Ngày 22-6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công bố quyết định rút Mỹ khỏi Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) vào cuối năm 2026. Lý do được ông Trump đưa ra là UNESCO theo đuổi các giá trị trái với chính sách “nước Mỹ trước tiên” mà ông đang theo đuổi. Đây không phải là lần đầu tiên Mỹ thực hiện động thái này, vì trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, quyết định tương tự đã được đưa ra, nhưng sau đó bị đảo ngược dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Quyết định rút khỏi UNESCO sẽ có hiệu lực từ ngày 31-12-2026. Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho biết, Tổng thống Trump quyết định rút khỏi UNESCO vì tổ chức này ủng hộ các giá trị văn hóa và xã hội mang tính chia rẽ, không phù hợp với chính sách hợp lý mà người dân Mỹ đã lựa chọn. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng cho rằng việc ở lại UNESCO không phục vụ lợi ích quốc gia, vì cơ quan này thúc đẩy chủ nghĩa toàn cầu và chương trình nghị sự mang màu sắc ý thức hệ trái ngược với chính sách đối ngoại ưu tiên nước Mỹ.
Ngay sau thông báo của Mỹ, Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay đã bày tỏ sự tiếc nuối sâu sắc về quyết định của Tổng thống Trump. Tuy nhiên, bà Azoulay cũng cho biết rằng điều này đã được lường trước và UNESCO đã có chuẩn bị. Hiện tại, Mỹ chỉ đóng góp khoảng 8% ngân sách của tổ chức, và UNESCO đã đa dạng hóa nguồn tài trợ. Dù vậy, tổ chức văn hóa Liên Hợp Quốc cho biết việc Mỹ rút khỏi UNESCO này sẽ ảnh hưởng nhất định tới một số chương trình do Washington tài trợ.
Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều lãnh đạo thế giới đã lên tiếng về quyết định này. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron viết trên mạng xã hội X: “Chúng tôi kiên định ủng hộ UNESCO, người bảo vệ phổ quát của khoa học, đại dương, giáo dục, văn hóa và di sản thế giới”. Ông Macron cũng nhấn mạnh rằng việc Mỹ rút lui sẽ không làm suy giảm cam kết của Pháp đối với những người đang đấu tranh vì các giá trị này.
Các chuyên gia quốc tế đang theo dõi tình hình và phân tích tác động của quyết định này đối với hoạt động của UNESCO cũng như mối quan hệ của Mỹ với tổ chức này. UNESCO đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy giáo dục, khoa học và văn hóa trên toàn cầu, và việc Mỹ rút khỏi tổ chức này có thể có những hậu quả lâu dài.
Về phần mình, chính phủ Mỹ cũng như các quan chức liên quan sẽ tiếp tục theo dõi và đánh giá tình hình, đồng thời điều chỉnh chiến lược của mình cho phù hợp. Việc rút khỏi UNESCO không chỉ là một quyết định hành chính đơn thuần mà còn gây ra nhiều tác động về mặt chính trị và đối ngoại.
