Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) vừa trình Thủ tướng Chính phủ một báo cáo và xin ý kiến về đề xuất xây dựng chung cư cao tầng để nuôi lợn, một mô hình chăn nuôi hiện đại và tiên tiến. Trong báo cáo của mình, Bộ NN&MT đã dẫn chứng một loạt các văn bản pháp lý liên quan, nhấn mạnh sự khuyến khích đối với các cơ sở chăn nuôi ứng dụng công nghệ cao và tiên tiến. Mục tiêu chính là nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và đảm bảo an toàn sinh học cũng như bảo vệ môi trường.
Chăn nuôi lợn hiện là ngành chủ lực của Việt Nam, chiếm tỷ trọng từ 62-65% tổng sản lượng thịt hơi các loại. Trong năm 2024, sản lượng thịt lợn hơi xuất chuồng đạt gần 5,2 triệu tấn, đóng góp 4,3% vào tổng sản lượng thịt lợn toàn cầu và đứng thứ 6 trên thế giới. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019-2020, chăn nuôi nhỏ lẻ vẫn chiếm tỷ trọng lớn, và các chỉ tiêu kinh tế cũng như kỹ thuật còn thấp. Điều này đã gây ra những thách thức trong việc đảm bảo an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh.
Một sự kiện quan trọng đã xảy ra khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát, dẫn đến việc phải tiêu hủy hơn 9 triệu con lợn và gây ra tổn thất ước tính lên tới 30.000 tỷ đồng. Vào tháng 4/2020, giá thịt lợn hơi xuất chuồng đã tăng lên mức kỷ lục là 105.000 đồng/kg tại một số thời điểm, tác động trực tiếp lên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong nước và tăng tới 6,73%.
Hai doanh nghiệp hàng đầu, CTCP Nông nghiệp BAF Việt Nam và CTCP Xuân Thiện Thanh Hóa, đã gửi văn bản tới Bộ NN&MT để xin ý kiến về việc triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng. BAF Việt Nam đề xuất một dự án quy mô lớn với tổ hợp trại chăn nuôi lợn 6 tầng thông minh tại Tây Ninh. Dự án này có quy mô lên tới 64.000 lợn nái sinh sản, với khả năng sản xuất 1,6 triệu lợn thương phẩm mỗi năm. Tổng mức đầu tư cho dự án này ước tính hơn 12.000 tỷ đồng.
Bộ NN&MT đã tiến hành nghiên cứu và đánh giá mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Trung Quốc, nơi đã có hơn 2.000 mô hình tương tự và gần 4.500 tòa nhà cao tầng nuôi lợn. Mô hình này tích hợp công nghệ hiện đại và chăn nuôi thông minh, bao gồm ứng dụng AI, Blockchain, và hệ thống giám sát bằng cảm biến. Những công nghệ này cho phép thu thập và phân tích dữ liệu về tình trạng sức khỏe của từng cá thể lợn theo thời gian thực, từ đó hỗ trợ việc phát hiện sớm và ngăn chặn dịch bệnh.
Mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội so với phương pháp chăn nuôi truyền thống. Trước hết, mức độ an toàn sinh học và an toàn dịch bệnh được nâng cao đáng kể thông qua hệ thống xử lý nước thải, chất thải, và khí thải thông minh. Ngoài ra, mô hình này còn giúp tiết kiệm diện tích đất và hạ tầng dùng chung, rút ngắn thời gian giải phóng mặt bằng, đồng thời tăng hiệu quả sử dụng đất lên đến 4,3 lần. Một ưu điểm khác là giảm nhu cầu nhân công, khi một người có thể giám sát tới 2.000 con lợn.
Bộ NN&MT hiện đang xin ý kiến của Thủ tướng và Phó Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép triển khai mô hình chăn nuôi lợn trong nhà nhiều tầng tại Việt Nam. Mục tiêu chính là giải quyết các thách thức về an ninh lương thực, an toàn dịch bệnh, và bảo vệ môi trường trong chăn nuôi lợn, hướng tới một ngành chăn nuôi hiện đại và bền vững.
