Gần đây, thông tin về hàng trăm người dân tại vùng trồng hành tím bị ảnh hưởng thị lực, thậm chí mù lòa do tiếp xúc lâu dài với loại nông sản này đã gây xôn xao dư luận. Tuy nhiên, theo bác sĩ chuyên khoa 2 Tăng Hồng Châu, Giám đốc Bệnh viện Mắt Sài Gòn Cách Mạng Tháng Tám, chưa có bằng chứng y khoa nào cho thấy việc tiếp xúc lâu dài với hành tím gây mù lòa hay tổn thương vĩnh viễn giác mạc.
Bác sĩ Châu cho biết, việc tiếp xúc liên tục và không bảo hộ với hành tím có thể gây ra kích ứng tạm thời, như rát, chảy nước mắt, đỏ mắt, thậm chí là viêm kết mạc nhẹ nếu không vệ sinh tốt. Trong y văn cũng chưa ghi nhận ca tổn thương giác mạc vĩnh viễn do hành tím gây ra. Tuy nhiên, có một số báo cáo liên quan đến viêm kết mạc dị ứng, kích ứng kết mạc kéo dài, nhưng thường hồi phục tốt sau khi ngưng tiếp xúc hoặc điều trị.
Chất cay trong hành tím là do enzyme alliinase được giải phóng khi cắt hoặc đập dập hành. Enzyme này tạo ra propanethial-S-oxide – một hợp chất khí dễ bay hơi, kích thích tuyến lệ, gây chảy nước mắt, xót mắt và cảm giác cay rát. Nếu tiếp xúc nhiều lần trong ngày, niêm mạc mắt có thể bị kích ứng nhẹ, gây đỏ, mỏi hoặc khó chịu kéo dài.
Trong thực hành lâm sàng, bác sĩ Châu đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhân bị tổn thương mắt liên quan đến đặc thù nghề nghiệp từ thợ hàn, công nhân mộc cho đến người làm nông do tiếp xúc với bụi, hóa chất hoặc ánh sáng mạnh mà không có biện pháp bảo vệ phù hợp. Với người trồng hoặc sơ chế hành tím, nguy cơ cũng tương tự nếu không đeo kính hoặc làm việc trong môi trường kém thông thoáng.
Những rủi ro thường gặp nếu người dân trồng hành tím trong điều kiện thiếu bảo hộ gồm viêm kết mạc kích ứng, khô mắt, hoặc thậm chí xước giác mạc nhẹ do chà mắt mạnh khi bị cộm. Về lâu dài, nếu không chăm sóc đúng cách, có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm hoặc ảnh hưởng đến thị lực tạm thời.
Để phòng tránh tổn thương mắt khi làm việc trong môi trường bụi, cay, bác sĩ Châu khuyến cáo người lao động nên đeo kính bảo hộ trong suốt khi làm việc để ngăn bụi và hơi cay, rửa mắt bằng nước muối sinh lý sau mỗi ngày lao động, không dụi mắt bằng tay bẩn, đặc biệt khi vừa tiếp xúc với hành; làm việc ở nơi thông thoáng, hoặc có quạt hút khi bóc hành trong nhà. Sử dụng nước nhỏ mắt nếu cảm thấy cay nhiều và đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu đỏ mắt kéo dài hoặc đau nhức.
Liên quan đến thông tin nhiều người dân trồng hành tím bị mù lòa, ông Ngô Thái Chân, Giám đốc Sở NN-MT TP.Cần Thơ, cho biết việc trồng hành tím dẫn đến bị mù là không đúng. Thời điểm khoảng 20 năm về trước, bà con chưa có phương thức bảo quản hành tím, chưa biết cách bảo vệ sức khỏe cho chính mình nên ảnh hưởng đến mắt. Còn hiện tại, người trồng hành tím không bị mù với số lượng nhiều như một số thông tin đã ghi nhận.
