Môn Ngữ văn là một phần quan trọng trong chương trình giáo dục ở Việt Nam, và là môn thi bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Tuy nhiên, vẫn có những thí sinh gặp khó khăn và bị điểm liệt. Năm 2025, là năm đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp được tổ chức theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, với nhiều thay đổi so với trước đây.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố điểm thi môn Ngữ văn, với 87 điểm liệt (từ 1 điểm trở xuống). Điều này đồng nghĩa với việc những thí sinh này không có cơ hội được xét tốt nghiệp, xét tuyển đại học trong năm nay. Đề Ngữ văn trong kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm nay gồm hai phần Đọc hiểu (4 điểm) và Viết (6 điểm). Phần Đọc hiểu có ngữ liệu là tác phẩm “Những vùng trời khác nhau” của tác giả Nguyễn Minh Châu, với hệ thống câu hỏi đọc hiểu bám sát yêu cầu cần đạt về kĩ năng đọc truyện ngắn của Chương trình Ngữ văn 2018.
Phần Viết có hai câu hỏi, đều bám vào chất liệu của tác phẩm “Những vùng trời khác nhau” nên thí sinh có nhiều thuận lợi và liên hệ trong quá trình làm bài. Tuy nhiên, kết quả phổ điểm môn Ngữ văn cho thấy có 87 bài thi dưới điểm 1, trong đó 7 bài thi bị điểm 0. Điều này đặt ra băn khoăn trong việc học Văn hiện nay của một số học sinh phổ thông.
Một khi những thí sinh bị điểm liệt cũng đồng nghĩa không được xét tốt nghiệp, xét tuyển đại học trong năm nay. Nếu muốn tốt nghiệp, các em phải ôn thi lại và chờ đợi thêm 1 năm nữa. Môn Ngữ văn cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông, mỗi năm có 4 bài kiểm tra định kỳ có cấu trúc tương đồng với kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông nên việc xác định ngôi kể, chủ đề, đặc sắc nghệ thuật hoặc diễn đạt một đoạn văn, bài văn không phải là vấn đề mới mẻ.
Để bước vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, học sinh đã hoàn thành chương trình môn học và được thầy cô ôn rất kĩ. Gần như em nào cũng đều tham gia học thêm ở trường theo kế hoạch, nhiều em còn đi học thêm ngoài nhà trường trước khi kỳ thi diễn ra. Hơn nữa, đáp án/ hướng dẫn chấm môn Ngữ văn ở chương trình 2018 theo hướng mở, thí sinh có nhiều cách diễn đạt khác nhau – miễn là phù hợp.
Vậy nhưng, không hiểu sao có tới 87 bài thi bị điểm liệt. Trong khi đó, câu 1 và câu 2 của phần Đọc hiểu (mỗi câu 0,5 điểm) là dạng câu hỏi “cho không, biếu không” để tránh điểm liệt cho học sinh. Chỉ yêu cầu xác định ngôi kể và liệt kê tên dòng sông của 2 nhân vật trong ngữ liệu. Thực ra, số lượng 87 bài thi điểm liệt trong số 1.126.726 thí sinh dự thi môn Ngữ văn thì chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ (0.008%) nhưng nó cũng đặt ra băn khoăn trong việc học Văn hiện nay của một số học sinh phổ thông.
