Biến đổi khí hậu đang có tác động nghiêm trọng đến giá thực phẩm cơ bản trên toàn cầu, dẫn đến những rủi ro xã hội rộng lớn. Một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng thời tiết cực đoan trong những năm gần đây đã làm tăng giá của nhiều loại hàng hóa thiết yếu. Từ rau củ ở California đến cà phê ở Brazil, các điều kiện thời tiết cực đoan đã vượt qua mọi tiền lệ lịch sử trước năm 2020, dẫn đến sự tăng giá thực phẩm trong ngắn hạn.
Nghiên cứu đã phân tích 16 ví dụ tại 18 quốc gia, nơi giá cả tăng đột biến trong ngắn hạn do nắng nóng cực đoan, hạn hán hoặc mưa lớn trong giai đoạn 2022-2024. Tại California và Arizona, giá rau củ đã tăng 80% vào tháng 11/2022 so với cùng kỳ năm trước do hai bang này trải qua nắng nóng khắc nghiệt và thiếu nước vào mùa hè. Ở Hàn Quốc, giá bắp cải tăng 70% vào tháng 9 năm ngoái sau đợt nắng nóng vào tháng 8.
Không chỉ ở châu Mỹ và châu Á, giá dầu ô-liu tại châu Âu cũng đã tăng 50% vào tháng 1/2024 sau đợt hạn hán kéo dài ở Ý và Tây Ban Nha trong các năm 2022 và 2023. Tại Mexico, giá trái cây và rau củ tăng 20% trong cùng tháng do một trong những đợt hạn hán nghiêm trọng nhất thập kỷ. Tại Nhật Bản, giá gạo tăng vọt 48% vào tháng 9/2024 sau một đợt nắng nóng kỷ lục.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng giá ca cao toàn cầu tăng tới 280% vào tháng 4 năm đó do nắng nóng tại Ghana và Bờ Biển Ngà. Điều này không chỉ phản ánh tác động của biến đổi khí hậu đối với sản xuất thực phẩm mà còn ảnh hưởng đến giá cả và sự ổn định của thị trường toàn cầu.
Thực phẩm lành mạnh thường có giá cao hơn các lựa chọn kém lành mạnh, vì vậy khi giá tăng, các hộ gia đình thu nhập thấp có xu hướng cắt giảm các loại thực phẩm bổ dưỡng như trái cây và rau củ. Điều này dẫn đến rủi ro dây chuyền về xã hội, như suy dinh dưỡng, tiểu đường tuýp 2 và bệnh tim mạch.
Ngoài ra, việc giá thực phẩm tăng do thời tiết cực đoan cũng làm trầm trọng thêm lạm phát nói chung, có thể dẫn đến bất ổn chính trị và xã hội. Do đó, cần có những giải pháp toàn diện và bền vững để đối phó với thách thức này, bao gồm cả việc đầu tư vào nông nghiệp bền vững, phát triển hệ thống cảnh báo sớm về thời tiết cực đoan và hỗ trợ các hộ gia đình dễ bị tổn thương.
