh thần của bà con đã có nhiều bước tiến đáng kể nhờ sự nỗ lực của người dân và sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Trung ương, địa phương. Đặc biệt, văn hóa Khmer ở đây đã trở thành nét bản sắc của vùng đất, với nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống được phục hồi và phát triển.

Đời sống ngày càng được nâng cao là điều kiện thuận lợi để đồng bào Khmer thụ hưởng văn hóa tinh thần tốt hơn. Nhiều lễ hội văn hóa, nghi thức tôn giáo được gìn giữ, trở thành các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo như: Lễ Chôl Chnaam Thmây (mừng năm mới), Sen Đôn-ta (lễ cúng ông bà), Oóc Om Bóc (lễ cúng trăng), lễ nhập hạ, xuất hạ… Lễ hội đua ghe ngo (thành phố Cần Thơ), đua bò truyền thống (tỉnh An Giang) thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài địa phương đến theo dõi, cổ vũ.

Không chỉ có lễ hội, mà những ngôi chùa với những kiến trúc nghệ thuật đặc sắc cũng là nơi thu hút nhiều du khách đến tham quan. Đến với các ngôi chùa Khmer, du khách có thể tìm hiểu một số tập tục được gìn giữ bao đời nay như Lễ dâng cơm, Lễ Kathina (Lễ dâng y cà sa), tục gửi con vào chùa tu học giáo lý Phật pháp, học làm người…

Văn hóa Khmer Nam Bộ từ lâu đã trở thành nét bản sắc của vùng đất Cần Thơ. Với sự độc đáo và giá trị văn hóa đặc sắc, đây chính là nguồn tài nguyên quý báu để phát triển loại hình du lịch văn hóa, góp phần đưa Cần Thơ trở thành một trong những điểm đến nổi bật của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Lâm Hoàng Mẫu, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo thành phố Cần Thơ, cho biết mỗi ngôi chùa Khmer đều là nơi sinh hoạt cộng đồng của đồng bào tại địa phương. Đây không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tâm linh, mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật độc đáo.

Thời gian qua, các tỉnh, thành phố ở khu vực miền Tây Nam Bộ đã thực hiện nhiều chính sách chăm lo đời sống của đồng bào dân tộc Khmer, trong đó, đặc biệt quan tâm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống; góp phần tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ mai sau.

Tuy nhiên, các thiết chế văn hóa – thể thao, trang thiết bị hỗ trợ sinh hoạt văn nghệ, thể thao ở các xã vùng đồng bào dân tộc Khmer chưa hoàn thiện, còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt, giao lưu văn hóa của người dân. Nhiều loại hình văn hóa dân gian của đồng bào dân tộc Khmer đang có dấu hiệu bị lãng quên.

Để bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào Khmer, các cấp, các ngành cần tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của cộng đồng về bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực nòng cốt trong công tác bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc Khmer, đề cao vai trò của các sư sãi, nghệ nhân, người có uy tín trong cộng đồng.