Hà Nội đang đẩy mạnh việc chuyển đổi phương thức sản xuất nông nghiệp từ tự phát sang sản xuất theo chuỗi giá trị, với các đầu vào, đầu ra rõ ràng và có hợp đồng cụ thể. Thay vì tự bán sản phẩm thông qua thương lái, nhiều hộ nông dân đang canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và có sự hợp tác với doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra ổn định.
Tại xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai, hàng trăm hộ nông dân đã áp dụng mô hình sản xuất lúa chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông. Các giống lúa chất lượng cao như Bắc thơm số 7, Đài thơm 8, và nếp cái hoa vàng đang trở thành nguồn nguyên liệu ổn định cho các bếp ăn tập thể và trường học tại Thủ đô. Ông Đỗ Văn Kiên, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Tam Hưng, cho biết: ‘Chúng tôi duy trì 250 ha nếp cái hoa vàng và gần 500 ha các giống lúa chất lượng khác. Mỗi năm, chúng tôi cung cấp khoảng 700 tấn gạo. Từ khi liên kết với doanh nghiệp, bà con yên tâm làm theo quy trình, không còn cảnh được mùa mất giá như trước’.
Tương tự, tại phường Tùng Thiện, hợp tác xã Phúc Lâm đang mở hướng mới với cây dược liệu. Trên diện tích 3 ha, năng suất đạt 8,5 tấn/ha, sau chế biến thu về 1,2 tấn dược liệu khô. Trừ chi phí, lợi nhuận khoảng 225 triệu đồng/ha mỗi vụ. Tuy nhiên, nhiều mô hình liên kết vẫn dừng lại ở thí điểm, chưa có sự lan tỏa. Một phần vì thiếu quy hoạch vùng sản xuất đủ lớn, phần khác đến từ sự đứt gãy hợp đồng khi giá thị trường tăng, nông dân phá hợp đồng, bán tự do.
Để phát triển mô hình chuỗi giá trị, Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Mạnh Phương cho biết: ‘Trong thời gian tới, các mô hình liên kết hiệu quả sẽ được lựa chọn, đánh giá và nhân rộng theo hướng chính quy, bài bản. Không thể phát triển chuỗi nếu vùng nguyên liệu phân mảnh, sản xuất không đồng đều. Chúng tôi sẽ phối hợp các quận, huyện quy hoạch lại vùng trồng, mở rộng diện tích đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và VietGAP, tiến tới đủ sản lượng cho xuất khẩu’.
Việc phát triển mô hình chuỗi giá trị trong sản xuất nông nghiệp đang là hướng đi được nhiều địa phương tại Hà Nội tập trung triển khai. Quá trình này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm nông dân, doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Mục tiêu là tạo ra các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao, không chỉ đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước mà còn hướng tới xuất khẩu.
Một trong những yếu tố quan trọng để phát triển mô hình chuỗi giá trị là việc quy hoạch vùng sản xuất đủ lớn, áp dụng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và VietGAP. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Ngoài ra, việc liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển mô hình chuỗi giá trị. Sự hợp tác này giúp nông dân yên tâm sản xuất theo quy trình, giảm rủi ro về giá cả và đảm bảo đầu ra ổn định cho sản phẩm.
Tuy nhiên, để nhân rộng mô hình chuỗi giá trị, cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan quản lý và tổ chức. Việc xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ, như hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và thị trường, là rất cần thiết để khuyến khích nông dân và doanh nghiệp tham gia vào mô hình này.
